رضا اردکانیان وزیر نیرو در برنامه نگاه یک تصریح کرد: بنا بر پیش بینی‌های سازمان هواشناسی منتظر بارش‌ها در شمال شرق بودیم، بطور مثال در شهرستان کلات استان خراسان رضوی ۲۸ میلیمتر بارش گزارش شده است که امیدواریم خسارت‌ها اندک بوده باشد. همچنین برای فردا در استان‌های مرکزی و جنوبی کشور آمادگی‌های لازم پیش بینی شده است.
وی افزود: مقام معظم رهبری در ۱۳ فروردین در جلسه مدیریت بحران از برکات و صدمات سیل یاد کردند. باید از برکات سیل برای جبران صدمات استفاده کرد.
اردکانیان تاکید کرد: این روز‌ها شاهد تجلی همدردی ملی هستیم. با توجه به اینکه در کانون این رخداد قرار داریم مثل تمام دنیا اصل مطلب با به فکر امداد و نجات باشد و به محض فراغت از امر سیل، به دنبال جبران خسارات خواهیم رفت.
وزیر نیرو گفت: وسعت منطقه، شدت و مدت بارش در بروز سیل بسیار مهم است و هر کدام به تنهایی منشا یک سیلاب شدید است. سیلاب ۱۲ فروردین شاهد هر سه عامل در ۲۳ استان کشور بودیم. نیمه اول فروردین شاهد بارش ۵۸ میلیمتر یعنی ۱۹ برابر سال گذشته و ۳ برابر میانگین ۵۰ ساله بودیم.
وی ادامه داد: امسال ۱۷۴ درصد رشد بارش نسبت به سال گذشته را تجربه کردیم.
اردکانیان توضیح داد: ۳۸ درصد کل آورد سال آبی ۹۷ ، در ۲۰ روزه اول سال رخ داده است. رقم ۵۱ میلیارد متر مکعب آب که وارد سدها شده است در کل سال آبی تا کنون رقم بسیار بالایی است.
اردکانیان گفت: سد عمر ۵۰ ساله ای دارد، اینکه می گوییم عمر مفید سد چندساله است بیانگر پایان عمر آن نیست بلکه بیانگر تجمع رسوب است. در مواقع زیادی ساخت یک سد جدید کم هزینه تر از لایروبی سدی قدیمی است. سد دز ۲.۶ میلیارد مکعب را توان مدیریت دارد اما امسال چیزی حدود ۹ میلیارد متر مکعب را مدیریت کرده است.
وی ادامه داد: سد کرخه حجم ۸ هزار و ۴۰۰ میلیارد متر مکعب را مدیریت و از حجم عظیمی از سیلاب ها جلوگیری کرد، در حوزه کارون شاهد افزایش ۵۲ درصد رشد بارش نسبت به سال گذشته بودیم.
آغاز بکار هئیت ویژه بررسی سوانح اخیر محیط زیستی
اردکانیان تاکید کرد: هیئت ویژه بررسی و تشریح سوانح اخیر متشکل از دانشگاه ها و ارگان های مرتبط از جمله بیمه ها، ستاد مدیریت بحران و محیط زیست و باقی دستگاه ها، کار خود را در چند روز آینده برای تحولی عظیم در پیش بینی و جبران خسارات آغاز خواهد کرد.
وی بیان کرد: همانگونه که خشکسالی نتیجه طبیعی کم بارشی است سیل هم نتیجه طبیعی پر بارشی است. آنچه که مورد بحث واقع می شود سرعت جبران خسارات ناشی از هر دو اتفاق است. برای ما که کشوری خشکسالی هستیم وجه مثبت سیل بسیار مهم است.
وی تاکید کرد: ۵۶ درصد ۲.۳ میلیارد نفر از جمعیت دنیا تحت تاثیر سیل و آسیب های آن قرار گرفته اند. سیلاب ها ۲۶ درصد تلفات انسانی را در حوادث مختلف طبیعی به خود اختصاص دادند.
وزیر نیرو گفت: یک رابطه مستقیم بین سطح توسعه یافتگی و میزان خسارت سیل وجود دارد. در خرداد سال گذشته سیلابی در ژاپن رخ داد که ۱۰ میلیارد دلار خسارت و ۲۸۳ نفر فوت و مفقود شدند.
