رئیس جدید سازمان شیلات به همه بخش‌های تابعه دستور داده گزارش کامل و متقنی از صید فانوس‌ماهیان توسط شرکتهای چینی در جنوب کشور تهیه و به افکار عمومی برسد. مسئول روابط عمومی این سازمان به خبرنگار فارس گفت: این گزارش طی چند روز آینده تهیه و اطلاع رسانی می‌شود.
سازمان شیلات از سال 90 با شرکتهای چینی قرارداد بسته که فانوس ماهیان (ماهی غیر فلس دار) منطقه جنوب کشور را صید کنند، آنها هم با استفاده از مجهزترین کشتی‌ها و تورهای ماهیگیری ترال اقدام به صید می‌کنند که به گفته کارشناسان این تورهای کف دریا را جارو می‌کند، یعنی تمام موجودات کفت دریا را با خود می‌آورد.
این نوع صید علاوه بر اینکه نان صیادان جنوب کشور را که وابسته به این صید هستند آجر می‌کند، تمام ذخایر دریایی ما را هم با خودشان می‌برند اینها ذخایر ژنتیکی کشور و بسیار ارزشمند هستند.
فانوس ماهیها ماهی‌های کوچکی هستند که در دریاهای عمیق زندگی می‌کنند. فانوس ماهی حدود ۶۵٪ از کل ماهیان زیست توده دریاهای عمیق را به خود اختصاص داده است.در حقیقت فانوس ماهیان در زمرهٔ ماهیانی هستند که بیشترین پراکنش، جمعیت و تنوع را در میان همه بی مهرگان دارند و نقش بوم شناسی مهمی را به عنوان شکار برای موجودات بزرگتر ایفا می‌کنند.
حسن صالحی رئیس سابق سازمان شیلات اعلام کرده بود: از سال ۱۳۹۰ تا کنون تعداد ۲۶۱ موافقت اصولی در قالب ۱۲۸ شرکت ایرانی برای صید فانوس ماهیان صادر کرده و هم اکنون ۹۱ فروند کشتی تمام ایرانی یا در اجاره شرکت های ایرانی فعال هستند.
صالحی از این قراردادها بسیار دفاع کرده و آنرا به نفع اقتصاد ملی کشور اعلام کرد از جمله گفت: بهره برداری از ظرفیت چند میلیون تنی فانوس ماهیان در دریای عمان و ساماندهی صید این گونه که ظرفیتی بسیار ارزشمند است از دهه ۶۰ مورد نظر دولتهای مختلف بوده است اما به دلیل نبود امکانات و عزم جدی محقق نشده است. اکنون سازمان شیلات ایران موفق شده است با انتقال فناوری از خارج این ظرفیت را مورد بهره برداری قرار دهد.
وی همچنین اشاره کرد: با این اقدام علاوه بر انتقال فناوری، صیادان بومی همگام با کار آموزش می بینند، از خروج ارز جلوگیری می شود و شناورهای مجهز خارجی در این روش با قراردادهای اجاره به شرط تملیک ، به تملک شرکت های ایرانی در می آیند.
اما این طرح در ادامه با انتقادهای بسیاری زیادی از سوی کارشناسان،نمایندگان مجلس و حتی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مواجه شد. اینها می‌گفتند کشتی‌های چینی تمام ذخایر دریایی ما را می‌برند، آنها از ته دریا هرچی هست و نیست را با هم می‌برند و تنها فانوس ماهی نمی‌گیرند.ضمن اینکه حیات و زندگی منطقه جنوب به این دریا وابسته است و ما در حقیقت عرصه را برای جنوبی‌ها تنگ کرده‌ایم.
هفته گذشته 14 کشتی صید ترال توسط سپاه در بندر جاسک متوقف شد،سرهنگ تیمور پایداره فرمانده پایگاه امامت نیروی دریایی سپاه جاسک در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار فارس اظهار کرد: پایگاه امامت سپاه دریایی جاسک جهت حمایت از صید و صیادی در حوزه استحفاظی جاسک، طی دو مرحله نسبت به توقیف شناورهایی که با تور ترال صید می‌کردند، اقدام کرد.
وی با بیان این که طی این عملیات 14 شناور ترال ایرانی و خارجی توقیف شدند، گفت: از این تعداد 5 کشتی خارجی و مابقی کشتی‌ها ایرانی هستند. این کشتی‌ها مجموعا 532 تن از انواع آبزیان را صید نموده بودند که از این مقدار 320 تن ماهیان خوراکی و تجاری می‌باشند. لذا مقامات قضایی در این پرونده ورود کرده و مراحل رسیدگی به پرونده آغاز شده است.
کار تا جایی پیش رفت که فرمانده نیروی دریایی سپاه از تشکیل بسیج دریایی خبر داد و گفت: دستور توقیف کشتی‌های ترال در محدوده غیرمجاز را صادر کرده‌ام.
سردار تنگسیری گفت: همه به خوبی می دانیم که فانوس ماهیان در عمق زندگی می‌کنند و کشتی‌های فانوس باید به عمق زیاد بروند و صید فانوس انجام دهند، نه در ساحل. در سالیان قبل یکی از همین کشتی ها در بندرعباس آتش گرفت. صید صنعتی که باید در اقیانوس هند صورت گیرد، در کنار صیادان محلی و در آب های سرزمینی انجام می شود؛ از این رو نیروی دریایی سپاه، آنها را توقیف کرده است.
*مرغ شیلاتی‌ها یک پا دارد
مسئولان شیلات اما اصلا قبول نمی‌کنند که شرکتهای چینی در آبهای جنوب ماهیان فانوسی و کلا ذخایر ماهیان مارا به تاراج می‌برند.
