شهرام جمالی معلم و کارشناس آموزشی درباره وضعیت بیمه تکمیلی فرهنگیان اظهار کرد:به جرات می‌توان گفت که نظام بیمه‌ای در بین کارکنان دولت یکی از ناعادلانه‌ترین زیر نظام‌های رفاهی است چون در هر دستگاهی که کارکنان آن به دلیل برخورداری از منابع مالیِ بیشتر، از دریافتی بیشتری برخوردارند، به همان نسبت از بیمه تکمیلی کارآمدتری نیز برخوردارند و بالعکس.
وی افزود: به عبارت دیگر کارکنانی که از حقوق و مزایای کمتری برخوردارند مجبورند درصد بیشتری از حقوق خود را بابت سهم بیمه تکمیلی بپردازند. پرسش این است که چرا دولت این میزان تفاوت و تبعیض را حداقل در بخش سلامت و درمان کارکنان خود به شیوه‌های دیگری جبران نمی‌کند؟
کیفیت بیمه تکمیلی رشد نمی کند
یکی از گلایه‌های معلمان نسبت به وضعیت بیمه تکمیلی، خدمات پایین ارائه شده است به گونه‌ای که برخی مراکز و بیمارستان‌های طرف قرارداد به تعهدات خود عمل نمی‌کنند. این معلم و کارشناس آموزشی در این باره عنوان کرد: خدمات درمانی ارائه شده در مراکز درمانی طرف قرارداد با بیمه تکمیلی فرهنگیان تقریباً در تمامی موارد نه تنها از کیفیت قابل قبولی برخوردار نبود‌ه‌اند، بلکه به لحاظ کمیّ هم شاهد یک کاهش نسبی هستیم یعنی برخلاف افزایش سالیانه سهم بیمه پایه و سهم بیمه‌گذار که عمدتاً با توجیه افزایش تعرفه‌های خدمات درمانی صورت می‌گیرد، تعداد و کیفیت این خدمات افزایش نمی‌یابد.
سال 94 بود که آموزش وپرورش بیمه تکمیلی فرهنگیان را به روش صندوقی عملیاتی کرد و استدلال هم این بود که در روش صندوقی ریسک بیمه را می‌پذیریم تا کیفیت آن افزایش یابد. بنابراین مشکلاتی که در سال گذشته از سوی فرهنگیان در خصوص کمبود مراکز درمانی یا تاخیر در پرداخت هزینه‌های درمان مطرح می‌شد، به حداقل ممکن کاهش می‌یابد اما این روش هم نتوانست مشکلات را حل کند و با صندوقی شدن بیمه تکمیلی، فرهنگیان از تاخیر در پرداخت هزینه‌های درمانی و نارضایتی از خدمات دهی بیمه تکمیلی می‌گویند و حتی برخی افراد ماه‌هاست که هزینه‌ها را از جیب پرداخت کرده‌اند اما هنوز مبلغ آن به حسابشان واریز نشده است.
دلایلی که بیمه تکمیلی فرهنگیان را ناکارآمد کرد
جمالی درباره شیوه صندوقی گفت: متاسفانه بیمه تکمیلی فرهنگیان بنا به دلایل زیادی از جمله مدیریت صندوقی، یک بیمه کارآمد نیست چون پوشش گسترده‌ای ندارد و در برخی موارد مثل دندان و عینک، تعرفه پرداختی آن صفر است از سوی دیگر، بیمارستان‌ها، مراکز درمانی و داروخانه‌های طرف قرارداد آن بسیار محدود است و حتی در مراکز طرف قرارداد هم فرهنگیان ناچارند در برخی موارد بخش بیشتر هزینه‌ها را خودشان تقبل کنند. چرا که تعرفه‌های بسیاری از مراکز درمانی با تعرفه‌های مشخص شده در قرارداد بیمه تکمیلی فرهنگیان یکسان نیست و از این رو پرداخت‌های بیمه تکمیلی در بسیاری از موارد پایین است و همین سهم اندک هم بنا به دلایلی از جمله شیوه مدیریت بیمه صندوقی، معمولاً با تاخیرهای طولانی به جیب فرهنگیان باز می‌گردد.
وی ادامه داد: در مراکز درمانی که طرف قرارداد نیستند، فرد مجبور است تمامی هزینه‌ها را بپردازد و بعد از طی مراحل اداری در آن مرکز درمانی و دریافت مدارک پزشکی، این مدارک را به اداره محل خدمت خود ببرد و پس از چند ماه، درصدی از هزینه‌های پرداختی را بگیرد. این در حالی است که بیمار ممکن است در شرایط اضطرار و غیرمترقبه‌ای به یک درمان فوری نیاز داشته باشد و بخاطر آن مجبور شود هزینه اولیه بالایی را پرداخت کند که در توانش نباشد.
