کلمه نور ۷ بار در این سوره به کار رفته و آیه نور در آن آمده است. سوره نور احکام فقهی بسیاری چون حد زنا و نسبت زنا دادن (قذف) و واجب بودن حجاب برای زنان را بیان میکند.
اخبار مذهبی - همچنین در این سوره به ماجرای اِفک و مسائل مربوط به نکاح و افترا، بهتان و تهمت اشاره شده و از اشاعه فحشا نهی شده است.
پیامبر (ص) درباره فضیلت سوره نور میفرماید: هر کس سوره نور را قرائت کند، خداوند به تعداد تمام مردان و زنان مومن در گذشته و در آینده به او ده حسنه میدهد.
ایشان درباره آموزش سوره نور به اعضای خانواده نیز فرمودند: از حقوق دختر بر پدر آن است که سوره نور را به او تعلیم دهد.
امام علی (ع) نیز در این باره میفرماید: سوره نور را به زنانتان بیاموزید که در آن موعظهها و پندهای نیکویی است.
در حدیثی امام صادق (ع) فرمودند: مال و غریزه جنسی خود را با تلاوت سوره نور محافظت کنید و زنانتان را با این سوره حفظ کنید؛ زیرا هر کس بر قرائت این سوره به صورت روزانه یا شبانه مداومت ورزد، هیچ یک از اهل خانهاش مرتکب زنا نخواهد شد و پس از مرگش هفتاد هزار فرشته الهی او را تا قبرش تشییع میکنند و برای او دعا و استغفار میکنند تا او را در قبرش کنند.
متن سوره نور همراه با ترجمه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خدای بخشاینده مهربان
سُورَةٌ أَنزَلْنَاهَا وَ فَرَضْنَاهَا وَ أَنزَلْنَا فِیهَا آیَاتٍ بَیِّنَاتٍ لَّعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ ﴿١﴾
این سورهاى است که آن را نازل و آن را فرض گردانیدیم و در آن آیاتى روشن فرو فرستادیم باشد که شما پند پذیرید (۱)
الزَّانِیَةُ وَ الزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ ۖ وَ لَا تَأْخُذْکُم بِهِمَا رَأْفَةٌ فِی دِینِ اللَّـهِ إِن کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّـهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ ۖ وَلْیَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِّنَ الْمُؤْمِنِینَ ﴿٢﴾
به هر زن زناکار و مرد زناکارى صد تازیانه بزنید و اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارید در کار دین خدا نسبت به آن دو دلسوزى نکنید و باید گروهى از مومنان در کیفر آن دو حضور یابند (۲)
الزَّانِی لَا یَنکِحُ إِلَّا زَانِیَةً أَوْ مُشْرِکَةً وَ الزَّانِیَةُ لَا یَنکِحُهَا إِلَّا زَانٍ أَوْ مُشْرِکٌ ۚ وَ حُرِّمَ ذَٰلِکَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ ﴿٣﴾
مرد زناکار جز زن زناکار یا مشرک را به همسرى نگیرد و زن زناکار جز مرد زناکار یا مشرک را به همسری نگیرد و بر مومنان این امر حرام گردیده است (۳)
وَ الَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثُمَّ لَمْ یَأْتُوا بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاءَ فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِینَ جَلْدَةً وَ لَا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهَادَةً أَبَدًا ۚ وَ أُولَـٰئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ ﴿٤﴾
و کسانى که نسبت زنا به زنان شوهردار مىدهند سپس چهار گواه نمىآورند هشتاد تازیانه به آنان بزنید و هیچگاه شهادتى از آنها نپذیرید و اینانند که خود فاسقند (۴)
إِلَّا الَّذِینَ تَابُوا مِن بَعْدِ ذَٰلِکَ وَ أَصْلَحُوا فَإِنَّ اللَّـهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ ﴿٥﴾
مگر کسانى که بعد از آن بهتان توبه کرده و به صلاح آمده باشند که خدا البته آمرزنده مهربان است (۵)
وَ الَّذِینَ یَرْمُونَ أَزْوَاجَهُمْ وَلَمْ یَکُن لَّهُمْ شُهَدَاءُ إِلَّا أَنفُسُهُمْ فَشَهَادَةُ أَحَدِهِمْ أَرْبَعُ شَهَادَاتٍ بِاللَّـهِ ۙ إِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِقِینَ ﴿٦﴾
و کسانى که به همسران خود نسبت زنا مىدهند، و جز خودشان گواهانى دیگر ندارند هر یک از آنان باید چهار بار به خدا سوگند یاد کند که او قطعا از راستگویان است (۶)
وَ الْخَامِسَةُ أَنَّ لَعْنَتَ اللَّـهِ عَلَیْهِ إِن کَانَ مِنَ الْکَاذِبِینَ ﴿٧﴾
و گواهى در دفعه پنجم این است که شوهر بگوید:لعنت خدا بر او باد اگر از دروغگویان باشد (۷)
