از آنجایی که اثر واکسیناسیون بعد از ۲ هفته ظاهر میشود دریافت واکسن در اوایل پاییز به ویژه اواخر شهریور یک ضرورت محسوب میشود و البته این در صورتی است که شما خواهان بیشترین میزان محافظت در برابر ابتلا به این بیماری در طول سال باشید. با این توصیفاتی که ذکر شد، شک زیادی برای استفاده از واکسن آنفولانزا باقی نمیماند اما برای اطمینان بیشتر به حرفهای دکتر لیسا هالییر (Lisa Hollier)، رئیس پزشکان بخش جراحی زنان و زایمان در مرکز مراقبت از کودکان و زنان و رئیس دانشکده جراحی زنان و زایمان در آمریکا مراجعه کنیم تا خیال شما را از بابت درست بودن تصمیمتان برای تزریق واکسن آنفولانزا در دوران بارداری راحت کرده باشیم. در ادامه مقاله مجموعهای از پاسخهای تخصصی را برای تمام پرسشهای رایجی که مادران در فصل شیوع آنفولانزا دارند آماده کردهایم.
چرا زنان باردار باید واکسن آنفولانزا در دوران بارداری دریافت کنند؟
طبق گفتههای مرکز کنترل وپیشگیری از بیماریها یا به اختصار (CDC) بیماری آنفولانزا به احتمال زیاد سبب بروز شرایط حادتری در زنان باردار نسبت به زنان غیر باردار میشود. این مساله بهویژه در سهماهه دوم و سوم بارداری صادق است. تغییرات در سیستم ایمنی، قلب و ریهها مسئول به وجود آمدن این وضعیت هستند. به علاوه این مرکز خاطرنشان میکند که تزریق واکسن آنفولانزا در دوران بارداری میتواند به مدت چندین ماه پس از زایمان از نوزاد تازه متولد شده در برابر ابتلا به آنفولانزا محافظت کند تا زمانی که نوزاد به قدر کافی بزرگ شود و بتواند واکسن را به خود آنها تزریق کرد. حضور پادتنها را به عنوان هدیه خوشآمدگویی دنیای واقعی به نوزادتان در نظر داشته باشید.
بیماری آنفولانزا همچنین میتواند برای نوزاد در حال رشد در بطن مادر مضر باشد. CDC در این مورد اظهار میکند:
علامت شایع بیماری آنفولانزا تب است که ممکن است همراه با بروز نقص در کانالهای عصبی و سایر پیامدهای منفی برای نوزاد در حال رشد در بطن مادر باشد.
آیا جایگزینهای دیگری برای واکسن آنفولانزا در دوران بارداری وجود دارد؟
مفید و مختصر باید بگوییم خیر وجود ندارد. اگرچه واکسن ویروس زنده و رقیق شده آنفولانزا که با عنوان اسپری بینی آنفولانزا شناخته میشود در بازار موجود است اما CDC زنان باردار و کودکان کمتر از ۲ سال را از استفاده از این نوع واکسن منع میکند.
آیا در مراحلی از بارداری ممکن است تزریق واکسن آنفولانزا خطرناک باشد؟
دکتر هالییر پاسخ میدهد:
خیر. تزریق واکسن آنفولانزا در دوران بارداری بیخطر بوده و واکسن ویروس غیر فعال آنفولانزا را میتوان به تمام زنان باردار در هر کدام از مراحل سهماهه بارداری تزریق کرد. این واکسن همچنین برای زنانی که به تازگی زایمان کردهاند و زنان شیرده بیخطر است، البته در صورتی که قبلا واکسن آنفولانزا در دوران بارداری دریافت نکرده باشند.
