محمد لاهوتی در نشست خبری صبح امروز خود با تبریک روز ملی صادرات به صادرکنندگانی که توانستند برای نخستین بار، ارز صادراتی را جایگزین ارز نفتی برای تامین مایحتاج ارزی کشور کنند، با ارائه آماری از تجارت خارجی و صادرات کشور طی نیمه نخست امسال اظهار کرد: در نیمه نخست امسال صادرات کشور گرچه از نظر ارزی، کاهش داشته است ولی از نظر حجمی، 22 درصد افزایش صادرات را به نسبت مدت مشابه سال قبل ثبت کرده است.
اخبار سیاسی- رئیس کنفدراسیون صادرات ایران با بیان اینکه تراز تجارت ایران در این مدت منفی 273 میلیارد دلار به نفع واردات است گفت: در حال حاضر 5 کشور چین، عراق، ترکیه، امارات و افغانستان 5 مقصد نخست صادراتی بودند و با توجه به حذف شدن کشور هند از این لیست بعد از بازگشت تحریم‌های آمریکا، به نظر می‌رسد این کشور سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ای را در این شرایط پیش گرفته است.
وی با اشاره به میانگین ارزش کالاهای صادراتی گفت: بر اساس آمارهای ارائه شده، ارزش میانگین کالاهای صادراتی معادل 295 دلار است.
لاهوتی با ابراز خرسندی از بازگشت 71 درصد ارز صادراتی به چرخه اقتصادی کشور بر اساس گفته رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: نزدیک شدن نرخ ارز نیمایی به نرخ ارز آزاد و همچنین تعامل بسیار خوب بانک مرکزی با صادرکنندگان باعث شده تا 71 درصد ارز صادراتی به کشور بازگردد که البته با توجه به مهلت 4 ماهه سررسید ارزی صادرات، حدود 10 تا 15 درصد دیگر نیز هنوز سررسیده نشده‌اند و بخش بسیار کمی از ارز صادراتی به کشور بازنگشته است.
سوریه می‌تواند شریک اصلی تجاری ایران شود با 2 شرط/ وزارت خارجه مسئول است
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در پاسخ به سوالی درباره صادرات ایران به سوریه و احتمال اینکه این کشور بتواند به یک مقصد صادراتی اصلی برای کشورمان تبدیل شود گفت: سوریه بازار جدیدی است که در آینده نزدیک می‌تواند به شریک تجاری اصلی ایران تبدیل شود ولی تحقق این هدف نیازمند 2 تحقق 2 مساله اساسی است.
وی اضافه کرد: نکته اول این است که با توجه به اینکه ایران جزو کشورهای اتحادیه عرب نیست و تعرفه‌های صادراتی کالاهای ایران برای صادرات به سوریه، تعرفه بالایی به نسبت کشورهای عرب است، این انتظار وجود دارد که با توجه به روابط سیاسی بسیار خوب ایران و سوریه و همراهی کشورمان در طول 8 سال جنگ در این کشور، وزارت امور خارجه و مشخصاً معاونت اقتصادی این وزارتخانه، تلاش کند تا تعرفه کالاهای صادراتی ایران به این کشور به حداقل ممکن و به صفر برسد.
لاهوتی گفت: نکته دوم نیز آن است که تجارت ایران با سوریه و سایر کشورها، نیازمند یک کانال مالی برای بازگشت ارز صادراتی است چراکه ما همین امروز برای بازگشت ارز صادرات از کشورهای عراق و افغانستان نیز با مشکل مواجه هستیم و برای توسعه تجارت با سوریه نیز نیازمند تدابیری برای بازگشت ارز هستیم؛ لذا پیشنهاد ما این است که یا یک کانال مالی مخصوص راه‌اندازی شود و یا با سیاست‌هایی از قبیل استفاده از پول ملی دو کشور و یا تهاتر، راهی برای حل این مشکل در نظر گرفته شود.
تعلیق حدود 150 کارت بازرگانی به دلیل بازنگرداندن ارز صادراتی/ با متخلفان باید برخورد شود
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در پاسخ به سوال دیگری درباره آمار صادرکنندگانی که ارز صادراتی خود را به کشور باز نگردانده‌اند و نحوه برخورد با این تخلف گفت: بانک مرکزی مکاتباتی با اتاق‌های بازرگانی دارد و در این مکاتبات، لیست افرادی که ارز صادراتی خود را بازنگردانده‌اند اعلام می‌کند؛ اتاق‌های بازرگانی نیز با دعوت از این صادرکنندگان، چرایی عدم بازگشت ارز صادراتی را پیگیری می‌کنند.