وَ یَدْرَأُ عَنْهَا الْعَذَابَ أَن تَشْهَدَ أَرْبَعَ شَهَادَاتٍ بِاللَّـهِ ۙ إِنَّهُ لَمِنَ الْکَاذِبِینَ ﴿٨﴾
و از زن کیفر ساقط مىشود در صورتى که چهار بار به خدا سوگند یاد کند که شوهر او جدا از دروغگویان است (۸)
وَ الْخَامِسَةَ أَنَّ غَضَبَ اللَّـهِ عَلَیْهَا إِن کَانَ مِنَ الصَّادِقِینَ ﴿٩﴾
و گواهى پنجم آنکه خشم خدا بر او باد اگر شوهرش از راستگویان باشد (۹)
وَ لَوْلَا فَضْلُ اللَّـهِ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَتُهُ وَ أَنَّ اللَّـهَ تَوَّابٌ حَکِیمٌ ﴿١٠﴾
و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود و اینکه خدا توبهپذیر سنجیدهکار است رسوا مىشدید (۱۰)
إِنَّ الَّذِینَ جَاءُوا بِالْإِفْکِ عُصْبَةٌ مِّنکُمْ ۚ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَّکُم ۖ بَلْ هُوَ خَیْرٌ لَّکُمْ ۚ لِکُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُم مَّا اکْتَسَبَ مِنَ الْإِثْمِ ۚ وَ الَّذِی تَوَلَّىٰ کِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذَابٌ عَظِیمٌ ﴿١١﴾
در حقیقت، کسانى که آن بهتان داستان اِفک را در میان آوردند دستهاى از شما بودند آن تهمت را شرّى براى خود تصور مکنید بلکه براى شما در آن مصلحتى بوده است براى هر مردى از آنان که در این کار دست داشته همان گناهى است که مرتکب شده است و آن کس از ایشان که قسمت عمده آن را به گردن گرفته است عذابى سخت خواهد داشت (۱۱)
لَّوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِنَاتُ بِأَنفُسِهِمْ خَیْرًا وَ قَالُوا هَـٰذَا إِفْکٌ مُّبِینٌ ﴿١٢﴾
چرا هنگامى که آن بهتان را شنیدید مردان و زنان مومن گمان نیک به خود نبردند و نگفتند: این بهتانى آشکار است؟ (۱۲)
لَّوْلَا جَاءُوا عَلَیْهِ بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاءَ ۚ فَإِذْ لَمْ یَأْتُوا بِالشُّهَدَاءِ فَأُولَـٰئِکَ عِندَ اللَّـهِ هُمُ الْکَاذِبُونَ ﴿١٣﴾
چرا چهار گواه بر صحت آن بهتان نیاوردند؟ پس چون گواهان لازم را نیاوردهاند اینانند که نزد خدا دروغگویانند (۱۳)
وَ لَوْلَا فَضْلُ اللَّـهِ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَتُهُ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ لَمَسَّکُمْ فِی مَا أَفَضْتُمْ فِیهِ عَذَابٌ عَظِیمٌ ﴿١٤﴾
و اگر فضل خدا و رحمتش در دنیا و آخرت بر شما نبود قطعا به سزاى آنچه در آن به دخالت پرداختید به شما عذابى بزرگ مىرسید (۱۴)
إِذْ تَلَقَّوْنَهُ بِأَلْسِنَتِکُمْ وَ تَقُولُونَ بِأَفْوَاهِکُم مَّا لَیْسَ لَکُم بِهِ عِلْمٌ وَ تَحْسَبُونَهُ هَیِّنًا وَ هُوَ عِندَ اللَّـهِ عَظِیمٌ ﴿١٥﴾
آنگاه که آن بهتان را از زبان یکدیگر مىگرفتید و با زبانهاى خود چیزى را که بدان علم نداشتید مىگفتید و مىپنداشتید که کارى سهل و ساده است با اینکه آن امر نزد خدا بس بزرگ بود (۱۵)
وَ لَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ قُلْتُم مَّا یَکُونُ لَنَا أَن نَّتَکَلَّمَ بِهَـٰذَا سُبْحَانَکَ هَـٰذَا بُهْتَانٌ عَظِیمٌ ﴿١٦﴾
و گر نه چرا وقتى آن را شنیدید نگفتید: براى ما سزاوار نیست که در این موضوع سخن گوییم خداوندا تو منزهى این بهتانى بزرگ است (۱۶)
یَعِظُکُمُ اللَّـهُ أَن تَعُودُوا لِمِثْلِهِ أَبَدًا إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ ﴿١٧﴾
خدا اندرزتان مىدهد که هیچ گاه دیگر مثل آن را اگر مومنید تکرار نکنید (۱۷)
وَ یُبَیِّنُ اللَّـهُ لَکُمُ الْآیَاتِ ۚ وَ اللَّـهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ ﴿١٨﴾
و خدا براى شما آیات خود را بیان مىکند و خدا داناى سنجیدهکار است (۱۸)
إِنَّ الَّذِینَ یُحِبُّونَ أَن تَشِیعَ الْفَاحِشَةُ فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ ۚ وَ اللَّـهُ یَعْلَمُ وَ أَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ ﴿١٩﴾
کسانى که دوست دارند که زشتکارى در میان آنان که ایمان آوردهاند شیوع پیدا کند براى آنان در دنیا و آخرت عذابى پر درد خواهد بود و خداست که مىداند و شما نمىدانید (۱۹)