آیا تزریق واکسن آنفولانزا در دوران بارداری عوارض جانبی در پی دارد؟
مطالعات بسیاری نشان دادهاند که دریافت واکسن آنفولانزا در دوران بارداری نه برای زنان و نه برای نوزادان آنها مضر نیست اما CDC همچنین اضافه میکند، اگرچه مطالعات نشان میدهند دریافت واکسن آنفولانزا در دوران بارداری سبب افزایش خطر سقط جنین نمیشود اما یکی از مطالعات اخیر نشان داد تعدادی از زنان در اوایل بارداری که بین سالهای ۲۰۱۰ الی ۲۰۱۱ و ۲۰۱۱ الی ۲۰۱۲ در ۲ نوبت پی درپی واکسن آنفولانزا دریافت کردند ۲۸ روز پس از دریافت واکسن نوبت دوم در معرض خطر فزاینده سقط جنین قرار گرفتند. اگرچه CDC به تحقیقات خود در مورد این یافته جدید ادامه میدهد با این حال به زنان باردار توصیه میکند که بعد از مشورت با پزشک خود اقدام به دریافت واکسن آنفولانزا در دوران بارداری کنند.
عوارض جانبی کمخطرتر تزریق این واکسن میتواند شامل دردناکی گلو، قرمزی، تورم، حالت غش و تشنج، سردرد، تب، درد مفاصل، حالت تهوع و خستگی مضاعف باشد. این عوارض جانبی درست بعد از تزریق واکسن در فرد ظاهر میشوند و به مدت ۱ الی ۲ روز طول میکشد.
زنان باردار در کجا باید واکسن آنفولانزا در دوران بارداری دریافت کنند؟
دکتر هالییر تشریح میکند:
توصیه میشود که پزشکان متخصص جراحی زنان و زایمان دریافت واکسن آنفولانزا در دوران بارداری را به تمام زنان بارداری که به آنها مراجعه میکنند توصیه کرده و تزریق این واکسن را در همان مطب یا درمانگاه انجام دهند. در صورتی که تزریق واکسن آنفولانزا در مطب پزشکان ارائه نمیشود، متخصصین زنان و زایمان و سایربخشهای مراقبتی زایمان باید بیماران خود را به سایر بخشهای درمانی، داروخانه یا مراکز انجام واکسیناسیون ارجاع دهند تا اطمینان حاصل شود که زنان باردار به واکسن آنفولانزا در دوران بارداری دسترسی دارند.
در صورت داشتن حساسیت شدید به تخم مرغ چطور؟
آیا میدانستید افرادی که دارای حساسیت شدید و خطرناک به تخم مرغ هستند نباید به هیچوجه واکسن آنفولانزا چه در دوران بارداری و چه غیر بارداری دریافت کنند؟ این شامل حساسیت به هر نوع مولفه در واکسن میشود که از پروتئین موجود در تخم مرغ تهیه شده است CDC اعلام کرده است بیشتر افرادی که نسبت به تخم پرندگان حساسیت دارند میتوانند واکسن آنفولانزا را بدون تحت نظر قرار گرفتن به مدت ۳۰ دقیقه بعد از تزریق دریافت کنند اما اگر حساسیتشان از نوع شدید است باید با پزشک خود در مورد امکان واکسینه شدن در یک محیط دارای مراقبتهای پزشکی برای بستری شدن یا درمان سرپایی صحبت کنند که یک متخصص سلامت نیز حضور داشته باشد تا بتواند واکنش حساسیتزای شدید این افراد را تشخیص داده و درمان کند یا به طور کل این افراد را از واکسینهشدن برحذر کند.
واکسن آنفولانزای فاقد تیمروسال (thimerosal) چیست؟
قبل از هر چیز باید گفت که تیمروسال یک ماده نگهدارنده مبتنی بر جیوه است که در آمپولهایی محتوی دوز چندگانه واکسن آنفولانزا یافت میشود. دکتر هالییر میگوید شما بدانید که هیچ سند علمی وجود ندارد که ثابت کند واکسنهای حاوی ماده تیمروسال سبب بروز مشکلات مربوط به سلامتی یا رشد در فرزندان مادرانی میشود که در دوران بارداریشان واکسن آنفولانزای حاوی ماده تیمروسال دریافت کردهاند.
«فاقد تیمروسال» به معنای این است که واکسن حاوی ماده نگهدارنده نیست و ترکیبات واکسنهای آنفولانزای فاقد ماده تیمروسال برای استفاده موجود هستند. کمیته مشورتی CDC در اقدامات ایمنیسازی پیشنهادی خود به مزیت واکسنهای حاوی تیمروسال یا فاقد تیمروسال برای هر گروه خاص از افراد از جمله زنان باردار اشاره نکرده است.