حفظ و نگهداری صحیح و اصولیِ خودرو از ضروریاتی است که توجه مضاعف به آن می‌تواند در بالا بردن عمر خودرو و کاهش استهلاک آن نقش بسزایی ایفا کند.
این امر زمانی محقق می‌شود که مجموعه ای از عوامل به هم پیوسته به صورتی دقیق مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد در غیر اینصورت دیری نمی‌پاید که اتومبیل با مشکلات و نارسایی‌های بسیاری مواجه خواهد شد، خودرویی که این روزها از تورم موجود در بازار و افزایش قیمت‌ها بی نصیب نمانده و قیمت آن،چُنان سر به فلک کشیده که می‌طلبد در گزارشی مجزا و مفصل به عوامل و دلایل افزایش قیمت آن مورد بحث و بررسی قرار گیرد اما آنچه در ذیل این گزارش بدان پرداخته می‌شود به راهکارها و روش‌های کنترل، نگهداری و حفظ و سلامت خودرو باز می‌گردد.
در این میان برخی موارد علی رغم اینکه سطحی و پیش پا افتاده به نظر می‌رسد، بنابراین نقش نافذی در کنترل سلامت خودرو ایفا می‌کند که به سادگی به واسطه مالک خودرو عملیاتی می‌شود و البته برخی از موارد، نیازمند تخصص و شناخت کافی و کامل به موارد فنی اتومبیل است که عموما توسط مکانیک ها مُیَسَر می‌شود.
بررسی آج های لاستیک و ضریب استهلاک آن
محمد خزائی یکی از کارشناسان فنی خودرو در غرب استان تهران با اشاره به لزوم توجه به لاستیک‌های خودرو به عنوان یکی از قسمت‌های حائز اهمیت خودرو گفت: فارغ از نقش لاستیک‌ها در رانش و حرکت خودرو که اصلی ترین کارکرد اتومبیل به شمار می رود، وجود لاستیک مناسب در ایمنی خودرو نیز بسیار تأثیرگذار است.
وی افزود: ارزیابی آج آن از دیگر مولفه‌های حائز اهمیت در چرخ‌ها به شمار می‌رود و به واقع امر در صورت عدم برخورداری لاستیک از آج کافی و صاف شدن آن می‌تواند به بروز ترکیدگی آن منجر شود که در سرعت‌های بالا امکان بروز حوادث بسیار خطرناک دور از ذهن نخواهد بود.
خزائی گفت: بعضا دیده می شود لاستیک ها به دلیل قرار گرفتن در میان سنگ‌های تیز و یا برخورد با اجسام خاص قلوه کن می‌شوند که بررسی این موضوع نیز به نوبه خود حائز اهمیت است و بنابر عمق آسیب دیدگی و محل آسیب باید نسبت به تعویض یا ترمیم آن اقدام شود.
بررسی فشار باد لاستیک
کارشناس فنی خودرو در ادامه با اشاره به اهمیت فشار باد لاستیک ها و ضرورت توجه به آن، تصریح کرد: باد موجود در لاستیک عامل اصلی میزان فشار موجود در آن است و این باد به فراخور شرایط آب و هوایی و نوسانات دمای هوا متغیر است، بنابراین بررسی و چک کردن منظم آن ضروری است.
خزائی گفت: در صورت عدم وجود مقدار باد و فشار کافی، علاوه بر فشار به لاستیک و تسریع استهلاک آن می‌تواند در کیفیت حرکت خودرو نیز موثر واقع شود.
وی افزود: اساسا نمی‌توان یک فشار واحد و یکسان را برای باد لاستیک ها در نظر گرفت، زیرا به فراخور نوع خودرو، سبک و سنگینی آن وحتی حرکت اتومبیل در جاده‌های برون شهری و یا خیابان ها و جاده های داخل شهری، این مولفه متفاوت است که البته عموما فشار مناسب و باد مطلوب لاستیک ها در دفترچه راهنمای خودرو و یا پشت درب صندوق عقب یا ستون های داخل کابینِ خودرو درج می‌شود.
