هفته گذشته داستان سیاستِ منطقه خاورمیانه به فصل معامله قرن رسید. ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده از آن سوی جهان به خاورمیانه آمده است تا یک طرح صلح منطقهای را ارائه کند. به محض بیان این طرح، موجی از واکنشها فضای رسانهها را در نوردید و از مقامها و مسئولان سیاسی تا مردم کشورهای جهان اعتراض خود را اعلام کردند. به نقل از خبرگزاریها، دفتر سیاسی حماس در بخشی از اعلامیهاش بیان کرد «ما به شدت هر گونه تلاش رسمی و غیر رسمی عربی یا داخلی برای عادی سازی روابط با رژیم غاصب صهیونیستی را محکوم میکنیم.»
اخبار سیاسی- همچنین در کنار تمام واکنشهای مسئولان جمهوری اسلامی، کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی هم در بیانیهای همه مجالس کشورهای اسلامی و جهان را دعوت کرد تا از طرح دموکراتیک برگزاری همه پرسی در فلسطین حمایت کنند.
هدفهایی که ایالات متحده و رژیم صهیونیستی برای ارائه معامله قرن دنبال میکنند، چیست و چه نکات و مسائلی را در پی خواهد داشت؟ آیا طرح این معامله با هدف تأمین منافع و مصالح کشورهای عربی است یا در جهت تأمین منافع و مشروعیت بخشی به تجاوز رژیم اشغالگر قدس است؟
دهقانی فیروزآبادی: در طول مدت ریاست جمهوری ترامپ، آمریکا به صورت ویژه حامی اسرائیل ظاهر شده و فقط ظاهرِ میانجیگر داشته است. ایالات متحده از زمان پیمان کمپدیوید تا اسلو هم به ظاهر خود را میانجیگر صلح خاورمیانه نشان داده، اما در عمل طرفدار کامل یک سوی درگیری بوده است؛ در نتیجه با به سازش کشاندن همه کشورهای عربی، آنها را از اعتبار خالی میکردند. برای نمونه کشورهای پر اعتباری مثل مصر را از داخل تهی و خلع سلاح کردند. اکنون هم بعضی مواضع آمریکا درباره منافع رژیم اشغالگر قدس از شخصِ نتانیاهو شدیدتر است. انتقال سفارتخانه آمریکا به بیت المقدس، قلمداد کردن بلندیهای جولان به عنوان بخشی از اراضی اسرائیل و مواضع دیگر نشان میدهد که ایالات متحده آمده تا داغتر از رژیم اشغالگر قدس موضعگیری و اقدام عملی کند.
معامله قرن ، دولتهای اسلامی را فاقد مشروعیت میکند/ کارزار تبلیغاتی، حقیقت را تغییر نخواهد داد
تازهترین اقدام آمریکا معامله قرن است و البته این آخرین موضعگیری آنها هم نخواهد بود؛ با این طرح، دولتها و حکومتهای کشورهای اسلامی مانند امارات، بحرین، عربستان و غیره فاقد مشروعیت خواهند شد. زیرا افکار عمومی در جهان عرب خلاف جهت مفاد این معامله است. اگر دو رئیس دولت یا مقامهای مسئول و وزیران خارجه بعضی کشورها بنشینند و کارزار تبلیغاتی راه بیندازند، حقیقت را تغییر نخواهد داد. حقیقت آن است که مردم کشورهای عربی با این خوی تجاوزگری رژیم اشغالگر قدس مخالف هستند. تجاوزگریهای این رژیم به پناهندگان و کودکان و اشغال سرزمینها از دلیلهای این مخالفتهاست. اگر دولتها خلاف افکار عمومی کشوهایشان این معامله را بپذیرند، بین مردم و آنها شکاف ایجاد میشود و این شکاف کاملاً به ضرر این دولتها خواهد بود. در کوتاه مدت هم میتواند مشروعیت این دولتها بر هم زده شود.
موضوع دیگری که آمریکاییها در خاورمیانه دنبال کردهاند، تفرقه اندازی میان کشورهای اسلامی است؛ ایالات متحده، عربستان و امارات را در کشورهای منطقه مانند سوریه، عراق و یمن به ناامن سازی واداشت تا تمامیت ارضی دیگر سرزمینها را نقض کنند و همچنین از تروریستهای داعشی حمایت کنند. این اختلافها هم نقشه آمریکا است، زیرا با تفرقه انداختن به راحتی میتوانند برای خود حاشیه امن بسازند و منافعشان را تأمین کنند.
کنار گذاشتن تفرقهها، راهکار برون رفت از مشکلات معامله قرن/ آینده معامله قرن شکست خورده است/ سیاستهای ترامپ، تصمیمهای شورای امنیت را به چالش کشیده است
به نظر شما چه راهکارهایی کشورهای اسلامی و به ویژه فلسطین را از اجرای این معامله در امان نگه میدارد؟ آیا معامله قرن به نتیجه دلخواه آمریکا و اسرائیل خواهد رسید؟
دهقانی فیروزآبادی: راهکار برون رفت از این مشکلات، به سرعت کنار گذاشتن تفرقه میان کشورهای اسلامی است تا تهدید معامله قرن را تبدیل به یک فرصت کنند. این مسئله فرصتی برای اتحاد و فاصله گرفتن از این تفرقه اندازیهاست که همان خط مشی اصلی آمریکا و اسرائیل به شمار میرود. در این راه باید جنگ یمن و دخالتها در شمال آفریقا به پایان برسد؛ برای مثال چرا امارات و بعضی کشورهای کوچک در منطقه باید با منافع و مصالح بلندمدت کشورهای شمال آفریقا بازی کنند؟ این ورودها در حد و اندازه آنها نیست و اقدامهایشان صلح و امنیت در غرب آسیا را به خطر انداخته است. چنین کشورهایی هزینههای بسیاری را بر خود و کشورهای دیگر بار کردهاند و اتحاد و انسجام میان مسلمانان را هم از بین بردهاند. کشورهای اسلامی با وحدت میتوانند موضع درستی درباره فلسطین بگیرند؛ وگرنه با تفرقه علاوه بر زیر سؤال رفتن مشروعیت دولتها، منافع دراز مدت کشورهای اسلامی به جای تعامل به بیماریهای مزمن اختلافهای منطقهای دچار خواهد شد. ادامه این روند هم فضای بیشتری برای جنایت آمریکاییها و اسرائیلیها فراهم میآورد.
برای طرحهای ارائه شده از سوی آمریکا وقت بسیاری صرف میشود تا کشورها را به سازش بکشاند؛ آینده معامله قرن شکست خورده است و مانند بسیاری از سیاستهای دیگر ترامپ ناقص متولد شده است. این رخداد و یکجانبهگرایی آمریکا، افکار عمومی جهان را هم در کنار جهان اسلام تحریک کرده است. ما هم با این یکجانبهگرایی مقابله میکنیم و قطعا در آینده نزدیک، کشورهای عربی و اسلامی هم این رفتار ایالات متحده را محکوم خواهند کرد. در دراز مدت هم دنیا زیر بار چنین رفتاری نخواهد رفت و معامله قرن هم شکست خواهد خورد؛ برای نمونه مجموعه قطع نامههایی در شورای امنیت سازمان ملل متحد با به رسمیت شناختن حقوق مردم فلسطین، شهرکسازیهای رژیم اشغالگر قدس را محکوم میکند، اما سیاستهای ترامپ همه تصمیمهای این شورا را به چالش کشیده است که برای آمریکا هم هزینهبر خواهد بود.