درباره فضای کلی جلسات اخیر که لایحه پالرمو در مجمع تشخیص مصلحت نظام مورد بحث قرار گرفت توضیح دهید.
ببینید! الان یک دوقطبی کارشناسی در این زمینه وجود دارد و موضوعات سیاسی نیست. اینکه متاسفانه در جامعه مطرح می‌کنند فضای مجمع تشخیص سیاسی شده غلط است. مجمع در حال حاضر در موضوعات در بالاترین سطح کارشناسی در حال بحث و بررسی و تبادل نظر است.
هم موافقان و هم مخالفان؟
بله! الان کسانی هستند که می‌گویند اگر ما در لوایح مرتبط با FATF عضویت پیدا نکنیم وضع‌مان بدتر می‌شود و در مقابل کسانی هم هستند که با استدلال می‌گویند اگر ما عضو این کنوانسیون‌ها شویم اوضاع بدتر می‌شود؛ چپ و راست هم معمولا در هر 2 طرف وجود دارد.
وزن استدلال‌‌های کدام طرف بیشتر است؟
مساله این است که ما واقعا یک تجربه بسیار تلخی در برجام داشتیم و ساده‌اندیشی و اعتماد بیجا به طرف مقابل کردیم. متاسفانه ما خودمان به همه قول و قرارهای‌مان عمل کردیم اما طرف مقابل به وعده‌هایش عمل نکرد. در جریان کار به عبارات دقت نکردیم. دوستان منتقد به لحاظ کارشناسی موضوعاتی را الان مطرح می‌کنند که قابل توجه است. درباره این لوایح عبارات به گونه‌ای است که طرف مقابل می‌تواند هر جور دلش می‌خواهد تاویل و تفسیر کند. درباره شروط مورد بحث هم هیچ تضمینی وجود ندارد که رعایت شود، مثل ماجرای حق تحفظ که تضمینی برای اجرای آن وجود ندارد.
الان موضوع تحفظ از مسائل اختلافی قابل توجه در مجمع است؟
بله! این موضوع مشخص است که این حق‌الشرط‌‌های قید شده در لایحه الزام‌آور نیست و درباره تضمین آن تردید وجود دارد. از همه مهم‌‌‌‌‌‌تر با توجه به اینکه این لوایح وصل به FATF هستند کار سخت می‌شود. خب اگر اینها مستقل بودند طبیعتا امکان انعطاف بیشتری وجود داشت اما به دلیل اتصال به FATF، سازوکارهای مربوط هم به کشورهایی که این لوایح را می‌پذیرند تحمیل می‌شود.
کدام سازوکارها بیشتر مدنظر و محل شبهه است؟
موضوعاتی مثل نظام بازرسی که توسط بازرسان آنها انجام می‌شود تحت نظر تصمیم‌گیرندگان آن است که آنها هم دشمنان ما هستند. رژیم صهیونیستی، عربستان سعودی، آمریکا و... ناظر هستند، خب! اینها هر لحظه می‌توانند علیه ما گزارشی منتشر کرده و وضع ما را مخدوش کنند. جدا از این، FATF سازوکاری نیست که ماموریت مشخص و بسته‌ای داشته باشد، اگر به روند تحولات آن نگاه کنید در هر دوره یک چیز جدیدی به دایره فعالیت‌ها و نظارت‌‌های آن اضافه شده است؛ اول موضوعات مالی بود، بعد از سال 2001 موضوع تروریسم هم مطرح شد و بعد از آن موضوع سلاح‌‌های کشتار جمعی و موشکی اضافه شد. یک گروه سیاسی هستند که هر طور دل‌شان می‌خواهد به ماموریت‌شان اضافه می‌کنند.
پشت‌پرده این سازوکارهایی را که مدام اضافه می‌شود چه می‌دانید؟
طبیعتا اینها برای این است که برخی کشورهایی را که مورد نظرشان است تحت فشار قرار دهند و حسابی مچاله کنند. برخی می‌گویند شفافیت خوب است که ما هم استقبال می‌کنیم اما شفافیت عمومی در بخشی از امور ما برای طرف مقابل باید باشد. در حقیقت این شفافیت‌ها برای خودمان خوب است نه اینکه قرار باشد تمام تبادلات و جزئیات مالی خودمان را در اختیار بیگانگان بگذاریم، آن وقت در دورانی که تحریم هستیم و می‌خواهیم تحریم‌‌های ظالمانه را دور بزنیم دست‌مان بسته است، چرا که تمام راهکارها را به دشمن نشان دادهایم و در واقع خودتحریمی کرده‌‌‌‌‌ایم و خودمان را در گوشه رینگ قرار دادهایم. نکته مهم‌‌‌‌‌‌تر اینکه همه اذعان دارند پذیرش این لوایح برای ما دستاوردی مثل کاهش تحریم ندارد.
همه که گفتید منظورتان همه اعضای مجمع تشخیص است؟
بله! همه اعضای موافق و مخالف همین عقیده را دارند.