ترمز اتومبیل، اصلی ضروری در حفاظت از جان و سلامت خودرو و سرنشینان آن
در اهمیت سیستم ترمز خودروها در افزایش ضریب امنیت خودرو و سلامت سرنشینان، هیچگونه شک و شبهه‌ای وجود ندارد و این امر آنچنان مبرهن است که نیازی به توضیح و تفسیر در این خصوص احساس نمی شود اما اشاره به راهکارهای بررسی میزان کارآیی ترمزها موضوعی است که باید به آن پرداخته شود.
خزائی کارشناس فنی خودرو گفت: لنت ترمز از نمونه قطعات مصرفی به شمار می رود که تعویض هر از چندگاه آن ضروری است و در این میان اندازه ضخامت لنت‌ها، نشانه بسیار خوبی برای میزان کارآمدی و استهلاک لنت‌ها است.
وی افزود: از دیگر سو، سیستم ترمز و قطعات و ادوات آن از دیگر مواردی است که هر از چندگاهی مستلزم تعمیر است.
خزائی تصریح کرد: دقت کردن در نوع توقف خودرو در هنگام فشار دادن پدال ترمز و میزان کشیدگی اتومبیل از دیگر عوامل موثر در بررسی کیفی سیستم ترمز به شمار می رود که امکان رویت آن در نگاه اول برای افراد غیر فنی میسر نیست و دقت در کیفیت نحوه ایستادگی خودرو و کشش یا عدم کشش اتومبیل در هنگام گرفتن ترمز، می‌تواند کمک خوبی برای ارزیابی وضعیت سیستم ترمزها به شمار رود.
سیستم برق و باطری خودرو
یکی دیگر از مولفه‌های حائز اهمیت در سیستم خودرو معطوف به برق و باطری آن می‌شود و این موضوع از چنان اهمیتی برخوردار است که در مشاغل خدماتی مرتبط با اتومبیل، رسته‌ای جداگانه برای آن تعریف شده که به برق کار خودرو و یا باطری ساز موسوم است.
مرتضی اکبرزاده سراج، یکی از باطری سازان فعال در این عرصه در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در تشریح اهمیت سلامت سیستم برق خودرو اظهار کرد: در واقع امر، تمامی اجزاء و قطعات خودرو مهم هستند و مجموعه قطعات و ادوات به کار رفته در آن به حرکت ایمن و با آرامش خودرو برای سرنشینان منتهی می شود اما با همه این اوصاف برخی بخش‌ها و اجزاء از اهمیت بیشتری برخوردارند که سیستم برق اتومبیل از نمونه‌های آن به شمار می‌رود زیرا بروز هر گونه نارسایی در آن می‌تواند کارکرد عادی اتومبیل را تحت الشعاع قرار دهد و در مواردی حتی به آتش گرفتن خودرو نیز منتهی می‌شود.
اکبرزاده سراج گفت: با این اوصاف، توجه، بررسی و دقت نظر در سیستم برق خودرو برای مالک آن امری ضروری است که البته با عنایت به تخصصی بودن این امر، امکان آن برای هر مالک خودرویی فراهم نیست و جز باطری که نشانه هایی بارز در معیوب بودن آن وجود دارد در باقی اجزاء، عدم شناخت کافی به سیستم برق خودرو،در شناسایی نواقص فنی مثمر ثمر نخواهد بود.
وی افزود: میزان عمر مفید باطری خودرو و زمان استفاده از آن یکی از موارد اساسی در ارزیابی کیفی کارکرد آن است، زیرا باطری خودرو به تناسب نوع خودرو و نوع باطری به کار رفته در آن از عمر معین و مشخصی برخوردار است و با پر شدن بازه زمانی تعریف شده برای آن تعویض باطری ضروری است.