خلق بیمه تکمیلی به روش صندوقی برای کاهش هزینه ها
وی درباره بدهی آموزش و پرورش به شرکت های بیمه و تاثیر این مقوله بر کیفیت بیمه تکمیلی فرهنگیان معتقد است که در زمان آقای فانی علت عدم تمدید و انعقاد قرارداد جدید با بیمه ایران بالا رفتن نرخ تعرفه های بیمه عنوان شد اما همان زمان بیمه ایران هم اعلام کرد که به علت بدهی 430 میلیارد تومانیِ آموزش و پرورش حاضر به ادامه کار نیست. البته آموزش و پرورش این رقم را قبول نداشت اما در هر صورت به نظر می رسد مساله کاهش هزینه ها، دلیل اصلی جایگزینی بیمه طلایی با بیمه تکمیلی به روشی به نام صندوقی بود. هر چند وزیر فعلی آموزش و پرورش که آن زمان معاون پشتیبانی وزارت خانه بود هدف این جایگزینی را افزایش کیفیت بیمه از طریق پذیرش ریسک بیمه اعلام کرد.
جمالی گفت: واقعیت اینست که در روش بیمه صندوقی، چندان تفاوتی نمی کند که بیمه‌گذار چه شرکتی باشد. چراکه بیمه گذار در اصل خود آموزش و پرورش است و شرکت بیمه فقط حق‌العملی را از آموزش و پرورش بابت رسیدگی به اسناد پزشکی بیماران دریافت کرده و هزینه بیمه شده را پرداخت می‌کند. در این روش چون مدیریت بر منابع مالی توسط وزارت آموزش و پرورش انجام می شود به ظاهر ممکن است تصور شود که مدت زمان پرداخت هزینه ها کاهش می یابد و از قضا مطرح کردن بحث افزایش کیفیت از طرف مسئولان وقت وزارتخانه هم بیشتر از همین منظر بود. چون ارزیابی آنها از این روش در کوتاه مدت بود اما چون از یک سو تعرفه های درمان به طور سالیانه افزایش می یابند و از سوی دیگر آموزش و پرورش هم بر خلاف بسیاری از دستگاه های دولتی، ناتوان از دریافت اعتبارات رفاهی است در نتیجه هر سال بخش بیشتری از افزایش حقوق فرهنگیان باید صرف جبران هزینه های بیمه تکمیلی شود و بنابراین در بلند مدت قطعاً اثرات ناکارآمدی آن بیشتر نمایان خواهد شد.
این معلم و کارشناس آموزشی ادامه داد: با این همه، بدیهی است دستگاهی که در آن بیش از یک میلیون نفر از بیمه استفاده می‌کنند، جذابیت های خاصی برای شرکت های بیمه ای داشته باشد و مشخص نیست چرا آموزش و پرورش نمی تواند بسته بیمه ای ویژه‌ای که صرفه فرهنگیان باشد را جذب کند.
پیشتر علی الهیار ترکمن معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش درباره بیمه تکمیلی و نارضایتی فرهنگیان گفته بود: بیمه تکمیلی در آموزش و پرورش دستخوش تغییراتی شده است. بیمه طلایی که باب شد در قوانین بیمه وجود ندارد و یکبار در آموزش و پرورش بدون پشتوانه مالی قراردادی را با یکی از شرکت‌های بیمه مازاد بر توان موجود منعقد کردند که در نهایت شکست خورد و یک هزار میلیارد تومان بدهی برای آموزش و پرورش ایجاد کرد و بر اثر آن شکل بیمه درمان آموزش و پرورش با مشکل مواجه و این وزارتخانه مجبور شد به سمت روش صندوقی برود.
وی با اشاره به این که هم اکنون روش بیمه تکمیلی فرهنگیان به شکل صندوقی است، ادامه داد: متناسب با موجودی صندوق، شرکت بیمه هزینه‌های درمان را به معلمان پرداخت می‌کند؛ قرارداد فعلی بیمه تکمیلی فرهنگیان تا اول آذر ماه تمدید شده است و مذاکرات ما درباره قرارداد جدید به نتیجه رسیده است و مسائلی همچون رعایت صلاح فرهنگیان، تنوع خدمات و دسترسی به آن در دستور کار است.