وَ لَوْلَا فَضْلُ اللَّـهِ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَتُهُ وَ أَنَّ اللَّـهَ رَءُوفٌ رَّحِیمٌ ﴿٢٠﴾
و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود و اینکه خدا رئوف و مهربان است مجازات سختى در انتظارتان بود (۲۰)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ ۚ وَ مَن یَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ فَإِنَّهُ یَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ وَ الْمُنکَرِ ۚ وَ لَوْلَا فَضْلُ اللَّـهِ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَتُهُ مَا زَکَىٰ مِنکُم مِّنْ أَحَدٍ أَبَدًا وَلَـٰکِنَّ اللَّـهَ یُزَکِّی مَن یَشَاءُ ۗ وَ اللَّـهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ ﴿٢١﴾
اى کسانى که ایمان آوردهاید پاى از پى گامهاى شیطان منهید و هر کس پاى بر جاى گامهاى شیطان نهد بداند که او به زشتکارى و ناپسند وامىدارد و اگر فضل خدا و رحمتش بر شما نبود هرگز هیچ کس از شما پاک نمىشد ولى این خداست که هر کس را بخواهد پاک مىگرداند و خداست که شنواى داناست (۲۱)
وَ لَا یَأْتَلِ أُولُو الْفَضْلِ مِنکُمْ وَ السَّعَةِ أَن یُؤْتُوا أُولِی الْقُرْبَىٰ وَ الْمَسَاکِینَ وَ الْمُهَاجِرِینَ فِی سَبِیلِ اللَّـهِ ۖ وَلْیَعْفُوا وَلْیَصْفَحُوا ۗ أَلَا تُحِبُّونَ أَن یَغْفِرَ اللَّـهُ لَکُمْ ۗ وَ اللَّـهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ ﴿٢٢﴾
و سرمایهداران و فراخدولتان شما نباید از دادن مال به خویشاوندان و تهیدستان و مهاجران راه خدا دریغ ورزند و باید عفو کنند و گذشت نمایند مگر دوست ندارید که خدا بر شما ببخشاید؟ و خدا آمرزنده مهربان است (۲۲)
إِنَّ الَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ الْغَافِلَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ لُعِنُوا فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ ﴿٢٣﴾
بىگمان کسانى که به زنان پاکدامن بىخبر از همه جا و با ایمان نسبت زنا مىدهند در دنیا و آخرت لعنت شدهاند و براى آنها عذابى سخت خواهد بود (۲۳)
یَوْمَ تَشْهَدُ عَلَیْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَ أَیْدِیهِمْ وَ أَرْجُلُهُم بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿٢٤﴾
در روزى که زبان و دستها و پاهایشان بر ضد آنان براى آنچه انجام مىدادند شهادت مىدهند (۲۴)
یَوْمَئِذٍ یُوَفِّیهِمُ اللَّـهُ دِینَهُمُ الْحَقَّ وَ یَعْلَمُونَ أَنَّ اللَّـهَ هُوَ الْحَقُّ الْمُبِینُ ﴿٢٥﴾
آن روز خدا جزاى شایسته آنان را به طور کامل مىدهد و خواهند دانست که خدا همان حقیقت آشکار است (۲۵)
الْخَبِیثَاتُ لِلْخَبِیثِینَ وَ الْخَبِیثُونَ لِلْخَبِیثَاتِ ۖ وَ الطَّیِّبَاتُ لِلطَّیِّبِینَ وَ الطَّیِّبُونَ لِلطَّیِّبَاتِ ۚ أُولَـٰئِکَ مُبَرَّءُونَ مِمَّا یَقُولُونَ ۖ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کَرِیمٌ ﴿٢٦﴾
زنان پلید براى مردان پلیدند و مردان پلید براى زنان پلید و زنان پاک براى مردان پاکند و مردان پاک براى زنان پاک اینان از آنچه در باره ایشان مىگویند بر کنارند براى آنان آمرزش و روزى نیکو خواهد بود (۲۶)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُیُوتًا غَیْرَ بُیُوتِکُمْ حَتَّىٰ تَسْتَأْنِسُوا وَ تُسَلِّمُوا عَلَىٰ أَهْلِهَا ۚ ذَٰلِکُمْ خَیْرٌ لَّکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ ﴿٢٧﴾
اى کسانى که ایمان آوردهاید به خانههایى که خانههاى شما نیست داخل مشوید تا اجازه بگیرید و بر اهل آن سلام گویید این براى شما بهتر است باشد که پند گیرید (۲۷)
فَإِن لَّمْ تَجِدُوا فِیهَا أَحَدًا فَلَا تَدْخُلُوهَا حَتَّىٰ یُؤْذَنَ لَکُمْ ۖ وَ إِن قِیلَ لَکُمُ ارْجِعُوا فَارْجِعُوا ۖ هُوَ أَزْکَىٰ لَکُمْ ۚ وَ اللَّـهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِیمٌ ﴿٢٨﴾
و اگر کسى را در آن نیافتید پس داخل آن مشوید تا به شما اجازه داده شود و اگر به شما گفته شد: برگردید برگردید که آن براى شما سزاوارتر است و خدا به آنچه انجام مىدهید داناست (۲۸)
