امریکا، متحدان اروپاییاش و متأسفانه برخی از کشورهای امریکای لاتین با اعلام حمایت از فردی که خود را رئیس جمهوری موقت ونزوئلا نامیده، بدعت بسیار خطرناکی را گذاشتند که اگر جامعه بینالملل واکنش مناسبی نشان ندهد این بدعت خطرناک میتواند به دیگر کشورها هم سرایت کند و به روح دموکراسی آسیبهای جدی برساند.
اینکه در سالهای اخیر در ونزوئلا دشواریهای اقتصادی منجر به نارضایتیهای جدی عمومی شده را نمیتوان انکار کرد. همچنین مسلم است که در سالهای اخیر یکسری رفتارهای پوپولیستی باعث شده شیرازه اقتصادی این کشور از کنترل خارج شود.
ونزوئلا در دوران هوگو چاوز هم از وضعیت اقتصادی خوبی برخوردار بود و هم شخصیت کاریزمای چاوز مانع میشد که کشورهایی از بیرون در امور داخلی ونزوئلا دخالت کنند اما پس از روی کار آمدن نیکلاس مادورو وضعیت اقتصادی ونزوئلا روز به روز وخیمتر شد و از آنجا که مادورو به اندازه چاوز کاریزماتیک و محبوب نبود، مجموع این عوامل دست به دست هم داد که نارضایتیهای عمومی و مهاجرت ونزوئلاییها به کشورهای همسایه از جمله اکوادور افزایش یابد. اما هیچکدام از این اتفاقها نمیتواند به یک بدعت پرخطر سیاسی با قابلیت تسری به دیگر کشورها مشروعیت ببخشد.
در واقع در حال حاضر امریکا و برخی متحدان اروپایی این کشور از جمله انگلیس درصدد بهرهگیری از فرصت ضعیف شدن دولت ونزوئلا هستند و با حمایت از «خوان گوآیدو»، رهبر مخالفان مادورو دخالت در امور داخلی یک کشور را به حداکثر رساندهاند.
رفتاری که در صورت سکوت جامعه بینالملل مرگ دموکراسی را رقم خواهد زد زیرا مادورو در هر صورت در جریان یک فرآیند انتخاباتی و از سوی مردم بهعنوان رئیس جمهوری ونزوئلا انتخاب شده و همچنان هم رئیس جمهوری قانونی این کشور امریکای لاتین است و کنار گذاشتن او با فشار و حمایت از فردی که بدون شرکت در یک فرآیند انتخاباتی خود را رئیس جمهوری موقت نامیده؛ جدیترین ضربهای خواهد بود که به دموکراسی زده میشود. جالب آنکه کشورهایی این ضربه را به دموکراسی میزنند که خود را حامی دموکراسی میدانند و متأسفانه در شورای امنیت سازمان ملل حق وتو دارند.
علاوه بر امریکا و متحدان اروپایی واشنگتن، برخی از کشورهای امریکای لاتین نیز از «خوان گوآیدو» که خود را رئیس جمهوری موقت ونزوئلا معرفی کرده، حمایت میکنند که البته بهنظر میرسد، آنها در این اعلام حمایت مستقل نیستند و از امریکا تبعیت میکنند و گوش به فرمان واشنگتن هستند. در سالهای اخیر در برخی از کشورهای امریکای لاتین رهبران راستگرا که اتفاقاً الگوی رفتاریشان دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا است و به غرب و امریکا گرایش دارند، قدرت گرفتهاند و همین مسأله هم میتواند در حمایت این کشورهای امریکای لاتین از موضع امریکا در قبال ونزوئلا و شخص مادورو تأثیرگذار باشد.
«خوان گوآیدو» اگرچه در کارنامه خود سابقه ریاست مجلس ونزوئلا را دارد اما تا چند ماه قبل یک چهره گمنام بود و تنها به خاطر مخالفت با دولت مادورو شهرت یافت. امریکاییها هم که در روزها، ماهها و حتی سالهای گذشته منتظر فرصت و بهانهای برای مداخله بودند، با توسل به نارضایتیهای عمومی به حمایت از یک جوان که خود را رئیس جمهوری موقت معرفی کرده پرداختند. وقوع چنین اتفاقی در قرن ۲۱ که نشان دهنده رفتارهای قرون وسطایی سیاسی از سوی کشورهای قدرتمند دارای حق وتو است، بشدت تأسف آور است و امید میرود دست کم شورای امنیت سازمان ملل متحد با اتخاذ سیاستی درست و اقدامی مناسب جلوی این رفتارها را بگیرد.
منصور معظمی