خب! با این حساب توجیه موافقان برای پذیرش این لوایح چیست؟
موافقان می‌گویند با پذیرش لوایح FATF فقط وضع ما بدتر نمی‌شود. جالب اینکه مخالفان و منتقدان این لوایح معتقد هستند پذیرش این لوایح دقیقا وضع ما را بدتر می‌کند، چرا که همین راه‌‌های دور زدن تحریم هم که تا الان داشته‌‌‌‌‌ایم دیگر نداریم و نمی‌توانیم تحریم‌ها را دور بزنیم.
همانطور که مطلع هستید اروپا از کانال تجارت با ایران تحت عنوان Instex رونمایی کرده است و 3 کشور اروپایی در بیانیه خود اجرای آن را که البته شامل فروش نفت و فعلا کالاهای تحریمی هم نمی‌شود مشروط به اجرای تمام مفاد FATF کردهاند. این موضوع در نظر مجمع نسبت به پالرمو و CFT موثر خواهد بود؟
بله! اینها یک سری چیزها را به صورت نسیه به ما حواله داده‌‌اند و در مقابل می‌خواهند نقد از ما تحویل بگیرند. باید خیلی حواس‌مان جمع باشد. درباره اثر‌‌گذاری روی رای افراد، خب! ممکن است در بعضی نظرها تاثیر بگذارد و در بعضی هم تاثیر نگذارد اما با توجه به اینکه مصلحت، دوسوم رأی را لازم دارد خیلی در رای‌‌‌گیری سرازیری نخواهد بود.
در جلسه شنبه گذشته، آقایان ظریف و همتی و خانم جنیدی چه استدلال‌‌‌هایی برای قانع کردن اعضای مجمع داشتند؟
می‌گفتند ما مشکلاتی داریم که اگر این لوایح تصویب نشود وضع‌مان بدتر می‌شود.
خب چه شد که رأی‌‌‌گیری نشد؟
به جمع‌‌‌بندی نرسیدند. چون آقای جهانگیری نامه‌ای به رهبری داده بود و مشکلاتی را در این زمینه مطرح کرده بود و آقا هم فرموده بودند در مجمع درباره آن بحث شود.
درباره پالرمو؟ محتوای نامه چه بود؟
بله! در نامه از رهبری خواسته شده بود پالرمو در مجمع تصویب شود. آقا هم اظهارنظری نکرده و گفته بودند در مجمع مباحث کارشناسی انجام شود، لذا به این استناد قرار شد همه فرصت داشته باشند تا نظرات‌شان را بیان کنند.
چه کسانی نامه را امضا کرده بودند؟
خود آقای جهانگیری نامه را نوشته بود.
به نظر شما اگر در همان جلسه شنبه پالرمو به رأی اعضای مجمع گذاشته می‌شد رای می‌آورد؟
نه!
درباره CFT چطور؟
هنوز در دستور کار قرار نگرفته است، لذا باید بعدا درباره آن صحبت کرد.
ممنون از وقتی که در اختیار ما گذاشتید.
موفق باشید.
INSTEX هزینه تأمین دارو را 20برابر می‌کند
محمد دهقان، نماینده مجلس شورای اسلامی و دبیرکل جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی با اشاره به هزینه‌های فعلی تامین دارو در ایران، می‌گوید تامین دارو از اروپا هزینه‌های ارزی تامین دارو را تا 20 برابر افزایش می‌دهد. دهقان در این‌باره به مهر گفت: INSTEX را می‌توان دام اروپا با هماهنگی آمریکا برای ایران خواند و گفت دامی که اروپایی‌ها با هماهنگی آمریکا برای ایران پهن کردهاند این است که ما از اروپا با ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی محصول نهایی دارو را وارد کنیم. این نماینده مجلس با اشاره به اینکه اروپا مواد اولیه دارو ندارد، گفت: اگر هم در موارد محدودی داشته باشد، اجازه صادرات آن را ندارد، زیرا صادرات مواد اولیه دارو از اروپا به سایر کشورها ممنوع است. دهقان تصریح کرد: اگر بر اساس این سازوکار، محصول نهایی دارو را از اروپا وارد کنیم، هزینه ارزی واردات دارو به کشور ممکن است بتدریج به حدود ۲۰ برابر افزایش یابد و شاید ایران بر اساس این سازوکار مجبور شود حدود
۴۰ میلیارد دلار ارز صرف واردات دارو به کشور کند. وی با تاکید بر اینکه کانال مالی اروپا هیچ ارزشی ندارد، گفت: اگر ایران بخواهد از این کانال مالی استفاده کند باید هزینه ارزی تامین مالی داروی خود را به ۲۰ برابر افزایش دهد. عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس افزود: این در حالی است که هم‌اکنون ما براحتی از طریق صرافی‌ها مواد اولیه تولید دارو را از چین و هند وارد می‌کنیم و هیچ مشکلی در این زمینه نداریم.
