واقعیت این است که به دنبال رسیدن قیمت سهام به مرزهای حساس، بهانه‌های هر‌چند کوچک در نگاه فعالان بازار پراهمیت جلوه می‌کنند. به این ترتیب روز گذشته بازگشایی به نسبت مثبت بازارهای جهانی، سیگنال مساعد ارسالی از سوی بورس کالا و همچنین سرایت موج مثبت از سوی برخی صنایع لیدر به دیگر گروه‌ها سبب شد در مجموع روز مثبتی را در بورس تهران شاهد باشیم. هر‌چند کمبود نقدینگی همچنان در این بازار محسوس است.
جرقه رشد مجدد سهام بانکی
بانک‌ها که طی روزهای اخیر با افزایش فشار عرضه‌ها و در نتیجه افت قیمت مواجه بودند، روز گذشته بار دیگر با رشد همراه شدند. مهم‌ترین دلیل بازگشت توجه معامله‌گران به بانکی‌ها اما انتشار شایعاتی درخصوص تایید افزایش سرمایه ۴۵۷ درصدی بانک تجارت بود. بانک تجارت در اوایل بهمن‌ماه پیشنهادی درخصوص افزایش سرمایه از مبلغ ۴۵ هزار و ۷۰۰ میلیارد ریال به ۲۵۴ هزار و ۸۴۷ میلیارد ریال از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها ارائه کرده بود و حال بار دیگر به سبب برخی شنیده‌های تایید نشده در مرکز توجه معامله‌گران قرار گرفت. این امر سبب شد دیگر نمادهای زیرمجموعه این گروه همچون بانک صادرات، بانک ملت و پست‌بانک با صف‌های طولانی تقاضا به معاملات روزانه خود پایان دهند. در عین حال این گروه گوی سبقت در جذب نقدینگی را از دیگر صنایع بورسی ربود. به این ترتیب دیروز حدود یک‌پنجم ارزش معاملات خرد در معاملات گروه بانک‌ها و موسسات اعتباری خلاصه شد. استقبالی که عمدتا از سوی معامله‌گران خرد بازار رقم خورد و بیش از ۶ میلیارد تومان نقدینگی از پرتفوی حقوقی‌ها به سبد سهام معامله‌گران حقیقی افزود.
سرایت موج خوش‌بینی به صنایع دیگر
به دنبال رشد بانکی‌ها، خودرویی‌ها نیز که پیش از این تحت‌الشعاع اخباری درخصوص افزایش سرمایه شرکت‌های زیرمجموعه مورد اقبال سهامداران قرار داشت، بار دیگر به مسیر صعودی بازگشتند و حدود ۹۰ درصد از نماد زیرمجموعه این گروه با رشد قیمت به معاملات روز گذشته خود پایان دادند. سیمانی‌ها، غذایی‌ها و قندی‌ها از دیگر صنایع بورسی بودند که با تبعیت از این موج مثبت، با رشد شاخص صنعت همراه شدند. موضوعی که حکایت از توجه مجدد جذابیت ناشی از افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌های ثابت در ذهن فعالان بازار دارد. در این میان لازم به تاکید دوباره است که این نوع افزایش سرمایه تنها در مورد شرکت‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که به موجب پیشی گرفتن زیان از نصف سرمایه، مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت شده و در اخذ تسهیلات از موسسات اعتباری دچار مشکل می‌شوند. با افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها اما مقداری از دارایی‌های بنگاه اقتصادی مورد نظر بر اساس تورم موجود، به‌روز شده و به این ترتیب میزان اعتبار آنها نزد بانک‌ها افزایش پیدا می‌کند تا نظام پولی برای تسهیلات‌دهی به این شرکت‌ها ترغیب و ادامه حیات برای آنها ممکن شود. این موضوع اما نمی‌تواند به‌عنوان معیاری برای ارزندگی سهام قلمداد شود. هر‌چند برخی معتقدند افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی باعث نزدیک شدن ارزش روز دارایی‌ها به قیمت واقعی آنها می‌شود.
