میدان گازی پارس جنوبی یکی از بزرگترین منابع گازی جهان است که برروی خط مرزی مشترک ایران و قطر در خلیج فارس و به فاصله ۱۰۰ کیلومتری ساحل جنوبی ایران قرار گرفته است. در سال ۱۳۶۹ با حفر نخستین چاه اکتشافی در این میدان و براساس نتایج حاصل از لرزهنگاری، وجود گاز مورد تایید قرار گرفت. وسعت این میدان ۹۷۰۰ کیلومتر مربع بوده که بخش متعلق به ایران به ۳۷۰۰ کیلومتر است.
براساس آخرین برآوردهای انجام شده، ذخیره درجای این بخش، حدود ۱۴.۲ تریلیون مترمکعب و همچنین دارای ذخیرهای بالغ بر ۱۹ میلیارد بشکه میعانات گازی است. با توجه به وسعت این میدان توسعه آن در فازهای مختلف مطابق با برنامههای پنج ساله توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران و با هدف تامین تقاضای روبه رشد گاز طبیعی، اعم از مصارف داخلی در کشور و تزریق آن به میادین نفتی بهمنظور صیانت از مخازن و همچنین صادرات گاز در دستور کار وزارت نفت قرار گرفته است.
تولید گاز طبیعی از میدان گازی پارس جنوبی، از سال ۱۳۸۰ با تولید حدود دو میلیون مترمکعب در روز آغاز شده که درنتیجه بهرهبرداری از فازهای این میدان، میزان تولید گاز غنی ایران از این میدان مشترک، در حال حاضر طبق آخرین گفتههای بیژن زنگنه، از کشور قطر پیشی گرفته است.
زنگنه در آیین رسمی بهرهبرداری از خط انتقال گاز کهنوج – جیرفت اظهار کرد که در دولت یازدهم و دوازدهم، معادل ۱۴ فاز استاندارد پارس جنوبی عملیاتی شده است و مقدار برداشت گاز از این میدان مشترک از رقم روزانه ۲۸۰ میلیون مترمکعب در پایان سال ۱۳۹۱ به رقم کنونی حدود ۶۰۰ میلیون مترمکعب در روز رسیده که این به معنای پیشی گرفتن از کشور قطر است.
جزئیات فازهایی که توسط ایرانیها به بهرهبرداری رسیدند
تکمیل و افتتاح فازهای ۱۵ و ۱۶ میدان گازی پارس جنوبی، با بیش از ۷۰ درصد سهم ساخت داخل در اجرای این پروژه است که این رقم تاکنون بالاترین میزان سهم ساخت داخل در اجرای پروژههای میدان گازی پارس جنوبی به شمار میرود. بهرهبرداری از فاز ۱۲ پارس جنوبی که از لحاظ ظرفیت پالایش گاز طبیعی بزرگترین طرح توسعه این میدان است. در اجرای طرح مذکور ۶۷ درصد ارزشی کار توسط ظرفیتهای ایرانی به انجام رسیده است. همچنین تولید نفت خام از لایه نفتی میدان پارس جنوبی، در سالهای اخیر آغاز شده است.
برداشت تجمعی ۱۳۴۸ میلیارد مترمکعب از پارس جنوبی
اما برداشت تجمعی گاز ترش از پارس جنوبی، ۱۳۴۸ میلیارد مترمکعب است. تولید گاز از ابتدای توسعه میدان گازی پارس جنوبی تا سال ۱۳۹۲ معادل ۵۹۶ میلیارد مترمکعب بوده که در پنج سال اخیر به بیش از دو برابر رسیده است. میانگین برداشت روزانه گاز از پارس جنوبی، ۵۸۳ میلیون مترمکعب است که ۷۰ درصد سبد انرژی کشور را در برمیگیرد.
براساس تکلیف وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران، افزایش روزانه ۸۵ میلیون مترمکعب گاز در دستور کار است که تا امروز افزایش ظرفیت تولید ۲۸ میلیون مترمکعب از فاز ۱۴، محقق شده و افزایش ظرفیت ۵۶ میلیون مترمکعب تا اواسط بهمنماه محقق میشود.