این باطری ساز فعال در غرب استان تهران تصریح کرد: میزان توان باطری خودرو در نوردهی به چراغ های اتومبیل یکی از نشانه های بارز در کیفیت باطری است که البته در کنار آن برخی نشانه‌ها در نحوه استارت و روشن شدن اتومبیل، از مولفه های اساسی در ارزیابی این امر به شمار می‌رود.
سراج عنوان کرد:شمع های خودرو، وایرها، سیم‌های به کار رفته در آن از دیگر مواردی است که بررسی فصلی آن مناسب است در غیر اینصورت ممکن است در مواقع حساس، استهلاک همین موارد منجر به توقف و خاموش شدن خودرو شود و به تبع آن راننده را در شرایط خاص با مشکلات و دشواری هایی مواجه می‌سازد.
تعویض به موقع فیلتر هوا و فیلتر کابین اتومبیل
خزائی کارشناس فنی خودرو با اشاره به ضرورت توجه به فیلتر هوا و فیلتر کابین خودرو گفت:آنچنان که از نام این قطعات پیداست،کارکرد هر دو قطعه مذکور، تصفیه هوا است که فیلتر هوا، تصفیه کننده هوای مورد نیاز موتور خودرو است و در صورت مستهلک شدن آن از شتاب و توان خودرو کاسته خواهد شد و فیلتر کابین نیز عهده دار تصفیه و تهویه هوای داخل کابین (قسمت سرنشینان) است.
وی افزود: معمولا فیلتر هوای خودرو بعد از هر تعویض روغن انجام می شود که البته این امر بنابر محل تردد خودرو(مناطقی که کویری، خاکی) است و یا مناطق مرطوب و..متفاوت است اما عموما بعد از هر تعویض روغن، این قطعه تعویض می‌شود.
خزائی تصریح کرد: عدم تعویض فیلتر کابین خودرو،مشکل حاد و مشخصی در سیستم موتور خودرو و رانش آن ایجاد نمی کند اما در صورت مستهلک شدن آن فضا و هوای داخلی کابین برای سرنشینان نامطبوع خواهد شد و به تبع این موضوع آرامش مطلوب و کافی را از سرنشینان خودرو در حین حرکت اتومبیل ( علی الخصوص در مسافت های طولانی )سلب خواهد کرد.
وی در ادامه با اشاره به بررسی روغن خودرو به عنوان یک ضرورت اساسی در روغن کاری قطعات داخلی موتور افزود:در صورت بی توجهی به این امر،خودرو با مشکلات و آسیب هایی جدی مواجه می شود و می توان گفت یکی از پرهزینه ترین قسمت های خودرو برای تعمیر،مربوط به کم توجهی به روغن خودرو و به تبع آن آسیب دیدگی قطعات مرتبط با آن می شود.
کارشناس فنی خودرو چک کردن آب خودرو را یکی دیگر از الزامات حائز اهمیت برای مالکان خودرو عنوان کرد که به تبع با اتکای به آن دمای خودرو تنظیم و سیستم خنک کننده اتومبیل از همین آب موجود در موتور بهره مند می شود که امتزاج آن با ضد یخ در فصول سرد سال یک ضرورت اجتناب ناپذیر به شمار می رود.
توجه به دفترچه راهنمای خودرو امری ضروری در بالا رفتن عمر اتومبیل
در پایان نباید این امر مهم را از نظر دور داشت که مطالعه دقیق دفترچه خودرو برای هر مالکی ضروری است زیرا در آن، شرکت‌های تولید کننده اتومبیل بنابر شرایط خودرو و اقتضائات و الزامات آن به درج اطلاعاتی مبنی بر میزان کارکرد و عمر قطعات مصرفی داخلی خودرو مبادرت ورزیده اند که به تبع با مطالعه آن می‌توان به اشراف و آگاهی نسبی در خصوص زمان تعویض برخی از اقلام و قطعات مصرفی اتومبیل دست پیدا کرد.