وی ادامه داد: در ایالات متحده، سیلابی در رودخانه میسوری ۳ میلیارد دلار خسارت زد و ۴ هزار و ۵۰۰ نفر جابه جا شدند. میزان خسارات سالانه سیل در اروپا بالغ بر چند میلیارد دلار در سال است این در حالیست که فناوری اطلاع از بروز سیل آن ها با کشور ما قابل مقایسه نیست. این بیانگر این است که اصل وقوع سیل و خسارات آن اجتناب پذیر است.
گزارش عملکردی ما در دنیا جزو گزارش های متمایز و شاخص در عرصه امدادرسانی است
اردکانیان با اشاره به امدادرسانی به مناطق سیل زده بیان کرد: چندین سال در محلی کار می کردم که نمایندگان سازمان ملل و فعال در امور حوادث طبیعی با بنده همکار بودند. در این سال ها در جریان سرعت پاسخ گویی دولت ها به حوادث طبیعی و سازمان های کمک رسان بودم.
وی ادامه داد: تردیدی ندارم که گزارش عملکردی ما در دنیا جزو گزارش های متمایز و شاخص در عرصه امدادرسانی است. در بخش برق در اثر سیلاب ها نزدیک به ۲ هزار و ۴۰۰ روستا برق قطع شد.
وزیر نیرو توضیح داد: در کمتر از سه هفته تنها ۳۵ روستا فاقد برق هستند که مشکل اصلی این روستاها عدم دسترسی به شهرهاست. یعنی تنها برق ۱ درصد از روستاها وصل نشده است که به نوبه خود بی نظیر است.
وی بیان کرد: ۶۵۰ میلیارد تومان هم خسارات ناشی از قطعی برق در این شهرها گزارش شد.
اردکانیان گفت: ۳ هزار و ۸۰۰ روستا با قطع شبکه آب رو برو شد که از این تعداد تنها ۵۲ روستا هنوز با قطعی آب مواجه هستند.
وزیر نیرو بیان کرد: یک هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان خسارات ناشی از تخریب لوله کشی های آبی در سیلاب های اخیر بود.
اردکانیان در ادامه با اشاره به عملکرد خوب وزارت نیرو در سیلاب اخیر بیان کرد: ذخایر برف ما در همه حوزه های آبریز برآورد نشده ولی حوزه برفی کرخه چیزی حدود ۶ هزار کیلومتر مربع برف گزارش شده است. در حوزه کارون بزرگ ۹ هزار کیلومتر مربع برف گزارش شده است که آب آن یک و نیم میلیارد متر مکعب خواهد بود.
وی گفت: با توجه به نزدیکی به فصل گرما در استان خوزستان، موضوع آب بسیار مهم است تا بتوانیم از بروز بیماری های واگیر دار جلوگیری کنیم. در نهایت موضوع بهداشت آب برای بهداشت جمعی برای وزارت نیرو اهمیت جدی دارد.
اردکانیان بیان کرد: موضوع فاصلاب مشکلی جدی است که به دلیل ضعف جمع آوری آب های سطحی در مرکز اهواز کمی به کندی انجام شد که خوشبختانه با رسیدن پمپ های مکنده و ماشین آلات پیشرفته سرعت این فعالیت ها افزایش پیدا کرده است. مشکلی برای جمع آوری فاضلاب استان ها وجود ندارد. بخش غرب اهواز به علت نواقص مشکلاتی را ایجاد کرد که در حال تکمیل این حوزه هستیم.
از دانشگاهیان و هییت علمی ها گله مندم
وزیر نیرو با اشاره به شایعات مطرح شده مبنی بر بروز سیل به علت بارورسازی ابر ها بیان کرد: حساسیت بالای افکار عمومی این اجازه را به ما می دهد که به نحو مناسبی اطلاع رسانی کنیم. از جامعه دانشگاهی گله مندم زیرا با تخصص بالا در حوزه هشدار ها و مدیریت منابع آب؛ این ایام برای پرورش افکار عمومی کم کار شده اند.