سیگنال مساعد بورس کالا
روز گذشته بورس کالا میزبان محصولاتی از سه شرکت بورسی بود. در این میان شرکت فولاد مبارکه اصفهان، سه محصول ورق گرم B، ورق گرم C و ورق سرد B را در بورس کالا عرضه کرد. به این ترتیب روز گذشته ۸۱ هزار و ۷۰ تن ورق گرم B به قیمت پایه ۴۳ هزار و ۱۱۳ ریال عرضه شد که در پایان، میانگین موزون قیمت پایانی آن با رشد ۷ درصدی نسبت به قیمت پایه در سطح ۴۶ هزار و ۱۳۱ ریال قرار گرفت. ۲۵ هزار و ۵۲۰ تن ورق گرم C این شرکت نیز با افزایش ۸/ ۱۰ درصدی نسبت به قیمت پایه همراه شد. در عین حال «فولاد» روز گذشته ۱۷ هزار تن ورق سرد B در بورس کالا عرضه کرد. شرکت ملی مس ایران نیز پس از ثبت بزرگ‌ترین معامله کاتد مس طی معاملات روز یکشنبه، دیروز نیز میزبان عرضه سولفور مولیبدن بود. فولاد خوزستان دیگر بورسی عرضه‌کننده در بورس کالا بود. نشستن حجم زیاد تقاضا برای محصولات فولادی در بورس کالا طی دادوستدهای دیروز این بازار از علائم حمایت‌کننده از سهام بورسی بود. امری که سبب شد تا «فملی» در صدر نمادهای با بیشترین اثر فزاینده بر شاخص کل قرار گیرد. فولاد کاوه جنوب کیش هم که پس از ثبت افزایش ۲۱۵ درصدی سرمایه از محل آورده نقدی راه خود را از دیگر هم‌گروهی‌هایش جدا کرده بود، دیروز به یکی از پرتقاضاترین سهام بازار تبدیل شد.
بازگشایی خوش‌یمن بازار جهانی
همانطور که بارها مورد تاکید قرار گرفته است، در حال حاضر بازار سهام در انتظار محرکی برای صعود است. بازارهای جهانی نیز در شرایط نااطمینانی اقتصادی - سیاسی داخلی، تنها نیرویی است که نشانه‌های مثبتی برای بورسی‌ها به همراه دارد. روز گذشته هر چند به دلیل تعطیلات آمریکا، معاملات کم‌رمق بود اما قیمت کامودیتی‌ها در سطوح مناسبی بازگشایی شد. به این ترتیب در ساعت تنظیم گزارش (ساعت ۱۵ روز دوشنبه)، هر تن مس در معاملات آتی لندن با رشد ۳/ ۰ درصدی در سطح ۶۲۴۴ دلار قرار گرفت. آلومینیوم نیز که در ساعات معاملاتی بورس تهران در مسیر رشد قرار داشت در ادامه گام به مسیر نزولی گذاشت. سرب نیز وضعیت مشابهی را تجربه کرد. در بازار نفت اما شاخص برنت با کاهش ۲۴/ ۰ درصدی نسبت به قیمت نهایی روز جمعه، به ۰۹/ ۶۶ دلار در هر بشکه رسید. برنت اوایل معاملات تا مرز ۷۸/ ۶۶ دلار پیشروی کرده بود. نفت WTI آمریکا هم با ۲۵ سنت افزایش، به ۲۳/ ۵۶ دلار در هر بشکه رسید. درخصوص اخبار اثرگذار بر بازار نفت می‌توان به انتشار آمار ضعیف از فروش خودروی بازار چین در ژانویه اشاره کرد. طبق آمار انجمن خودروی چین، فروش خودرو در چین طی ماه میلادی گذشته ۸/ ۱۵ درصد کاهش یافت و به سطح ۳۷/ ۲ میلیون دستگاه رسید. این مهم واکنش نفت برنت را به دنبال داشت. اما از آنجا که این هفتمین کاهش ماهانه متوالی فروشخودرو در چین بوده است، شوک چندانی در بازار نفت ایجاد نکرد.