لاهوتی تاکید کرد: در صورتیکه مسجل شود، صادرکننده‌ای قصد بازگرداندن ارز صادراتی‌اش را به کشور ندارد، قطعاً بر اساس قانون با این متخلفان برخورد خواهد شد و ما نیز خواستار برخورد جدی با چنین تخلفی هستیم چراکه عدم بازگشت ارز صادراتی به کشور، نخستین ضربه را به همه صادرکنندگان می‌زند.
وی با بیان اینکه در صورت عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات، کارت بازرگانی صادرکننده متخلف، تعلیق خواهد شد، درخصوص آمار این تخلف گفت: با توجه به آمار رئیس کل بانک مرکزی، درصد بالایی از صادرکنندگان، ارز صادراتی خود را به کشور بازگردانده‌اند و آمارهای موجود نشان می‌دهد کمتر از 150 کارت بازرگانی تعلیق شده است که این عدد در مقابل کل صادرکنندگان، رقم ناچیزی است.
دلایل وزارت صنعت برای تعویق مراسم روز ملی صادرات قابل توجیه نیست
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در خصوص چرایی تعلیق مراسم روز ملی صادرات نیز گفت: ما بغیر از موضوعاتی که در اطلاعیه وزارت صمت، برای تعلیق این مراسم ذکر شد، اطلاعات دیگری نداریم ولی معتقدیم که این دلایل از جمله همزمانی این مراسم با ماه صفر، دلایل قابل توجیهی نیست چراکه اولاً در سنوات قبل هم این مراسم مصادف با ماه‌های عزا برگزار می‌شود و در ثانی قرار نبود در این مراسم، اتفاقاتی صورت بگیرد که شئونات این ماه را زیر سوال ببرد.
لاهوتی ادامه داد: در چنین شرایطی شاید بهتر باشد که اتاق بازرگانی ایران، به جای آنکه تنها برگزار کننده این مراسم باشد، مسئولیت صفر تا 100 این مراسم به این اتاق سپرده شود و نحوه امتیازدهی به صادرکنندگان و انتخاب صادرکنندگان نمونه نیز به اتاق بازرگانی سپرده شود.
بعد از تحریم‌ها آمار صادرات واقعی شد/ ارز صادراتی پاسخگوی نیازهای ارزی کشور است
وی در ادامه در واکنش به سوالی درباره کاهش تعرفه های صادراتی پس از اعمال تحریم‌های امریکا گفت: همیشه این ابهام وجود داشت که آیا حجم صادرات کشور همان چیزی است که در آمارها آمده و یا اینکه چه میزان ارز صادراتی به کشور بازمی‌گردد؛ ولی بعد از بازگشت تحریم‌های آمریکا، این اتفاق مثبت افتاد که تعرفه‌های صادراتی واقعی شد و آمار صادرات به یک آمار واقعی تبدیل شد. همچنین روش‌های بانک مرکزی برای بازگشت ارز صادراتی، ابهام درباره میزان بازگشت ارز صادراتی را برطرف کرد.
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در پاسخ به این سوال که آیا ارز صادراتی می‌تواند جایگزین ارز نفتی در کشور شود نیز گفت: اینکه بانک مرکزی صراحتاً اعلام می‌کند که «صادرات»، پاسخگوی نیازهای ارزی کشور است یک تعارف نیست چراکه بانک مرکزی مسئول سیاست‌های ارزی کشور است و به نظر ما، هیچ سالی مثل سال 98 نبوده که بجز ارز کالاهای اساسی، حتی یک دلار هم ارز نفتی برای واردات کالاهای غیراساسی تخصیص داده نشود و این نشان می دهد که ارز صادراتی می‌تواند مایجتاج ارزی کشور را پاسخ دهد.
وی با بیان اینکه این مساله یک دستاورد برای همه کشور است، ابراز امیدواری کرد که با برطرف شدن مشکلات ناشی از تحریم، این دستاور حفظ شود و به رویه‌های سابق بازنگردیم.
باید از اینستکس قطع امید کرد/ ادامه تجارت سنتی با اتحادیه اروپا
لاهوتی در ادامه این نشست در پاسخ به سوالی درباره میزان امیدواری به اینستکس برای صادرات به اروپا و حجم صادرات ایران به اتحادیه اروپا گفت: بعد از خروج امریکا از برجام، اروپایی‌ها متعهد شده بودند که ایران از منافع برجام برخوردار شود ولی نتوانستند به این تعهد خود عمل کنند.
