کانادا بنا به درخواست مقام‌های آمریکایی یکی از مدیران ارشد شرکت فناوری ««هوآوِی» را که متهم به نقض تحریم‌ها علیه ایران است، دستگیر کرده است.
«وانژو منگ»، که از اعضای هیئت رئیسه هوآوی و دختر بنیانگذار شرکت هوآوِی است بنا به درخواست مقام‌های آمریکایی در ونکوور دستگیر شده است.
در این ارتباط نیز سخنگوی وزارت دادگستری کانادا در بیانیه‌ای به پایگاه «گلوب اند میل» گفت: «وانژو برای استرداد به آمریکا تحت پیگرد است.»
در عین حال با توجه به تابعیت چینی مدیران شرکت هوآوی، بازداشت یکی از مدیران ارشد این شرکت با واکنش چین روبرو شد و چین در بیانیه‌ای بازداشت مدیر هوآوی را محکوم کرد و خواستار آزادی او شده است. سخنگوی سفارت چین در کانادا در بیانیه‌ای گفت: «کانادا بنا به درخواست آمریکا یک شهروند چین که هیچ‌یک از قوانین آمریکا یا کانادا را نقض نکرده، دستگیر کرده است.»
بازداشت مدیر هوآوی در کانادا حتی به تنش در روابط چین و کانادا نیز منجر گردید و روز شنبه پس از دفاع مقامات کانادایی از بازداشت صورت گرفته، وزارت خارجه چین به منظور اعلام «اعتراض شدید» در مورد بازداشت مدیر ارشد شرکت فناوری دیجیتال «هوآوی»، سفیر کانادا در این کشور را احضار کرد.
اما چرا بازداشت مدیرارشد هوآوی در کانادا مهم شده است و آیا دلیل بازداشت او مرتبط با تحریم‌های آمریکا علیه ایران است؟ برای پاسخ به این سوال نگاهی به سابقه فعالیت هوآوی کارگشا به نظر می‌رسد.
هوآوی از پکن تا واشنگتن
شرکت هوآوی از اواسط دهه ۱۹۸۰ فعالیت خود را در چین به عنوان شرکتی در زمینه فناوری‌های مخابراتی آغاز کرد، اما از همان ابتدا هدف خود را بر تولید دانش بومی بجای واردات تکنولوژی متمرکز کرد.
این موضوع را «پلین فن» نویسنده مقاله‌ای در ارتباط با تکنولوژی چین در مجله «تکنوویشن» تائید کرده و گفته است که «رن ژنگفی» موسس هوآوی به جای تکیه بر سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت‌های خارجی و غربی برای تضمین انتقال تکنولوژی، با تحقیق و تکیه بر توسعه بومی توانست شرکت خود را بدون کمک شرکت‌های خارجی توسعه دهد.
براین اساس هوآوی به عنوان شرکتی با دارا بودن تکنولوژی بومی طی دهه ۱۹۹۰ بازارهای جهانی را هدف قرار داد و در سال ۲۰۰۱ نخستین حضور خود را در آمریکا و سپس در سال ۲۰۰۸ در کانادا توسعه داد. بنا به گزارشی که بلومبرگ در سال ۲۰۱۱ منتشر نمود، حداقل تا آن سال، ۴۵ شرکت از ۵۰ شرکت اپراتور مخابراتی بزرگ جهان از تجهیزات هوآوِی استفاده کرده‌اند.
براین اساس نخستین نگاه به شرکت چینی هوآوی، آن را رقیبی به شدت سرسخت و ابرقدرت در برابر شرکت‌های غربی و آمریکایی نشان می‌دهد که طی چند سال گذشته با گسترش فعالیت خود بویژه در آمریکا و کانادا توانسته است جاپای محکمی را ایجاد کند.
بهانه مجازات هوآوی، تحریم ایران یا جنگ تجاری
با این حال خبر بازداشت منگ وانژو، مدیر ارشد شرکت هوآوی در کانادا که البته به گفته منابع رسمی دادستانی اتاوا با درخواست آمریکایی‌ها صورت گرفته نشان می‌دهد هوآوی بعد از این مسیر همواری را برای فعالیت‌های خود در آمریکای شمالی نخواهد داشت.