رسیدن قیمت سهام به سطوح حساس
روند اصلاحی بورس تهران در دومین ماه زمستان تا حدودی به تخلیه رشد زمستانی بورس انجامیده است. در این برهه زمانی قیمت سهام نیز تا حدود قابل توجهی اصلاح شدند و به سطوح حساسی رسیده‌اند. سطوحی که نه تنها از حیث تکنیکال بلکه از لحاظ بنیادی نیزبه زعم بسیاری از کارشناسان ارزنده به شمار می‌روند. انتظار می‌رود این روند اصلاحی و رسیدن به کف‌های قیمتی جذاب باعث شکل‌گیری مجدد تقاضا در نمادهای بورسی شود. اما آنچه ناگفته پیداست، در این شرایط بازار به دنبال محرک‌های هر چند کوچک گشته تا شاید بتواند راهی برای صعود پیدا کند. شرایطی که طی معاملات روز گذشته کاملا هویدا بود.
روز منفی پتروشیمی‌ها
عصر روز یکشنبه خبری مبنی بر افزایش قیمت سوخت تحویلی به پتروشیمی‌ها روی خط رسانه‌های خبری رفت. نمایندگان مجلس شورای اسلامی با دو برابر شدن قیمت سوخت تحویلی به پتروشیمی‌ها در سال آینده موافقت کردند. به این ترتیب وزارت نفت مجاز است قیمت سوخت تحویلی به پتروشیمی‌ها را از ۱۳۲۰ریال به ازای هر مترمکعب به ۲۶۰۰ ریال افزایش دهد. انعکاس این خبر روز گذشته سبب کاهش قیمت سهام پتروشیمی‌ها شد. دیروز شاخص صنعت محصولات شیمیایی با افت ۴/ ۰ درصدی مواجه شد و اغلب پتروشیمی‌ها در محدوده منفی قیمت مورد دادوستد قرار گرفتند.
همگام با بازیگران
روز گذشته پس از پنج روز متوالی غلبه حقوقی‌ها در سمت خرید، خالص تغییر مالکیت سهام به نام معامله‌گران حقیقی بازار رقم خورد و حدود ۲۰ میلیون سهم به ارزش ۵/ ۹ میلیارد تومان در مسیر حقوقی به حقیقی جابه‌جا شد. بیشترین خالص خرید توسط سهامداران خرد در نمادهای زیرمجموعه گروه بانک‌ها و موسسات اعتباری ثبت شد. به این ترتیب بانکی‌ها شاهد جابه‌جایی حدود ۳/ ۶ میلیارد تومان نقدینگی از پرتفوی حقوقی‌ها به سبد سهام معامله‌گران حقیقی بازار بودند. پس از آن نیز سیمانی‌ها با خالص تغییر مالکیت ۹/ ۴ میلیارد تومانی در مسیر حقوقی به حقیقی همراه شدند. در صدر خرید معامله‌گران حقیقی، تمایل به جمع‌آوری سهام شرکت تازه‌وارد افق کوروش قرار داشت. «افق» روز گذشته شاهد جابه‌جایی ۸/ ۶ میلیون سهم به ارزش ۷/ ۱۲ میلیارد تومان در مسیر حقوقی به حقیقی بود. در آن سوی بازار اما نمادهای زیرمجموعه گروه محصولات شیمیایی مورد حمایت سهامداران عمده قرار گرفتند و خالص خرید ۸/ ۴ میلیارد تومانی را ثبت کردند. در میان شرکت‌های بورسی نیز تامین سرمایه لوتوس پارسیان در صدر خرید معامله‌گران حقوقی بازار قرار داشت. به‌طوری که خالص خرید این گروه از معامله‌گران در «لوتوس» بالغ بر ۱۶ میلیون سهم به ارزش حدود ۶/ ۳ میلیارد تومان بود. نماد معاملاتی پالایش نفت اصفهان از دیگر نمادهای مورد توجه حقوقی‌ها طی معاملات روز دوشنبه بود. در این نماد دیروز حدود ۳/ ۲ میلیون سهم به ارزش ۸/ ۱ میلیارد تومان در مسیر حقیقی به حقوقی جابه‌جا شد.
