عراق پس از استعفای نخست وزیر وارد دوران جدیدی شده که به آن دولت پیشبرد امور می گویند. دولتی که در بسیاری از شرایط اختیاراتش کمتر از دولت رسمی است و نمی‌تواند بسیاری از فرمان های رسمی در عراق را صادر کند. در چنین شرایطی عراق با خلأ جدی قدرت مواجه شده که در شرایط کنونی بغداد، بسیار خطرناک است. در روزهای گذشته شاهد حملات هسته‌های داعش برای تسلط به مناطقی در دیاله، نینوا و الرمادی بودیم. داعش در نزدیکی فلوجه، کمتر از ۴۰ کیلومتری پایتخت عملیات بزرگی انجام داد که با آمادگی حشدالشعبی مجبور به عقب نشینی شد.
آن چه مشخص است، هسته های داعش در عراق یکی پس از دیگری در حال پیوند خوردن به یکدیگر و تشکیل گروه های کوچک، سریع و چابک است؛ موضوعی که از آن به عنوان عملیات های چریکی یا پارتیزانی یاد می کنند. کارشناسان معتقدند، این اقدام داعش برای ایجاد بحران‌های مقطعی امنیتی و نا امن سازی مناطقی است که کمتر در درگیری‌ها و تظاهرات اجتماعی عراق حضور دارند. از سوی دیگر، به نوشته الشرق الاوسط، احتمال افزایش حملات تروریستی توسط داعش به عنوان گرگ‌های تنها نیز وجود دارد، به این معنا که داعش با تشکیل هسته‌های خودرو، اهداف از پیش تعیین شده‌ای را در عراق از بین خواهد برد تا سیاست افزایش حملات تروریستی برای بی ثباتی این کشور را دستور کار خود قرار دهد.
در حقیقت نتیجه این سیاست می تواند موجب افزایش نارضایتی عمومی و فشار به نهادهای حکومتی برای پذیرش سریع تر خواسته‌های بازیگران داخلی غیر هم سو با تفکر مقاومت شود. یعنی هرچه سریع تر تحت هر شرایطی دولت تشکیل شود، حتی اگر وابسته یا وامدار به واشنگتن باشد.از طرف دیگر طرف‌های غربی در عراق با مشکلی جدی به نام حشدالشعبی مواجه اند. در چند روز اخیر و پس از حملات در دیاله و بسیاری از شهرهای الانبار و نینوا، این نگرانی برای داعش و حامیانش ایجاد شده که بودن حشد راه مقابله با بغداد را سخت خواهد کرد.
از طرفی آیت ا... سیستانی حاضر نیست به سبب مشکلات موجود و ناامنی‌های اخیر در این کشور، فتوای خود را برای مبارزه با تروریسم مدت دار کند یا پس بگیرد؛ در نهایت تا تشکیل دولت و حذف حشد به فرمان نخست وزیر یا تغییر قانون اساسی به نفع واشنگتن، پنتاگون مجبور است حشدالشعبی را در عراق تحمل کند. بر همین اساس مرحله جدیدی از پروژه براندازی نرم در عراق کلید خورد که از آن می توان با عنوان «تخریب مرجعیت و مرجعیت سازی» یاد کرد. در این طرح، بازیگران خارجی ضمن تضعیف آیت ا... سیستانی به دنبال آن هستند شخصیت‌ها و چهره‌های جدیدی را معرفی کنند که می‌توانند جایگزین شان شوند یا مقابل شخص ایشان قرار بگیرند. شخصیت‌هایی که هیچ یک نه تنها مشخص نیست تحصیل کرده کجا هستند بلکه به یک باره، مجتهد و مرجع دینی شدند.
طی چند هفته اخیر، تریبون رسانه‌های معارض مقاومت در عراق ناگهان با چرخشی فراوان در اختیار افرادی قرار گرفته که حتی پیشتر اسمی از آنان در نجف یا کربلا نبود. افرادی که هیچ هویت دینی مشخصی ندارند اما خود را مرجع تقلید شیعی صدا می کنند. در این طرح آمریکایی ها به دنبال تضعیف مرجعیت و پایگاه اجتماعی آن و درگیر سازی شیعیان با یکدیگر است. ظرفیتی که آیت ا... سیستانی از ابتدای بحران ۲۰۰۳ تلاش کرد با یکپارچگی و انسجام به آن هویت دهد،در طرح جدید در برابر هم قرار گرفته و به دنبال حذف یکدیگر است. همان سیاست همیشگی «اختلاف بینداز و حکومت کن!»سیاست آمریکا در مرحله جدید ضمن تضعیف عراق، تجزیه این کشور و از بین بردن هر نوع انگیزه اجتماعی در قالب محور مقاومت است. برای این که اثبات کنیم گفتمان حاکم بر نظامات و ترتیبات امنیتی آمریکا در منطقه علیه مقاومت است، نیازی به ارجاع نیست اما باید به این نکته توجه شود که آمریکا می داند تا زمانی که محور مقاومت وجود دارد، هیچ دستاوردی در عراق یا کشورهای غرب آسیا برایش شکل نخواهد گرفت. هزینه هفت تریلیارد دلاری هزینه کمی نیست. شکست آمریکا موجب تقویت نیروهای مقاومت شده است.
روزنامه واشنگتن پست در گزارشی نوشت : «به رغم تابستانی مملو از رویارویی و تقابل در خلیج فارس، اکنون کشورهای حاشیه خلیج فارس بیشتر مایل به مذاکره با ایران و نیروهای نیابتی‌اش هستند زیرا اعتماد پیشین خود را به آمریکا به عنوان یک محافظ نظامی مورد اعتماد از دست داده‌اند.» هرچند تمرکز این گزارش بر ایران بوده اما حقیقت این است که آمریکا می داند قدرت محور مقاومت از تهران تا غزه فشار را برای کاهش توان مداخله جویانه آمریکا افزایش داده و واشنگتن در بسیاری از کشورها دچار سردرگمی و گیجی شده است. آمریکا برای خروج از این گیجی، سیاست تجزیه را در پیش گرفته و به دنبال به هم ریختن ترتیبات منطقه ای است. این جاست که می توان با استفاده از حوادث اخیر منطقه، اوضاع عراق را تحلیل کرد.
در گام اول آمریکا به دنبال ایجاد ناامنی، تضعیف دولت و سرنگونی دولت مرکزی، در گام دوم حذف عنصری مهم چون حشدالشعبی و بازیگری مهم چون مرجعیت نجف و در مرحله نهایی نابود سازی کشورها و تجزیه آن ها و شکل دهی با نظم سیاسی جدید است. در این طراحی، حوادث اخیر عراق اهمیت ویژه ای دارد. ارسال سلاح از امارات به کردستان عراق، دخالت امارات برای کودتا در بغداد، تظاهرات و آتش زدن مراکز مذهبی و دینی در عراق و حمله به مرجعیت عراق بخشی از سناریوی جدید آمریکا در این کشور است.بدین معنا باید منتظر حوادث جدیدی از ناامنی با کارشکنی و افزایش خلأ قدرت در عراق بود.
امیر مسروری