کاکولکی معاون صید و صیادی سازمان شیلات اعلام کرد: ۹۱ شناور صیادی با ۲ هزار نفر نیروی فعال در آبهای جنوب کار صیادی را انجام می‌دهند که از این تعداد ۳۰۰ نفر از کارکنان آنها چینی هستند. چرا که این شناورها یا خریداری شده یا به صورت کرایه از خارج آمده‌اند و یا در داخل کشور ساخته شده‌اند و ما به تدریج در حال آموزش نیروهای ایرانی هستیم که جایگزین این ۳۰۰ کارگر غیربومی خارجی شوند.
طرح صید فانوس ماهیان با انتقاد نمایندگان به ویژه نمایندگان جنوب کشور همراه شد و آنها این طرح را به تاراج رفتن منافع ملی کشور اعلام کردند.
*یارانه سوخت کشتی‌های چینی 2.8 برابر ارزش فانوس ماهیها
سیده فاطمه ذوالقدر نماینده مردم تهران در مجلس گفت: سال گذشته 10 فانوس ماهی به ارزش 10 میلیارد تومان صید شده در مقابل ۲۸ میلیارد تومان یارانه سوخت تخصیص یافته است.
وی گفت: ذخایر فانوس ماهی دو میلیون تن تخمین زده می‌شود که در سال ۹۶ با ۹۰ شناور فعال ۱۷ هزار تن به ارزش ۱۰ میلیارد تومان صید شده است.
*دردسر حضور کشتی‌های چینی برای صیادان جنوب
گزارش میدانی فارس از منطقه حاکی است؛حضور کشتی‌های چینی در ایران دردسر آفریده است. مسؤولین می گویند آنها قرارداد بلند مدتی با شیلات دارند و به صید در عمق 200 متری که از نظر آنها بخش‌های سطحی دریا می‌شود، مشغول هستند؛ اما صیادان محلی این ادعا را رد کرده و از مزاحمت مهمانان خارجی می گویند.
محمد فاروق آفرین یکی از صیدان محلی است او به خبرنگار فارس گفت: کشتی‌های چینی بعضاً در 4 و 5 مایلی ساحل صید می‌کنند و مزاحم کار ما هستند وقتی آنها تور می اندازند ما دیگر تور نمی‌ندازیم چون تورهای ما پاره می‌شود، وقتی آنها تور ترال می اندازند دیگر چیزی برای صیادان ما باقی نمی ماند.
*چینی‌ها همه چیز را مخفی می‌کنند؛ آمار نمی‌دهند
اینها آمار دقیق از میزان صید خود نمی‌دهند حتی نمی‌گویند چه چیزی و چه میزان صید کرده اند. وقتی تور می اندازند همه چی میگیرند و بسته بندی می‌کنند و صید زنده را منجمد و بسته بندی می‌کنند و در خارج از کشور به فروش می رسانند.
این صیادان می‌گویند: صید اینها تنها محدود به فانوس ماهیان نمی‌شود بلکه آنها مرجان‌ها تن ماهیها، اسفنج‌ها و هرچه کف دریا است را جارو می‌زنند و تصاویر ماهواره‌ای هم اثر آنها را در کف دریا نشان می‌دهد.
یکی از اعضای شورای شهر بندرعباس گفته است «در بازرسی صورت گرفته از یکی از کشتی‌ها، چینی ها برای دیده نشدن از عرشه فرار کردند و زمانی که فرماندار وارد انبار کشتی شد، بیشتر از آنکه فانوس ماهی صید شده باشد، برخی از ماهی‌های که فصل صید آنها نبوده، در انبار آنها موجود بوده است... مجوز نزدیک به 2.5 تن بال کوسه برای صادرات گرفته شده است؛ شما ببینید که چه میزان کوسه باید صید شود که ۲ تن باله کوسه از آن جدا شود؟!»
*وزارت کشاورزی چین: حضور کشتی‌های الکتریکی و بسیار پیشرفته در ایران
براساس اعلام وزارت کشاورزی چین، این کشتی‌ها، نخستین کشتی‌های صیادی الکتریکی چین و نخستین کشتی‌هایی هستند که از استان شاندونگ برای صیادی به آبهای ایران رفته‌اند، اما فعالیت صیادی چین در این منطقه افزایش خواهد یافت.
دو روز پیش رئیس سازمان شیلات تغییر کرد، حسن صالحی رفت و نبی‌الله خون میرزایی آمد، مطرح شد که این تغییرات به خاطر انتقادات زیاد از طرح صید شرکتهای چینی در آبهای جنوب بود که رئیس قبلی سازمان را مقصر می‌دانستند اگرچه وزارت جهاد تکذیب کرد.
*عدم پاسخگویی وزارت جهاد و شیلات برای صید فانوس ماهیان توسط چینی‌ها
همه این انتقادات به طرح صید فانوس ماهیان توسط شرکتهای چینی وجود دارد و وزارت جهاد کشاورزی و سازمان شیلات کاملا در سکوت کامل هستند و به هیچ خبرنگاری پاسخ نمی‌دهند، شماره‌های آنها یا خاموش است یا پاسخ نمی‌دهند.
مسئول روابط عمومی سازمان شیلات به خبرنگار فارس گفت این مسئولان برای پاسخگویی باید با من هماهنگی کنند.
به گفته این مسئول رئیس جدید سازمان شیلات که دو روز پیش به این سمت منصوب شد، به تمام بخش‌ها اعلام کرده است که گزارش کاملی از وضعیت صید فانوس ماهیان تهیه شود.
