کمبود کارگر ساده با وجود ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بیکار

وی اضافه کرد: مبارزه با فقر و نابرابری اقتصادی به عنوان اولویت دولت دوازدهم است. این روزها یکی از ضرورت بازار کار، کسب مهارت است. در اجرای طرح ‌اشتغال روستایی باید به گونه‌ای عمل کنیم که‌اشتغال پایدار ایجاد شود.

 علاوه بر عدم استفاده از ظرفیت روستاها و بیکاری روستاییان، درآمد بیشتر زندگی شهری باعث مهاجرت نیروی کار به سمت تهران شده است. آمارهای رسمی نشان می دهد که نیروی کار کل کشور  مسیر تهران را برای کسب و کار پیش گرفته اند و همین موضوع بیانگر این است که نیاز کارگر ساده در کشور رواج یافته است . اما واقعا منظور از "کارگر ساده "چیست؟ توقع کارفرما از کارگر ساده چیست؟ آیا وظایف کاری کارگر ساده کمتر است یا بیشتر؟ مزایا و درآمد کارگر ساده چقدر است؟ کارگر ساده قرارداد کار هم دارد؟

منظور از کارگر ساده فارغ التحصیلانی هستند که با ناامیدی از اشتغال در یک اداره یا مجموعه مرتبط با رشته تحصیلی خود برای کسب درآمد به مشاغل ساده تر پناه می برند. روزانه تعداد بسیار زیادی آگهی تبلیغ برای کارگر ساده در روزنامه های کثیرالانتشار منتشر می شود که هنگام تماس با آن شماره با پاسخ های مختلفی از جمله

"سلام، کارگر ساده نیازمندیم، ساعت کاری10 صبح تا 10شب، در صورت رضایت بعد از 6ماه بیمه می شوید"

 "حضوری بیایید، سه ماه آزمایشی برای کار در یک فست و فود است. در صورت رضایت حداقل حقوق 1 میلیون و 400 بدون بیمه و مزایا پرداخت می‌شود"

فعالیت در یک واحد تولید سنگبری است، کار سنگینه، اگر کمردرد و پا درد دارید نیایید.بیمه در صورت رضایت بعد از سه ماه"

" تلفن‌چی می‌خواهیم، شرایط بیمه مهیا نیست، از ساعت 8 صبح تا 9 شب و حقوقمان 900 هزار تومان است."

"کارگر آچار فرانسه می خواهیم چایی دم کنه، تی بکشه ،نامه ببره، چک نقد کنه، بار خالی کنه و فعلا شرایط بیمه مهیا نیست بازار تکون بخوره بیمه هم می کنیم اگر راضی بودیم."

*تنها تفاوت کارگرساده با ماهر جایگاه کاری است

 حمیدرضا حاج اسماعیلی، فعال کارگری با اشاره به اینکه از نظر قانونی تفاوتی بین نیروی ماهر و ساده وجود ندارد می گوید: تفاوت این دو نیروی کار در این است که جایگاه کاری آنها متفاوت است. اما نباید از مزایای حقوقی ، دستمزد ، بیمه و ساعت کاری مشخص محروم باشند. کارفرمایان این حق را ندارند به واسطه ساده بودن کارگر، آن را از حقوق قانونی خود محروم کنند.

 این فعال بازار کار می افزاید: تنها تفاوت این دو کارگرجایگاه کاری آنها است. به هر حال یک کارگر ماهر توانایی‌هایی دارد که کارگر ساده ندارد. اینکه کارگر ساده با حقوق اندک روزگار می‌ گذراند به بهانه اینکه کارش ساده است اجحاف در حق نیروی کار است.

هنگامی که از کارگران ساده مشغول در این واحدها بپرسی، کارگر ساده منظور چیست؟ می‌گوید: کارگر ساده یک فرد بدون ابزار کم هزینه و به دور از حداقل های قانون کار است که کارفرما برای فرار از پرداخت حداقل‌های قانونی پسوند ساده را همراه کارگر کرده است.

کارگر ساده به خاطر  نداشتن پوشش بیمه ای از بیمه اشتغال، درمان، بیمه بیکاری، حقوق عائله مندی و ساعات کار مشخص و معین محروم است و در صورت دچار شدن به بیماری خود و خانواده اش چند برابر درآمدش را بی هیچ حمایتی باید خرج درمان و بیمارستان کند. کارگر ساده یک نیروی کار بدون حق و حقوق، ساکت و خاموش است که مثل رباتی روغن کاری شده باید کار کند و به محض اینکه کوچکترین اعتراضی کرد با یک کارگر ساده دیگر جایگزین شود.

سال ها بود که فرصت شغلی کارگران ساده در کشور در دست کارگران اتباع خارجی بود. و اکثر کارشناسان بازار کار بر این اعتقاد بودند که کارگران افغان فرصت شغلی را از ایران گرفته اند. در سال های اخیر کارگران افغانستانی در کارهایی  اشتغال داشتند که کارگران ایرانی کمتر تمایلی به انجام آنها داشتند و می توانیم بگوییم از  عهده  آنها بر نمی آمدند. چراکه نیروی کار ایرانی  به سمت مشاغلی مانند روده پاک کنی گوسفند،باغبان و تکنیسین،عملیات حفر کانال‌های فاضلاب نمی روند و علاوه بر اینکه تمایل به کار کارمندی و پشت میز نشینی دارند، همواره نگران امنیت شغلی خود هستند و با توجه به اینکه تعداد زیادی از کارهای کارگران ساده در قالب پروژه های کوتاه مدت است، از اشتغال در این کارها اجتناب می کنند. کارفرمایان نیز در چنین شرایطی با حقوق کمتر از قانون کار مجموعه خود را اداره می کردند و نیروی کار اتباع خارجی کارهای ساده را با کمترین حقوق و دستمزد انجام می داد.

 مطابق آمار مرکز آمار  در حال حاضر 3میلیون و 200 هزار نفر در کشور بیکارند، اما کمبود کارگر ساده در کشور وجود دارد. آگهی کارگر ساده بیشترین تعداد آگهی استخدام را از آن خود دارد. در شرایطی که کشور چند میلیون بیکار دارد اما کارگر ساده پیدا نمی شود، یا کم است و از آنجایی که تعداد کارگر ساده کم است، دستمزد کارگر ساده در غیاب افغان ها بالا خواهد رفت.

در شرایطی که تعداد بیکاران فارغ التحصیل بیشتر از نیاز کارگران ساده است، اما  واجدین مدرک،  زیر بار کارگری ساده نمی‌رود و دور نیست که دستمزد روزانه کارگر ساده از 50 هزار تومان به صد هزار تومان یا بیشتر هم برسد.