وی ادامه داد: شخصیت های دانشگاهی و علمی باید با گزارشات صحیح اجازه ندهند شایعات دل مردم را خالی کند زیرا اگر این گزارش را من وزیر ارایه دهم قطعا مردم این گزارش را به منزله دفاع از نهاد خود می دانند. نباید اجازه سواستفاده از شرایط فعلی را به برخی سودجویان داد.
اردکانیان بیان کرد: یادمان نرفته برخی در تلویزیون کشورهای خودشان با پارچ آب به دنبال کمک به کشور ما بودند و میدانستند که ما آن را تکذیب می کنیم ولی در ۲۴ ساعت با تمام قدرت تاثیر خود را در افکار عمومی جهان گذاشتند.
وزیر نیرو ابراز کرد: در جلسات شورای عالی آب همواره ابتدا به گزارشات فصلی هواشناسی پرداخته می شود که در آخرین جلسات سال گذشته گزارش ها بیانگر این بود که ما همچنان در شرایط خشکسالی بسر می بریم.
وی افزود: با بروز اولین علائم بارندگی های شدید وارد عمل شدیم و با دقت بالاتری وارد عمل پیش بینی هواشناسی شدیم.
اردکانیان بیان کرد: اطمینان می دهم که هیچگاه دولت با منافع شخصی مدیریت اجرایی را پیش نبرده است و مردم بدانند دولت به دنبال برنامه و نقشه خاصی نبوده است.
وزیر نیرو بیان کرد: میزان ورودی آب به سدهای بوستان، گلستان و بوشگیر در کل سال آبی گذشته ۸۱ میلیون متر مکعب بوده است اما میزان آب وارده از مهر ۹۷ تا ۲۰ فروردین امسال چیزی حدود ۴۳۹ میلیون متر مکعب بوده است. یعنی بیش از ۵ برابر سد پر شده است.
کمبود سد در استان لرستان منجر به سیلاب وحشتناک اخیر شد
وی گفت: در استان لرستان اگر به اندازه کافی سد داشتیم این خسارت به مردم وارد نمی شد.
اردکانیان بیان کرد: باید دانشگاهیان به دنبال کشف مخازن حجیم در مکان های سیلخیز کشور باشند .
وی ادامه داد: پاسخ علمی به افکار عمومی در مقابل نقد به تکرر سدها این است که مسئله انضباط آبی را تک بعدی و یک وجهه نبینند. بلکه دلایل عمده ساخت سدها را به مردم بیان کنند.
اردکانیان بیان کرد: سیلاب رخ داده در خوزستان جزو سیلاب هایی بود که هر ۲۰۰ سال یکبار رخ می دهد. یعنی سالانه تنها یک درصد برای رخ دادن آن تخمین زده می شد.
وی بیان کرد: بحث سدسازی نه کاملا مفید و نه کاملا مضر است اما یکی از افتخارات جمهوری اسلامی ایران ساخت این سدهاست. اگر افتخار ساخت ۱۲ مخزن در استان خوزستان را نداشتیم الان قطعا تمام استان را شسته و می برد. از مجموع این ۱۲ سد تنها ۲ سد قبل از انقلاب ساخته شده است.
وی ادامه داد: کرخه ۶ میلیون متر مکعب، دز ۲.۵ میلیون متر مکعب، گتوند ۴.۴ میلیون متر مکعب، عباسپور ۲.۴ میلیون متر مکعب، کارون ۳ هم ۲.۶ میلیون متر مکعب گنجایش آب را داشتند.
اردکانیان تاکید کرد: تعیین پهنای بستر و مسیل در شرایط طبیعی به عهده وزارت نیرو است. قلع و تخلیه آن بخش از اعیانی های موجود در مسیر رودخانه به وزارت نیرو واگذار شده است. ممنوعیت دخل و تصرف با وزارت نیرو و حفظ و جان و مال مردم بر عهده وزارت کشور و پرداخت خسارت بر عهده شهرداری هاست.
وی بیان کرو: طول رودخانه ها در کشور ما ۱۴۶ هزار کیلومتر است و از این مقدار، رودخانه دائمی ۷۶ هزار کیلومتر است. بحث تعریف حد حریم و بستر رودخانه در برنامه پنج ساله توسعه آغاز شده که از این اعداد ۵۳ هزار کیلومتر اجرا شده است که تا سال ۱۴۰۰ این تعیین حد بستر تکمیل می شود.