دادگاه استانی بریتیش کلمبیا در کانادا روز جمعه در جریان نخستین جلسه بازداشت مدیرارشد هوآوی اعلام کرد که منگ وانژو با تاسیس شرکت «اسکای کامکس» از زیرمجموعه‌های هوآوی طی سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۴ تلاش داشته تا تحریم‌های آمریکا علیه ایران را دور بزند. با این حال در این جلسه دادگاه اشاره‌ای به تحریم‌های فعلی علیه ایران نشد و نماینده دادستانی تنها نقض تحریم‌ها تا سال ۲۰۱۴ را مورد تاکید قرار داد، اما حتی اگر اتهامات علیه اسکای کامکس به فعالیت اخیر و جاری این شرکت تسری یابد، باز هم بازداشت مدیر این شرکت بسیار پرابهام است.
در واقع شرکت اسکای کامکس در حالی متهم به نقض قانون تحریم ایران شده که اساسا هوآوی این شرکت را در امارات متحده عربی و در شهر دوبی ثبت کرده و شرکتی غیرآمریکایی به شمار می‌رود. براین اساس برخورد واشنگتن با این شرکت بدلیل نقض تحریم‌های یکجانبه امریکا علیه ایران می‌توانست در شرایط عادی با اعمال محدودیت برای فعالیت آن در خاک آمریکا و یا حداکثر اخراج آن همراه شود، اما بازداشت مدیر آن و انتشار برخی اخبار مبنی بر احتمال حبس طولانی مدت او نشان می‌دهد مسئله شرکت چینی هوآوی بسیار فراتر از نقض تحریم‌ها علیه ایران است.
از سوی دیگر با نگاه به رویکردهای ملی‌گرایی افراط گرانه دولت ترامپ در حوزه بازارهای تجاری، مشخص است که کاخ سفید با شعار «اول آمریکا»ی ترامپ تا چه حد بدنبال مانع گذاری در برابر فعالیت شرکت‌های غیرآمریکایی در این کشور است. آن هم شرکتی مانند هوآوی که بدون نیاز به تکنولوژی شرکت‌های غربی، رقیب جدی در مقابل آن‌ها شده است.
لذا در شرایط فعلی نقض تحریم‌ها علیه ایران بهانه مناسبی برای وزارت خزانه‌داری آمریکا است تا یکی از رقبای قدرتمند شرکت‌های آمریکایی را از صحنه خارج کند.
اما از طرف دیگر فشار بر شرکت چینی هوآوی در زمانی انجام شده که به تازگی پکن و واشنگتن بر سر یک آتش بس ۹۰ روزه در جریان جنگ تجاری خود به توافق رسیده‌اند. قرار شده است در این ۹۰ روز طرفین هیچ گونه افزایش تعرفه‌ای را علیه بازار صادراتی یکدیگر تحمیل نکنند. با این حال اگرچه در حال حاضر خبری از اعمال تعرفه‌های جدید بر کالاهای چینی در آمریکا نیست، اما بازداشت مدیرارشد یک شرکت چینی در آمریکا نشان می‌دهد، واشنگتن همچنان علاقه‌مند به تداوم تنش تجاری با پکن است.
به عبارت دیگر آمریکا بسیار علاقه‌مند است که مسئله بازداشت مدیر هوآوی را بی‌ارتباط با تنش تجاری خود با چین نشان دهد و در همین ارتباط نیز ری کودلو، مشاور اقتصادی کاخ سفید گفته است که ماجرای دستگیری مسئول شرکت هوآوی ارتباطی با گفتگوهای تجاری این کشور با چین ندارد. اما چه کسی است که نداند بازداشت مدیر هوآوی تا چه میزان زیادی می‌تواند به عنوان یک برگ بازی در دست کاخ سفید برای مذاکرات تجاری آتی با پکن و فشار بیشتر بر چین مورد استفاده قرار گیرد؟
در واقع اگر بخواهیم بی ارتباطی بازداشت مدیرهوآوی را با مسئله تحریم ایران بیان کنیم، فقط کافی است به فشار چند ماهه گذشته آمریکا به متحدان خود از جمله در اروپا و حتی شرق آسیا اشاره کنیم که از آن‌ها خواسته بود تا از ادامه همکاری با شرکت چینی هواوی خودداری کنند. فشاری که به نظر می‌رسد تا حدودی جواب داده و تا کنون مقامات ژاپنی و انگلیسی نیز به تبعیت از واشنگتن فعالیت شرکت چینی مذکور را در کشورهایشان منع کرده‌اند.
براین اساس بازداشت مدیرارشد یک شرکت چینی در آمریکا بیش از آن‌که بتوان مرتبط با تحریم ایران عنوان کرد، می‌توان موضوعی در راستای ادامه جنگ تجاری واشنگتن با رقیب اقتصادی خود، یعنی پکن دانست که طی یک سال گذشته همچنان جریان داشته است.
