در حالی که تابستان آخرین روزهای حضورش را تجربه می‌کند و قرار است تا چند روز دیگر پاییز برگ ریزان چتر حضور خود را بر فراز آسمان کشورمان بگستراند، اما در بازارهای شمال و حتی بسیاری از استان‌های دور شاهد عرضه و فروش میوه‌های سبز رنگ نارنگی و حتی پرتقال هستیم؛ میوه‌هایی که تا زمان قانونی عرضه به بازار فروش که نیمه دوم آبان ماه است باید روی درختان باقی بمانند، اما برخی از باغداران تحت نام «نوبرانه» آنها را یا به صورت سبز و گاهی هم بعد از رنگ‌آوری و زرد کردن‌های تقلبی پشت ویترین مغازه‌ها می‌فرستند.
بنا بر اعلام کارشناسان، قند پرتقالی که با شرایط طبیعی رنگ گرفته است 6 ونیم است و اگر پرتقال‌ها زودتر و قبل از اینکه به قند 6 و نیم برسد چیده شود، سبک تر، ترش و به ضرر تولید‌کننده است اما برخی برای اینکه محصول خود را زودتر در بازار عرضه کنند از گازهای مجازی برای رنگ‌آوری محصول استفاده می‌کنند.
با وجود اینکه «محمدعلی طهماسبی»، معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور باغبانی عقیده دارد که مصرف این نوع مرکبات ضرری برای مردم ندارد، اما تأکید دارد که از خرید آنها خودداری شود.
وی تأکید دارد که مردم از خرید میوه‌هایی که زودتر از موقع و با رنگ‌آوری به بازار عرضه می‌شود خودداری کرده و کمی صبر کنند تا قند میوه به حد طبیعی خود برسد و درآن مدت از سایر میوه‌ها بهره گیرند.
طهماسبی درباره چگونگی تشخیص پرتقال و نارنگی رنگ‌آوری شده، تأکید کرد: میوه ای که رنگ‌آوری شده به شکل رنگ پریده است، اما میوه‌هایی که به صورت طبیعی رنگ گرفته، رنگ شفاف و درخشانی دارد.
در همین حال، «هادی ایزدی» کارشناس مسئول مرکبات سازمان جهاد کشاورزی مازندران نیز از آغاز برداشت میوه پاییزی نارنگی پیش رس خبر داد و خطاب به مردم گفت که این نوع نارنگی در رنگ کامل سبز به مرحله برداشت می‌رسد و هرگونه سبززدایی این نوع نارنگی ممنوع و بر اساس مصوبه شورای مرکبات جهاد کشاورزی استان، سبززدایی این نوع نارنگی‌ها ممنوع است.
وی تأکید دارد اگر نارنگی‌های عرضه شده در بازار به رنگ سبز نباشد، نشانه انجام عملیات سبززدایی با هدف فریب دادن شهروندان است و نباید از این میوه استفاده کرد.
ایزدی با اشاره به شرایط مناسب آب و هوایی و باردهی مناسب انواع درختان مرکبات در استان، گفت که پیش‌بینی می‌شود تولید امسال مرکبات همانند سال قبل به بیش از 2میلیون و 200 هزار تن برسد. نیمه دوم آبان زمان برداشت انواع مرکبات از جمله پرتقال تامسون است، اما از آنجایی که اصلاح و نوسازی باغ‌های مرکبات از یک دهه گذشته در مازندران آغاز شده، هر سال شاهد افزایش رقم‌های جدید از جمله نارنگی‌های پیش رس هستیم.
چرا سبزفروشی می‌کنند؟
از حدود 7 میلیون تن محصولات کشاورزی تولیدی در مازندران حدود 2 میلیون تن آن به مرکبات اختصاص دارد. تولید این محصول در برخی از مناطق مثل میاندرود تا 100 تن در هکتار هم می‌رسد که این رقم حتی بالاتر از کشورهای صاحب نامی نظیر اسپانیا که 35 تن در هکتار است، رسیده است.
شاید یکی از دلایل اصلی در سبزفروشی مرکبات از سوی باغداران، ترس از ناتوانی در تأمین بازار خوب برای زمان قانونی برداشت باشد. اتفاقی که طی یک دهه اخیر بارها باغداران را به چالش کشیده است. در حال حاضر نارنگی زودرس در بازارهای مازندران با بهای هر کیلوگرم 60 تا 70 هزار ریال عرضه می‌شود. این درحالی است که در زمان قانونی برداشت مرکبات بهای هر کیلوی آن کمتر از یکهزار و 500 تومان اعلام می‌شود.
سرای تجاری، دروازه‌ای برای صادرات
بنا بر اظهارات «عبدالله مهاجر»، رئیس اتاق بازرگانی مازندران، بیش از 500 هزارتن از مرکبات تولیدی استان قابلیت صادر شدن را دارد. اتفاقی که حالا با تشکیل اجلاس اتاق‌های بازرگانی کشورهای حاشیه دریای خزر در استان «ولگاگراد» روسیه و تلاش‌های صورت گرفته از سوی نمایندگان مازندران در این اجلاس نوید روزهای آفتابی تری را به تولید‌کنندگان و تجار بخش خصوصی می‌دهد.بنا بر اعلام رئیس اتاق بازرگانی مازندران در این اجلاس نشست‌های خوبی با مقامات اتاق‌های بازرگانی منطقه برگزار شده و ماحصل آن راه‌اندازی سرای تجاری در این منطقه جنوبی روسیه بوده است. چنین اقداماتی بعد از برنامه‌ریزی‌های انجام گرفته از سوی استانداری مازندران برای رسیدن به صادرات 3 میلیون دلاری در سال انجام می‌گیرد.
تنوع تولیدات
«محمدرضا شعبانی»، مدیرعامل اتحادیه باغداران مازندران نیز با بیان اینکه حجم تولید مرکبات و کیوی استان رتبه برتر کشوری را دارد، بر این باور است که مازندران بیش از 70 درصد کیوی و 50 درصد مرکبات کشور را تولید می‌کند که 80 درصد از این تولید را انواع پرتقال و نارنگی تشکیل می‌دهد.
به عقیده وی شاید یکی از دلایل بروز مشکل در بازار فروش و مشتری‌یابی همین کشت تک محصولی تامسون باشد. هر چند که طی سال‌های اخیر با ایجاد بسترها و زیرساخت‌های تولیدی، زمینه کشت انواع ارقام تولیدی مرکبات در مازندران رقم خورد، اما باز هم کفه ترازو به سوی این نوع مرکبات سنگینی می‌کند.
وی اعتقاد دارد که تنوع تولیدی مرکبات باغ‌های استان یقیناً باعث استمرار در تولید خواهد شد، به گونه‌ای که در تمام فصول سال شاهد تولید مرکبات در مازندران خواهیم بود.
با توجه به این اقدامات به نظر می‌رسد، برای سال‌های پیش رو باغداران با توجه به تنوع در کشت انواع مرکبات و دور شدن از کشت تک محصولی تامسون و نارنگی‌های خاص و البته امکان برداشت این نوع محصولات کشاورزی در فصل‌های مختلف، سبز فروشی و دغدغه تأمین بازار فروش را نداشته باشند.
