توقیف نفتکش انگلیسی «استینا امپرو» در تنگه هرمز که از قوانین و مقررات دریانوردی تخلف کرده بود، موجی از تحلیل ها را به همراه داشته که نشان می دهد این اقدام حاوی پیام های مهمی است. در نوشته پیش رو به صورت خلاصه از چهار منظر به آن پرداخته ایم:
1- توان حقوقی ایران در عرصه دریانوردی
واضح است که در عرصه بین الملل و با بازیگران موثر بر نهادها و سازمان های بین المللی (همچون انگلیس) نمی توان یک بازی صوری درباره اجرانشدن قوانین و مقررات را آغاز کرد. چرا که در نهایت اگر مدعی نتواند ادعای خود مبنی بر تخلف یک شناور را به صورت متقن و حقوقی اثبات کند، گرفتار فرایندهای پیچیده شکایت های بین المللی می شود. بنابراین این اقدام در اولین سطح نشان دهنده توان و تسلط فنی و میزان اعتماد به نفس کارشناسان قوانین و مقررات دریانوردی ایران در مقابل نفتکش یک شرکت بزرگ انگلیسی است. کشوری که سال ها
قدرت دریایی بلامنازع جهان بوده است. موضوعی که نشان دهنده اقتدار دریایی ایران در این عرصه است.
2- قدرت ایران در حفظ عزت ملی
در سال 1235 شمسی زمانی که ناصرالدین شاه قدرت را در دست داشت و قاجاریان بر هرات مسلط شدند، انگلیسی ها که قدرت اول آن روزها بودند به ایران اعلام جنگ کردند و حتی با وجود مقاومت مظلومانه مردم جنوب با اشغال خارک و بوشهر به سمت شیراز به راه افتادند. هرچند با مقاومت مردم برازجان به سمت خوزستان رفتند و ... اما در نهایت ناصرالدین شاه از ترس پیشروی بیشتر انگلیس، پای مذاکره معاهده ننگین «پاریس» نشست؛ البته با این شرط که با «هر تقاضای انگلیس موافقت شود» مگر «سلطنت ناصرالدین شاه و صدارت آقاخان نوری» صدر اعظم شاه قاجار! عهدنامه ای که مهم ترین بندش جدایی هرات از خاک ایران است. امروز اما قدرت ایران به اندازه ای است که آن جایی که منافعش توسط هرکشوری اعم از انگلیس یا آمریکا به خطر بیفتد با اتکا به توان متخصصان ایرانی به این کشورها پاسخ قاطع و درخور می دهد تا کسی جرئت نکند عزت و استقلال ایرانی ها را به سخره بگیرد. درست نقطه مقابل شاهان قاجار و پهلوی که مهره انگلیس و آمریکا و بازیگر زمین بازی آن ها بودند و پا روی عزت و استقلال مردم ایران گذاشته بودند.
3- مقابله با محاصره دریایی ایران
دو هفته پیش زمانی که نفتکش «گریس1» که حامل نفت ایران بود و از تنگه جبل الطارق عبور می کرد توسط دزدان دریایی ملکه توقیف شد در یادداشتی با عنوان «گریس بهانه ، هدف کشتی ارواح» نوشتم که اقدام انگلیس در توقیف «گریس» اقدامی بسیار موذیانه و خطرناک است چرا که با هدف «مسدود کردن» مسیر دریایی کشورمان و توقف فروش چراغ خاموش نفت ایران انجام می شود؛ که لازم است مقابل آن سناریوی هوشمندانه و قاطع اتخاذ شود تا هزینه این اقدام هم برای انگلیسی ها و هم دیگر کشورهای غربی بالا برود. در غیر این صورت، بروز خطر برای شناورهای نفتی و تجاری ایران که حامل ارزاق استراتژیک هستند حتی ممکن است تجارت دریایی ایران را با انسداد و کشور را با محاصره دریایی مواجه کند. لذا توقیف «استینا امپرو» برای انگلیسی ها روشن کرد که «دوران بزن و در رو» خیلی وقت است که تمام شده است.
4- تغییر معادلات به نفع ایران
پس از 14 ماه مواجهه کشور با تحریم های آمریکا که با سوء مدیریت در داخل آثار جدی بر ارزش ریال و تورم داخلی گذاشت، اکنون شاخص های اقتصادی نشان می دهد، عنان اقتصاد ایران به دست مسئولان به خصوص بانک مرکزی افتاده است. در این شرایط که حتی بر اساس گزارش بانک جهانی اثر تحریم ها بر اقتصاد ایران کاهش یافته و این اثر «در سال آینده تخلیه می شود و اقتصاد ایران در این سال از رکود خارج خواهد شد» و به نوشته بلومبرگ با وجود تحریم ها حتی ارزش ریال 30 درصد رشد داشته است، ایران تصمیم به مقابله به مثل با کشورهای معاند گرفته است تا هزینه دشمنی با مردم ایران و تلاش برای ناامن سازی مرزهای کشور را برای غرب بالا ببرد. امروز اگر پهپاد فوق پیشرفته جاسوسی آمریکا در ارتفاع 40 هزار پایی بخواهد به مرزهای ایران تعدی کند با سامانه بومی «خرمشهر» مواجه است و اگر انگلیس بخواهد نقش پلیس خلافکار را در دریاها بازی کند و مسیر تجارت ایران را ببندد، با گشت دریایی ایران در آب های سرزمینی مان مواجه است و ممکن است مانند دو هفته پیش، هزینه هر بشکه نفتی که جا به جا می کند تا 100 دلار هم برسد! تا همه بفهمند دوره قجرها و پهلوی ها و دوره بزن و در رو دیر زمانی است که سپری شده است.
امیرحسین یزدان پناه