اردکانیان گفت: سالی که من معاون آب وزارت نیرو بودم وارد عمل شدیم تا برای حفاظت از کیفیت آب سدهای لتیان و حمایت از آب شرب تهرانی ها با مردم وارد مذاکره شدیم.
وی ادامه داد: با همکاری مسئولین تمام دستگاه ها و هتل های غیر مردمی و نیمه دولتی در این مسیر تخریب و از بین برده شد.
سدهای کشور کاملا سالم و پایدار هستند
وزیر نیرو بیان کرد: سدهای کشور دچار هیچ مشکلی نیستند، پایداری سد ها کاملا برقرار بوده و تیم های ورزیده مانیتورینگ ۲۴ ساعته با یک هزار و ۳۰۰ ابزار دقیق در حال بررسی حالات سدها هستند.
وی تاکید کرد: ایران سرزمین پر آب و پر بارش نیست و حتی در رویا هم نمی دیدیم که تالاب هایمان به این سرعت پر شوند. تابستان گذشته ۳۴۰ شهر ما در تنش و بحران آب بودند. در استان های ما بر سر چند متر مکعب تنش ایجاد می شد.
پر شدن ۱۰۰درصدی ۴۴ تالاب در کشور
وزیر نیرو بیان کرد: ۴۴ تالاب کشور بین ۴۰ تا ۱۰۰ درصد پر شده اند. حجم آب ذخیره شده در سدهای کشور ۶۲ درصد افزایش داشته و ۷۶ درصد مخازن سدهای کشور پر است. برخی از مخازن عمدا منبع را خالی نگهداشتیم تا با بروز سیلاب های جدید مقابله کنیم.
وی ادامه داد: نیروگاه های برق آبی کشور با ظرفیت ۱۰۰درصدی کار می کنند و شرایط برقی خوبی خواهیم داشت. تالاب هامون هم به برکت بارش ها جانی دوباره گرفته است.
اردکانیان اشاره کرد: کانون داخلی ایجاد ریزگرد ها با پر شدن تالاب ها تا حد زیادی از بین رفته است و حتی در سیستان بلوچستان با پر شدن هامون مشکل ریزگرد ها رفع خواهد شد.
وزیر نیرو ادامه داد: نباید با بارش های اخیر مدیریت مصرف را از دست بدهیم و عادت خوب صحیح مصرف کردن را فراموش کنیم. در سال ۹۷ با اتکا به منابع عمومی ۱۶ هزار و ۲۰۶ میلیارد تومان سرمایه گذاری کردیم که چند سد با حجم ۴۰ میلیون متر مکعب ساخته شد، ۴۰ تصفیه خانه و آب و فاصلاب اجرایی شد. ۸ واحد نیرگاه حرارتی وارد مدار شد.
وی تاکید کرد: تکمیل پروژه های نیمه تمام وزارت نیرو کاهش پیدا نکرده و بخش قابل توجهی از بدهی ها به بخش خصوصی بازپرداخت شد.
لایروبی سالانه ۳۵۰ کیلومتر از رودخانه ها
اردکانیان بیان کرد: طی سال های ۹۶ و ۹۷ سالانه ۳۵۰ کیلومتر عملیات لایروبی انجام دادیم. تاکنون یک هزار و ۶۶۵ کیلومتر لایروبی انجام شده و تا سال ۱۴۰۰ این رقم به یک هزار و ۹۷۰ کیلومتر خواهد رسید.
وی افزود: تاکنون ۲۴۰۰ نقطه برای لایروبی شناسایی و ۶۰ نقطه آماده لایروبی شده است. البته موضوع لایروبی بحثی فنی است که باید با توجه به مکان و محیط صورت پذیرد.
اردکانیان در پایان گفت: امیدواریم با تلاش شبانه روزی بتوانیم گوشه ای از آلام خانواده های داغدار را جبران کرده باشیم. از صدا و سیما و رسانه ها درخصوص اطلاع رسانی ها صحیح سیل اخیر تشکر ویژه ای می کنم.