لَّیْسَ عَلَیْکُمْ جُنَاحٌ أَن تَدْخُلُوا بُیُوتًا غَیْرَ مَسْکُونَةٍ فِیهَا مَتَاعٌ لَّکُمْ ۚ وَ اللَّـهُ یَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَ مَا تَکْتُمُونَ ﴿٢٩﴾
بر شما گناهى نیست که به خانههاى غیرمسکونى که در آنها براى شما استفادهاى است داخل شوید و خدا آنچه را آشکار و آنچه را پنهان مىدارید مىداند (۲۹)
قُل لِّلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ۚ ذَٰلِکَ أَزْکَىٰ لَهُمْ ۗ إِنَّ اللَّـهَ خَبِیرٌ بِمَا یَصْنَعُونَ ﴿٣٠﴾
به مردان با ایمان بگو: دیده فرو نهند و پاکدامنى ورزند که این براى آنان پاکیزهتر است زیرا خدا به آنچه مىکنند آگاه است (۳۰)
وَ قُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَ یَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا ۖ وَلْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَىٰ جُیُوبِهِنَّ ۖ وَ لَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِی إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِی أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِینَ غَیْرِ أُولِی الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِینَ لَمْ یَظْهَرُوا عَلَىٰ عَوْرَاتِ النِّسَاءِ ۖ وَلَا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ مَا یُخْفِینَ مِن زِینَتِهِنَّ ۚ وَ تُوبُوا إِلَى اللَّـهِ جَمِیعًا أَیُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ ﴿٣١﴾
و به زنان با ایمان بگو: دیدگان خود را از هر نامحرمى فرو بندند و پاکدامنى ورزند و زیورهاى خود را آشکار نگردانند مگر آنچه که طبعا از آن پیداست و باید روسرى خود را بر گردن خویش فرو اندازند و زیورهایشان را جز براى شوهرانشان یا پدرانشان یا پدران شوهرانشان یا پسرانشان یا پسران شوهرانشان یا برادرانشان یا پسران برادرانشان یا پسران خواهرانشان یا زنان همکیش خود یا کنیزانشان یا خدمتکاران مرد که از زن بىنیازند یا کودکانى که بر عورتهاى زنان وقوف حاصل نکردهاند آشکار نکنند و پاهاى خود را به گونهاى به زمین نکوبند تا آنچه از زینتشان نهفته مىدارند معلوم گردد اى مومنان همگى از مرد و زن به درگاه خدا توبه کنید امید که رستگار شوید (۳۱)
وَ أَنکِحُوا الْأَیَامَىٰ مِنکُمْ وَ الصَّالِحِینَ مِنْ عِبَادِکُمْ وَ إِمَائِکُمْ ۚ إِن یَکُونُوا فُقَرَاءَ یُغْنِهِمُ اللَّـهُ مِن فَضْلِهِ ۗ وَ اللَّـهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ ﴿٣٢﴾
بىهمسران خود و غلامان و کنیزان درستکارتان را همسر دهید اگر تنگدستند خداوند آنان را از فضل خویش بىنیاز خواهد کرد و خدا گشایشگر داناست (۳۲)
وَ لْیَسْتَعْفِفِ الَّذِینَ لَا یَجِدُونَ نِکَاحًا حَتَّىٰ یُغْنِیَهُمُ اللَّـهُ مِن فَضْلِهِ ۗ وَ الَّذِینَ یَبْتَغُونَ الْکِتَابَ مِمَّا مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ فَکَاتِبُوهُمْ إِنْ عَلِمْتُمْ فِیهِمْ خَیْرًا ۖ وَ آتُوهُم مِّن مَّالِ اللَّـهِ الَّذِی آتَاکُمْ ۚ وَ لَا تُکْرِهُوا فَتَیَاتِکُمْ عَلَى الْبِغَاءِ إِنْ أَرَدْنَ تَحَصُّنًا لِّتَبْتَغُوا عَرَضَ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا ۚ وَ مَن یُکْرِههُّنَّ فَإِنَّ اللَّـهَ مِن بَعْدِ إِکْرَاهِهِنَّ غَفُورٌ رَّحِیمٌ ﴿٣٣﴾
و کسانى که وسیله زناشویى نمىیابند باید عفت ورزند تا خدا آنان را از فضل خویش بىنیاز گرداند و از میان غلامانتان کسانى که در صددند با قرارداد کتبى خود را آزاد کنند اگر در آنان خیرى و توانایى پرداخت مال مىیابید قرار بازخریدِ آنها را بنویسید و از آن مالى که خدا به شما داده است به ایشان بدهید تا تدریجا خود را آزاد کنند و کنیزان خود را در صورتى که تمایل به پاکدامنى دارند براى اینکه متاع زندگى دنیا را بجویید به زنا وادار مکنید و هر کس آنان را به زور وادار کند در حقیقت خدا پس از اجبار نمودن ایشان نسبت به آنها آمرزنده مهربان است (۳۳)
وَ لَقَدْ أَنزَلْنَا إِلَیْکُمْ آیَاتٍ مُّبَیِّنَاتٍ وَ مَثَلًا مِّنَ الَّذِینَ خَلَوْا مِن قَبْلِکُمْ وَ مَوْعِظَةً لِّلْمُتَّقِینَ ﴿٣٤﴾
و قطعا به سوى شما آیاتى روشنگر و خبرى از کسانى که پیش از شما روزگار به سر بردهاند و موعظهاى براى اهل تقوا فرود آوردهایم (۳۴)
اللَّـهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ ۚ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکَاةٍ فِیهَا مِصْبَاحٌ ۖ الْمِصْبَاحُ فِی زُجَاجَةٍ ۖ الزُّجَاجَةُ کَأَنَّهَا کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ یُوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُّبَارَکَةٍ زَیْتُونَةٍ لَّا شَرْقِیَّةٍ وَ لَا غَرْبِیَّةٍ یَکَادُ زَیْتُهَا یُضِیءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ ۚ نُّورٌ عَلَىٰ نُورٍ ۗ یَهْدِی اللَّـهُ لِنُورِهِ مَن یَشَاءُ ۚ وَ یَضْرِبُ اللَّـهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ ۗ وَ اللَّـهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ ﴿٣٥﴾
خدا نور آسمانها و زمین است مثل نور او چون چراغدانى است که در آن چراغى و آن چراغ در شیشهاى است آن شیشه گویى اخترى درخشان است که از درخت خجسته زیتونى که نه شرقى است و نه غربى افروخته مىشود نزدیک است که روغنش هر چند بدان آتشى نرسیده باشد روشنى بخشد روشنى بر روى روشنى است خدا هر که را بخواهد با نور خویش هدایت مىکند و این مثلها را خدا براى مردم مىزند و خدا به هر چیزى داناست (۳۵)
فِی بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّـهُ أَن تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ یُسَبِّحُ لَهُ فِیهَا بِالْغُدُوِّ وَ الْآصَالِ ﴿٣٦﴾
در خانههایى که خدا رخصت داده که قدر و منزلت آنها رفعت یابد و نامش در آنها یاد شود در آن خانه ها هر بامداد و شامگاه او را نیایش مىکنند (۳۶)
رِجَالٌ لَّا تُلْهِیهِمْ تِجَارَةٌ وَ لَا بَیْعٌ عَن ذِکْرِ اللَّـهِ وَ إِقَامِ الصَّلَاةِ وَ إِیتَاءِ الزَّکَاةِ ۙ یَخَافُونَ یَوْمًا تَتَقَلَّبُ فِیهِ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصَارُ ﴿٣٧﴾
مردانى که نه تجارت و نه داد و ستدى آنان را از یاد خدا و برپا داشتن نماز و دادن زکات به خود مشغول نمىدارد و از روزى که دلها و دیدهها در آن زیرورو مىشود مىهراسند (۳۷)
لِیَجْزِیَهُمُ اللَّـهُ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَ یَزِیدَهُم مِّن فَضْلِهِ ۗ وَ اللَّـهُ یَرْزُقُ مَن یَشَاءُ بِغَیْرِ حِسَابٍ ﴿٣٨﴾
تا خدا بهتر از آنچه انجام مىدادند به ایشان جزا دهد و از فضل خود بر آنان بیفزاید و خداست که هر که را بخواهد بىحساب روزى مىدهد (۳۸)
وَ الَّذِینَ کَفَرُوا أَعْمَالُهُمْ کَسَرَابٍ بِقِیعَةٍ یَحْسَبُهُ الظَّمْآنُ مَاءً حَتَّىٰ إِذَا جَاءَهُ لَمْ یَجِدْهُ شَیْئًا وَ وَجَدَ اللَّـهَ عِندَهُ فَوَفَّاهُ حِسَابَهُ ۗ وَ اللَّـهُ سَرِیعُ الْحِسَابِ ﴿٣٩﴾
و کسانى که کفر ورزیدند کارهایشان چون سرابى در زمینى هموار است که تشنه آن را آبى مىپندارد تا چون بدان رسد آن را چیزى نیابد و خدا را نزد خویش یابد و حسابش را تمام به او دهد و خدا زودشمار است (۳۹)
أَوْ کَظُلُمَاتٍ فِی بَحْرٍ لُّجِّیٍّ یَغْشَاهُ مَوْجٌ مِّن فَوْقِهِ مَوْجٌ مِّن فَوْقِهِ سَحَابٌ ۚ ظُلُمَاتٌ بَعْضُهَا فَوْقَ بَعْضٍ إِذَا أَخْرَجَ یَدَهُ لَمْ یَکَدْ یَرَاهَا ۗ وَ مَن لَّمْ یَجْعَلِ اللَّـهُ لَهُ نُورًا فَمَا لَهُ مِن نُّورٍ ﴿٤٠﴾
یا کارهایشان مانند تاریکیهایى است که در دریایى ژرف است که موجى آن را مىپوشاند و روى آن موجى دیگر است و بالاى آن ابرى است تاریکیهایى است که بعضى بر روى بعضى قرار گرفته است هر گاه غرقه دستش را بیرون آورد به زحمت آن را مىبیند و خدا به هر کس نورى نداده باشد او را هیچ نورى نخواهد بود (۴۰)
أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّـهَ یُسَبِّحُ لَهُ مَن فِی السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ الطَّیْرُ صَافَّاتٍ ۖ کُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلَاتَهُ وَ تَسْبِیحَهُ ۗ وَ اللَّـهُ عَلِیمٌ بِمَا یَفْعَلُونَ ﴿٤١﴾
آیا ندانستهاى که هر که و هر چه در آسمانها و زمین است براى خدا تسبیح مىگویند و پرندگان نیز در حالى که در آسمان پر گشودهاند تسبیح او مىگویند؟ همه ستایش و نیایش خود را مىدانند و خدا به آنچه مىکنند داناست (۴۱)
