روزنامه «ایزوستیا»، چاپ مسکو، امروز در تحلیلی نوشته است: ضرب‌الاجل تعیین شده از سوی "حسن روحانی" رئیس جمهوری ایران درباره اینکه کشورهای تضمین کننده در توافق هسته‌ای، باید تعهدات خویش در قبال جمهوری اسلامی را اجرا کنند، شامل روسیه نمی‌شود. این مسئله را یک مقام بلندپایه در محافل دیپلماتیک ایران به این روزنامه گفته است. وی همچنین یادآور شده که متن نامه ایران خطاب به همه شرکت کنندگان در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) یکسان انتخاب شده، ولی موضع‌گیری تهران درباره روسیه و کشورهای اروپایی متفاوت است.
در شورای فدراسیون (سنای) روسیه نیز این مسئله را تایید کرده و یادآور شده‌اند که مسکو به طور کامل تعهدات خویش در قبال توافقنامه هسته‌ای را اجرا کرده و معتقد است درخواست ایران از کشورهای اروپایی درباره پایبندی به تعهداتشان در قبال برجام، منطقی است.
رئیس جمهوری ایران چهارشنبه گذشته توقف اجرای برخی تعهدات این کشور در چارچوب توافقنامه هسته‌ای را اعلام و در پیام‌هایی برای سفرای پنج کشور ضامن در توافقنامه هسته‌ای، یعنی کشورهای انگلیس، فرانسه، آلمان، چین و روسیه، از این کشورها خواست تا تعهدات خود در قبال جمهوری اسلامی ایران را اجرا کنند. در این پیام به کشورهای اروپایی 60 روز برای مذاکره در این باره مهلت داده شده است. البته آنطور که یک دیپلمات بلندپایه ایرانی (که نامش فاش نشده) به این روزنامه گفته، درخواست رهبران ایران در واقع تنها خطاب به شرکت کنندگان اروپایی در برجام است و هدف از آن وادار کردن آنها به تسریع در راه اندازی مکانیسم مالی « اینستکس » برای تسهیل در روابط تجاری با ایران است، بدون آنکه در این بین، نیم نگاهی هم به واشنگتن داشته باشند.
این مقام ایرانی تاکید کرده است: «این نامه برای هر پنجکشور شرکت کننده در توافق هسته‌ای با ایران ارسال شده، ولی این به معنای آن نیست که مواضع ما در قبال روسیه مشابه مواضع ما در قبال فرانسه، انگلیس یا آلمان است. موضع گیری ما درباره روسیه کاملاً با مواضع مان درباره کشورهای اروپایی متفاوت است.» وی در پاسخ به این سئوال که آیا این ضرب‌الاجل رهبران ایران شامل روسیه هم می شود، پاسخ منفی داد.
"آلکسی پوشکوف" رئیس کمیته سیاست اطلاعاتی شورای فدراسیون (سنای) نیز در گفت‌وگو با «ایزوستیا» این اطلاعات را تایید کرده و یادآور شده است: «درخواست طرف ایرانی درباره لزوم پایبندی سایر طرفین برجام به تعهداتشان به روسیه مربوط نمی شود، برای اینکه روسیه از ابتدای امر، از فعالترین طرف‌های توافق هسته‌ای بوده و به شدت خروج یکجانبه آمریکا از این توافقنامه بین المللی را محکوم کرده است.»
این سناتور افزود: «مسئله اینجاست که روسیه به تنهایی نمی تواند تضمین کننده اجرای برجام باشد. در رابطه با کشورهای اروپایی باید بگویم که آنها هم از توافق هسته‌ای حمایت می‌کنند، ولی مخالفتی با تصمیم آمریکا برای توقف صادرات نفت ایران نمی کنند. این به منزله آن است که آنها در حرف طرفدار برجام بوده، ولی در عمل مخالفتی با اقدامات یکجانبه آمریکا ندارند، درحالی که آنها با روش‌های دیپلماتیک می توانند بر مواضع دولت آمریکا تاثیر بگذارند.»
روسیه هرگز از مواضع آمریکا در برخورد با ایران حمایت نخواهد کرد
به عقیده این سیاستمدار، اصلی‌ترین دلیل ضرب‌الاجل تعیین شده از سوی رهبران ایران، تحریم های آمریکا علیه صنعت نفت ایران است که در اول ماه اجرا شده است. وی افزود: «وزیر دفاع فرانسه بلافاصله پس از اعلام مواضع تهران از سوی حسن روحانی هشدار داد که پاریس ممکن است تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال کند. ولی من مطمئن هستم که مسکو هرگز چنین کاری را نخواهد کرد.»
این سناتور تاکید کرد: «حتی اگر تهران از توافق هسته‌ای خارج شود، بازهم روسیه تحریمی علیه تهران اعمال نخواهد کرد، برای اینکه اگر ما چنین اقدامی کنیم عملاً در این رویارویی، طرف آمریکا ایستاده‌ایم. روسیه در صورت ست زدن به چنین اقدامی به روابط خود با تهران که سالهای اخیر در حال توسعه است لطمه غیرقابل جبرانی خواهد زد. واقعیت این است که ایران به تعهدات خویش در چارچوب برجام پایبند بوده و این آمریکاست که به اقدامات تحریک آمیز روی آورده است.»
پوشکوف یادآور شد که چین هم یکی دیگر از شرکت کنندگان در توافق هسته‌ای است که از مواضع روسیه در این باره حمایت کرده و دو طرف تلاش مشترکی را انجام می‌دهند تا دولت دونالد ترامپ را متقاعد کنند که از تشدید وخامت اوضاع در روابط با ایران دست بردارد. البته اگر بین شرکت کنندگان در توافق هسته‌ای شکاف به وجود آید، این توافقنامه را نمی‌توان نجات داد، چرا که کشورهای اروپایی طرف آمریکا را خواهند گرفت.
در وزارت امور خارجه چین هم به این روزنامه گفته شده که پکن از اجرای تعهدات همه طرفین در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) حمایت می کند و به تماس خود با تمامی کشورهای علاقه مند ادامه داده و تلاش می کند تا این توافقنامه هسته‌ای حفظ شود.
بیشتر بخوانید
ایران به‌خاطر عدم جدیت اروپایی‌ها در دفاع از برجام، دست به اقدام زده است
"نینا مامیدووا" کارشناس مسائل ایران در موسسه شرق شناسی آکادمی علوم روسیه معتقد است که درخواست ایران تنها به خاطر تحریم‌های اخیر از جانب آمریکا نیست، بلکه به دلیل منفعل بودن کشورهای اروپایی است.
این کارشناس توضیح داده است: «باید توجه داشت که ضرب الاجل ایران پاسخی به عدم فعال بودن کشورهای اروپایی در دفاع از برجام و عدم اجرای مکانیزم مالی «اینستکس» در نظر گرفته شده برای تسهیل در روابط تجاری طرفین است. به عقیده من، ایران بعید است بطور کامل از توافق هسته‌ای خارج شود. از لحاظ فنی هم توقف دو بند از توافقات هسته‌ای از سوی ایران که رئیس جمهوری روحانی به آن اشاره کرده، یعنی بندهای مربوط به ذخایر اورانیوم غنی شده و آب سنگین، از لحاظ مالی برای ایران اهمیت دارد چرا که بدست دادن این هزینه اضافه که در حال حاضر برای جمهوری اسلامی چندان زیاد نیست، به دلیل کاهش صادرات نفت کشور کاملا مفید خواهد بود.»