وی ادامه داد: در حال حاضر نیز علی‌رغم اجرایی نشدن اینستکس و کانال مالی وعده داده شده اروپایی‌ها، تجارت سنتی ایران با اتحادیه اروپا همچنان ادامه دارد ولی اروپایی‌ها حتی در لیست 10 مقصد صادراتی اصلی ایران نیز قرار ندارند.
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران گفت: به هرحال این انتظار وجود داشت که با راه‌اندازی اینستکس، این کانال مالی بتواند مراودات ایران با همه دنیا بغیر از آمریکا را تحت پوشش قرار دهد ولی اجرایی نشدن این کانال نشان می‌دهد که باید از اینستکس قطع امید کرد.
لاهوتی خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد در شرایط فعلی باید به تجارت با 15 کشور همسایه و کشور سوریه توجه بیشتری داشته باشیم.
تحریم اخیر امریکا تاثیری در صادرات خدمات فنی و مهندسی ندارد/ مشکل صادرات خدمات مهندسی ضمانت‌نامه‌ها است
وی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار تسنیم درباره تحریم‌های اخیر امریکا علیه برخی شرکت‌های فنی و مهندسی و تاثیر آن بر صادرات خدمات فنی و مهندسی، با بی‌تاثیر خواندن این تحریم‌ها گفت: به نظر می‌رسد امریکایی‌هایی که قبلاً سپاه پاسداران را تحریم کرده بودند، با تحریم شرکت‌های زیر مجموعه آن، هدفی جز جو روانی ندارند و این تحریم‌ها بر صادرات خدمات فنی و مهندسی، تاثیری نخواهد داشت.
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران اضافه کرد: مشکل اصلی شرکت‌های فنی و مهندسی برای صادرات این خدمات به کشورهای دیگر، موضوع ضمانت‌نامه‌های بانکی برای شرکت در مناقصات و اخذ تعهدات آن‌ها است که متاسفانه سرمایه صندوق ضمانت صادرات ایران نیز کفاف این ضمانت‌نامه‌ها را نمی‌دهد.
لاهوتی گفت: البته امیدواریم با افزایش سرمایه صندوق ضمانت صادرات به دنبال تاکید قائم مقام وزیر صنعت و تبدیل سرمایه ریالی این صندوق به سرمایه ارزی، فضا برای حضور شرکت‌های فنی و مهندسی در بازارهای خارج کشور فراهم شود چراکه در حال حاضر پتانسیل 4 میلیارد دلاری صادرات خدمات فنی و مهندسی در کشور وجود دارد ولی قادر به صادرات این سرمایه نیستیم.
امارات به جایگاه صادراتی قبلی خود برنمی‌گردد/ عمان جایگزین امارات نمی‌شود
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره تغییر جایگاه امارات در سبد صادراتی ایران گفت: امارات متحده عربی در حال حاضر در رده چهارم مقاصد عمده صادراتی کالاهای ایران قرار دارد درحالیکه پیش از آغاز تحریم‌ها، این کشور در رتبه دوم قرار داشت.
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران ادامه داد: این کاهش صادرات از یک طرف به دلیل تنش‌های سیاسی امارات با ایران است و از طرف دیگر به دلیل تحت تاثیر بودن بانک‌های اماراتی از سیاست‌های تحریمی امریکا است ولی گرچه در هفته‌های گذشته امارات بخشی از پول‌های ایران را آزاد کرد و به نظر می‌رسد از تنش‌هایش با ایران تا اندازه‌ای کاسته ولی بعید می‌دانم که امارات بتواند به جایگاه قبلی خود بازگردد.
لاهوتی در واکنش به اینکه آیا عمان می‌تواند کشوری جایگزین امارات در روابط با ایران باشد نیز گفت: این موضوع چندان به انتخاب ما یا عمان بستگی ندارد بلکه امارات به این دلیل توانست به نوعی تبدیل به «هاب» منطقه شود که سرمایه‌گذاری خارجی هنگفتی در بخش‌های مختلف آن از جمله زیرساخت‌های حمل و نقل و بانکی آن صورت گرفت؛ لذا بعید به نظر می‌رسد حداقل در کوتاه مدت، عمان یا هر کشور دیگری بتواند جایگزین امارات شود.
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در پایان با اشاره به آمار ارز صادراتی عرضه شده به بازار نیما و میزان واردات انجام شده با ارز صادراتی گفت: بر اساس آمار بانک مرکزی، حدود 10.3 میلیارد دلار ارز صادراتی در سامانه نیما عرضه شده و از این میزان بیش از 8.3 میلیارد دلار برای واردات استفاده شده است.