وَ لِلَّـهِ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ ۖ وَ إِلَى اللَّـهِ الْمَصِیرُ ﴿٤٢﴾
و فرمانروایى آسمانها و زمین از آنِ خداست و بازگشت همه به سوى خداست (۴۲)
أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّـهَ یُزْجِی سَحَابًا ثُمَّ یُؤَلِّفُ بَیْنَهُ ثُمَّ یَجْعَلُهُ رُکَامًا فَتَرَى الْوَدْقَ یَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ وَ یُنَزِّلُ مِنَ السَّمَاءِ مِن جِبَالٍ فِیهَا مِن بَرَدٍ فَیُصِیبُ بِهِ مَن یَشَاءُ وَ یَصْرِفُهُ عَن مَّن یَشَاءُ ۖ یَکَادُ سَنَا بَرْقِهِ یَذْهَبُ بِالْأَبْصَارِ ﴿٤٣﴾
آیا ندانستهاى که خداست که ابر را به آرامى مىراند سپس میان اجزاء آن پیوند مىدهد آنگاه آن را متراکم مىسازد پس دانههاى باران را مىبینى که از خلال آن بیرون مىآید و خداست که از آسمان از کوههایى از ابر یخزده که در آنجاست تگرگى فرو مىریزد و هر که را بخواهد بدان گزند مىرساند و آن را از هر که بخواهد باز مىدارد نزدیک است روشنى برقش چشمها را ببرد (۴۳)
یُقَلِّبُ اللَّـهُ اللَّیْلَ وَ النَّهَارَ ۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَعِبْرَةً لِّأُولِی الْأَبْصَارِ ﴿٤٤﴾
خداست که شب و روز را با هم جابجا مىکند قطعا در این تبدیل براى دیدهوران درس عبرتى است (۴۴)
وَ اللَّـهُ خَلَقَ کُلَّ دَابَّةٍ مِّن مَّاءٍ ۖ فَمِنْهُم مَّن یَمْشِی عَلَىٰ بَطْنِهِ وَ مِنْهُم مَّن یَمْشِی عَلَىٰ رِجْلَیْنِ وَ مِنْهُم مَّن یَمْشِی عَلَىٰ أَرْبَعٍ ۚ یَخْلُقُ اللَّـهُ مَا یَشَاءُ ۚ إِنَّ اللَّـهَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿٤٥﴾
و خداست که هر جنبندهاى را ابتدا از آبى آفرید پس پارهاى از آنها بر روى شکم راه مىروند و پارهاى از آنها بر روى دو پا و بعضى از آنها بر روى چهار پا راه مىروند خدا هر چه بخواهد مىآفریند در حقیق، خدا بر هر چیزى تواناست (۴۵)
لَّقَدْ أَنزَلْنَا آیَاتٍ مُّبَیِّنَاتٍ ۚ وَ اللَّـهُ یَهْدِی مَن یَشَاءُ إِلَىٰ صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ ﴿٤٦﴾
قطعا آیاتى روشنگر فرود آوردهایم و خدا هر که را بخواهد به راه راست هدایت مىکند (۴۶)
وَ یَقُولُونَ آمَنَّا بِاللَّـهِ وَ بِالرَّسُولِ وَ أَطَعْنَا ثُمَّ یَتَوَلَّىٰ فَرِیقٌ مِّنْهُم مِّن بَعْدِ ذَٰلِکَ ۚ وَ مَا أُولَـٰئِکَ بِالْمُؤْمِنِینَ ﴿٤٧﴾
و مىگویند: به خدا و پیامبر او گرویدیم و اطاعت کردیم آنگاه دستهاى از ایشان پس از این اقرار روى برمىگردانند و آنان مومن نیستند (۴۷)
وَ إِذَا دُعُوا إِلَى اللَّـهِ وَ رَسُولِهِ لِیَحْکُمَ بَیْنَهُمْ إِذَا فَرِیقٌ مِّنْهُم مُّعْرِضُونَ ﴿٤٨﴾
و چون به سوى خدا و پیامبر او خوانده شوند تا میان آنان داورى کند بناگاه دستهاى از آنها روى برمىتابند (۴۸)
وَ إِن یَکُن لَّهُمُ الْحَقُّ یَأْتُوا إِلَیْهِ مُذْعِنِینَ ﴿٤٩﴾
و اگر حق به جانب ایشان باشد به حال اطاعت به سوى او مىآیند (۴۹)
أَفِی قُلُوبِهِم مَّرَضٌ أَمِ ارْتَابُوا أَمْ یَخَافُونَ أَن یَحِیفَ اللَّـهُ عَلَیْهِمْ وَ رَسُولُهُ ۚ بَلْ أُولَـٰئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿٥٠﴾
آیا در دلهایشان بیمارى است یا شک دارند یا از آن مىترسند که خدا و فرستادهاش بر آنان ستم ورزند؟ نه بلکه خودشان ستمکارند (۵۰)
إِنَّمَا کَانَ قَوْلَ الْمُؤْمِنِینَ إِذَا دُعُوا إِلَى اللَّـهِ وَ رَسُولِهِ لِیَحْکُمَ بَیْنَهُمْ أَن یَقُولُوا سَمِعْنَا وَ أَطَعْنَا ۚ وَ أُولَـٰئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿٥١﴾
گفتار مومنان وقتى به سوى خدا و پیامبرش خوانده شوند تا میانشان داورى کند تنها این است که مىگویند: شنیدیم و اطاعت کردیم اینانند که رستگارند (۵۱)
وَ مَن یُطِعِ اللَّـهَ وَ رَسُولَهُ وَ یَخْشَ اللَّـهَ وَ یَتَّقْهِ فَأُولَـٰئِکَ هُمُ الْفَائِزُونَ ﴿٥٢﴾
و کسى که خدا و فرستاده او را فرمان برد و از خدا بترسد و از او پروا کند؛ آنانند که خود کامیابند (۵۲)
وَ أَقْسَمُوا بِاللَّـهِ جَهْدَ أَیْمَانِهِمْ لَئِنْ أَمَرْتَهُمْ لَیَخْرُجُنَّ ۖ قُل لَّا تُقْسِمُوا ۖ طَاعَةٌ مَّعْرُوفَةٌ ۚ إِنَّ اللَّـهَ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ ﴿٥٣﴾
