بر اساس قوانین موجود در ارتباط با سربازی و خدمت وظیفه عمومی، شروط اصلی برای بهرهمندی از معافیت کفالت جده (مادربزرگ) عبارت است از: مادر بزرگ باید فاقد شوهر باشد (طلاق یا فوت شوهر) و مشمول وظیفه نیز تنها نوه ذکور بالای ۱۸ سال مادر بزرگ تلقی شود، البته این موضوع منوط به این است که فرزندان مادر بزرگ در قید حیات نبوده و فوت کرده باشند.
گفتنی است؛ در معافیت کفالت جده فاقد شوهر (مادربزرگ پدری) یکی از شروط اصلی این است که مشمول وظیفه فاقد پدر، عمو و عمه باشد.
همچنین دقت داشته باشید، در معافیت کفالت جده فاقد شوهر (مادربزرگ مادری) یکی از شروط اصلی عبارت است از: مشمول وظیفه، دایی، خاله و مادر نداشته باشد.
گفتنی است؛ منظور از تنها نوه ذکور بودن بالای ۱۸ سال برای مادربزرگ، یعنی اینکه فرد مشمول وظیفه در بین تمامی نوههای مادربزرگ تنها نوه ذکور بالای ۱۸ سال سالم باشد.
همچنین در قانون، معافیت جده به دلیل حبس همسر تعریف نشده است و البته جده باید فاقد فرزند باشد. به همین دلیل وجود فرزندان بیمار مادربزرگ نیز مانع رسیدگی به ادعای تنها نوه ذکور بالای ۱۸ سال وی خواهد بود.
بهتر است بدانید: وجود نوه یا نوههای بیمار بالای ۱۸ سال که برادران مشمول نمیشوند نیز مانع رسیدگی خواهد بود.
بسیاری از مشمولان وظیفه در رابطه با چگونگی نحوه رسیدگی در صورتی که نوهای که از معافیت کفالت مادربزرگ بهرهمند شده بیمار یا فوت کرده باشد، سوالاتی دارند که بهتر است بدانند؛ در صورتی که به علت بیماری قادر به سرپرستی از مادر بزرگ نباشند و یا به علت فوت، سرپرستی مادر بزرگ از آنها ساقط شده باشد، تنها برادر بالای ۱۸ سال آنها میتواند از این معافیت برخوردار شود و همچنین در صورتی که نوههای ذکور دیگر نیز زیر ۱۸ سال باشند یا هیچ یک از نوهها شرایط کفالت را نداشته باشند. ( شامل سایر نوههای بالای ۱۸ سال جد و جده نمیشود)
گفتنی است؛ نوع معافیت کفالت جده (مادربزرگ) دائم و مدت اعتبار این معافیت در زمان صلح است.