و با سوگندهاى سخت خود به خدا سوگند یاد کردند که اگر به آنان فرمان دهى بى شک براى جهاد بیرون خواهند آمد بگو: سوگند مخورید اطاعتى پسندیده بهتر است که خدا به آنچه مىکنید داناست (۵۳)
قُلْ أَطِیعُوا اللَّـهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ ۖ فَإِن تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَیْهِ مَا حُمِّلَ وَ عَلَیْکُم مَّا حُمِّلْتُمْ ۖ وَ إِن تُطِیعُوهُ تَهْتَدُوا ۚ وَ مَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِینُ ﴿٥٤﴾
بگو: خدا و پیامبر را اطاعت کنید پس اگر پشت نمودید، بدانید که بر عهده اوست آنچه تکلیف شده و بر عهده شماست آنچه موظف هستید و اگر اطاعتش کنید راه خواهید یافت و بر فرستاده خدا جز ابلاغ آشکار ماموریتى نیست (۵۴)
وَعَدَ اللَّـهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَىٰ لَهُمْ وَلَیُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا ۚ یَعْبُدُونَنِی لَا یُشْرِکُونَ بِی شَیْئًا ۚ وَ مَن کَفَرَ بَعْدَ ذَٰلِکَ فَأُولَـٰئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ ﴿٥٥﴾
خدا به کسانى از شما که ایمان آورده و کارهاى شایسته کردهاند وعده داده است که حتما آنان را در این سرزمین جانشین خود قرار دهد همان گونه که کسانى را که پیش از آنان بودند جانشین خود قرار داد و آن دینى را که برایشان پسندیده است به سودشان مستقر کند و بیمشان را به ایمنى مبدل گرداند تا مرا عبادت کنند و چیزى را با من شریک نگردانند و هر کس پس از آن به کفر گراید؛ آنانند که نافرمانند (۵۵)
وَ أَقِیمُوا الصَّلَاةَ وَ آتُوا الزَّکَاةَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ ﴿٥٦﴾
و نماز را برپا کنید و زکات را بدهید و پیامبر خدا را فرمان برید تا مورد رحمت قرار گیرید (۵۶)
لَا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا مُعْجِزِینَ فِی الْأَرْضِ ۚ وَ مَأْوَاهُمُ النَّارُ ۖ وَ لَبِئْسَ الْمَصِیرُ ﴿٥٧﴾
و مپندار کسانى که کفر ورزیدند ما را در زمین درمانده مىکنند؛ جایگاهشان در آتش است و چه بد بازگشتگاهى است (۵۷)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِیَسْتَأْذِنکُمُ الَّذِینَ مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ وَ الَّذِینَ لَمْ یَبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنکُمْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ ۚ مِّن قَبْلِ صَلَاةِ الْفَجْرِ وَ حِینَ تَضَعُونَ ثِیَابَکُم مِّنَ الظَّهِیرَةِ وَ مِن بَعْدِ صَلَاةِ الْعِشَاءِ ۚ ثَلَاثُ عَوْرَاتٍ لَّکُمْ ۚ لَیْسَ عَلَیْکُمْ وَ لَا عَلَیْهِمْ جُنَاحٌ بَعْدَهُنَّ ۚ طَوَّافُونَ عَلَیْکُم بَعْضُکُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ ۚ کَذَٰلِکَ یُبَیِّنُ اللَّـهُ لَکُمُ الْآیَاتِ ۗ وَ اللَّـهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ ﴿٥٨﴾
اى کسانى که ایمان آوردهاید قطعا باید غلام و کنیزهاى شما و کسانى از شما که به سن بلوغ نرسیدهاند سه بار در شبانه روز از شما کسب اجازه کنند: پیش از نماز بامداد و نیمروز که جامههاى خود را بیرون مىآورید و پس از نماز شامگاهان این سه هنگام برهنگى شماست نه بر شما و نه بر آنان گناهى نیست که غیر از این سه هنگام گرد یکدیگر بچرخید و با هم معاشرت نمایید خداوند آیات خود را این گونه براى شما بیان مىکند و خدا داناى سنجیدهکار است (۵۸)
وَ إِذَا بَلَغَ الْأَطْفَالُ مِنکُمُ الْحُلُمَ فَلْیَسْتَأْذِنُوا کَمَا اسْتَأْذَنَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ ۚ کَذَٰلِکَ یُبَیِّنُ اللَّـهُ لَکُمْ آیَاتِهِ ۗ وَ اللَّـهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ ﴿٥٩﴾
و چون کودکان شما به سنِ بلوغ رسیدند باید از شما کسب اجازه کنند همان گونه که آنان که پیش از ایشان بودند کسب اجازه کردند خدا آیات خود را این گونه براى شما بیان مىدارد و خدا داناى سنجیدهکار است (۵۹)
وَ الْقَوَاعِدُ مِنَ النِّسَاءِ اللَّاتِی لَا یَرْجُونَ نِکَاحًا فَلَیْسَ عَلَیْهِنَّ جُنَاحٌ أَن یَضَعْنَ ثِیَابَهُنَّ غَیْرَ مُتَبَرِّجَاتٍ بِزِینَةٍ ۖ وَ أَن یَسْتَعْفِفْنَ خَیْرٌ لَّهُنَّ ۗ وَ اللَّـهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ ﴿٦٠﴾
و بر زنان از کار افتادهاى که دیگر امید زناشویى ندارند گناهى نیست که پوشش خود را کنار نهند به شرطى که زینتى را آشکار نکنند و عفت ورزیدن براى آنها بهتر است و خدا شنواى داناست (۶۰)
لَّیْسَ عَلَى الْأَعْمَىٰ حَرَجٌ وَ لَا عَلَى الْأَعْرَجِ حَرَجٌ وَ لَا عَلَى الْمَرِیضِ حَرَجٌ وَ لَا عَلَىٰ أَنفُسِکُمْ أَن تَأْکُلُوا مِن بُیُوتِکُمْ أَوْ بُیُوتِ آبَائِکُمْ أَوْ بُیُوتِ أُمَّهَاتِکُمْ أَوْ بُیُوتِ إِخْوَانِکُمْ أَوْ بُیُوتِ أَخَوَاتِکُمْ أَوْ بُیُوتِ أَعْمَامِکُمْ أَوْ بُیُوتِ عَمَّاتِکُمْ أَوْ بُیُوتِ أَخْوَالِکُمْ أَوْ بُیُوتِ خَالَاتِکُمْ أَوْ مَا مَلَکْتُم مَّفَاتِحَهُ أَوْ صَدِیقِکُمْ ۚ لَیْسَ عَلَیْکُمْ جُنَاحٌ أَن تَأْکُلُوا جَمِیعًا أَوْ أَشْتَاتًا ۚ فَإِذَا دَخَلْتُم بُیُوتًا فَسَلِّمُوا عَلَىٰ أَنفُسِکُمْ تَحِیَّةً مِّنْ عِندِ اللَّـهِ مُبَارَکَةً طَیِّبَةً ۚ کَذَٰلِکَ یُبَیِّنُ اللَّـهُ لَکُمُ الْآیَاتِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ ﴿٦١﴾
بر نابینا و لنگ و بیمار و بر شما ایرادى نیست که از خانههاى خودتان بخورید یا از خانههاى پدرانتان یا خانههاى مادرانتان یا خانههاى برادرانتان یا خانههاى خواهرانتان یا خانههاى عموهایتان یا خانههاى عمههایتان یا خانههاى داییهایتان یا خانههاى خالههایتان یا آن خانههایى که کلیدهایش را در اختیار دارید یا خانه دوستتان هم چنین بر شما باکى نیست که با هم بخورید یا پراکنده پس چون به خانههایى که گفته شد درآمدید به یکدیگر سلام کنید درودى که نزد خدا مبارک و خوش است خداوند آیات خود را این گونه براى شما بیان مىکند امید که بیندیشید (۶۱)
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّـهِ وَ رَسُولِهِ وَ إِذَا کَانُوا مَعَهُ عَلَىٰ أَمْرٍ جَامِعٍ لَّمْ یَذْهَبُوا حَتَّىٰ یَسْتَأْذِنُوهُ ۚ إِنَّ الَّذِینَ یَسْتَأْذِنُونَکَ أُولَـٰئِکَ الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِاللَّـهِ وَ رَسُولِهِ ۚ فَإِذَا اسْتَأْذَنُوکَ لِبَعْضِ شَأْنِهِمْ فَأْذَن لِّمَن شِئْتَ مِنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمُ اللَّـهَ ۚ إِنَّ اللَّـهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ ﴿٦٢﴾
جز این نیست که مومنان کسانىاند که به خدا و پیامبرش گرویدهاند و هنگامى که با او بر سر کارى اجتماع کردند تا از وى کسب اجازه نکنند نمىروند در حقیقت کسانى که از تو کسب اجازه مىکنند آنانند که به خدا و پیامبرش ایمان دارند پس چون براى برخى از کارهایشان از تو اجازه خواستند به هر کس از آنان که خواستى اجازه ده و برایشان آمرزش بخواه که خدا آمرزنده مهربان است (۶۲)
لَّا تَجْعَلُوا دُعَاءَ الرَّسُولِ بَیْنَکُمْ کَدُعَاءِ بَعْضِکُم بَعْضًا ۚ قَدْ یَعْلَمُ اللَّـهُ الَّذِینَ یَتَسَلَّلُونَ مِنکُمْ لِوَاذًا ۚ فَلْیَحْذَرِ الَّذِینَ یُخَالِفُونَ عَنْ أَمْرِهِ أَن تُصِیبَهُمْ فِتْنَةٌ أَوْ یُصِیبَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿٦٣﴾
خطاب کردن پیامبر را در میان خود مانند خطاب کردن بعضى از خودتان به بعضى دیگر قرار مدهید خدا مىداند چه کسانى از شما دزدانه از نزد او مىگریزند پس کسانى که از فرمان او تمرّد مىکنند بترسند که مبادا بلایى بدیشان رسد یا به عذابى دردناک گرفتار شوند (۶۳)
أَلَا إِنَّ لِلَّـهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ ۖ قَدْ یَعْلَمُ مَا أَنتُمْ عَلَیْهِ وَ یَوْمَ یُرْجَعُونَ إِلَیْهِ فَیُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا ۗ وَ اللَّـهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ ﴿٦٤﴾
هشدار که آنچه در آسمانها و زمین است از آن خداست به یقین آنچه را که بر آنید مىداند و روزى که به سوى او بازگردانیده مىشوند آنان را از حقیقت آنچه انجام دادهاند خبر مىدهد و خدا به هر چیزى داناست (۶۴)