سیدمحمد بهشتی در جلسه هم اندیشی نخبگان شهری با بیان اینکه تحولات و توسعه شهر براساس برنامه ریزی های شهر پیش می رود و حاصل آن تهران زشتی است که در حال حاضر داریم، گفت: به نظر می آید زمانی که برای اداره شهر برنامه ریزی نداشتیم، شهر دلپذیرتری داشتیم و تهران این گونه ناجور نبود. آن زمان که نه شهرسازی بود و نه دانشمند و برنامه ریزی، شهر برای زندگی دلپذیرتر بود.
وی با بیان اینکه یک بار برنامه ریزی انجام ندهیم ببینیم چه اتفاقی برای شهر می افتد، گفت: تمام طرح های جامع و توسعه ای که طی این سالها اجرا شده هر کدام تالی فاسدهایی داشته اند.
محله نداریم؛ محله جایی است که سه نسل در آن سکونت داشته باشند
بهشتی افزود: در برنامه ریزی می گویند محله محوری، مگر ما الان چیزی به نام محله داریم؟ محله یعنی چه؟ ما در حال حاضر اجتماع های شهری داریم اما چیزی که نامش محله باشد، در آن مشخص باشد کفترباز محله چه کسی است، حاج آقای محله کیست، هر روز با افراد محله سلام و علیک کنیم، آنها را بشناسیم، چه کسی از حج برگشته و ... نداریم. چیزی که الان به اسم محله است، تعداد جمعیت در یک محدوده جغرافیایی است که اسم آن محله نیست، بلکه حجمی از جمعیت است. باید بپذیریم که تا تعلق به شهر وجود نداشته باشد، مسئولیت پذیری نیز نیست. یکی از چالش های اصلی این است که در اثر طرح ها و برنامه ریزی های شهری اجازه نمی دهیم محله شکل بگیرد. عمر سکونت در تهران پایین است. هر کدام از ما چندبار محله مان را در طول عمرمان عوض کرده ایم؟ محله جایی است که سه نسل در آن سکونت داشته باشند. تو به آن جامعه تعلق داشته باشی.
وی در توضیح اینکه چگونه طرح های تفصیلی محلات را از بین برده اند، گفت: وقتی در طرح تفصیلی تراکم خانه ای که ۱۸۰ درصد است آن وقت یک برچسب روی در خانه ات می زنند که آن را نوسازی کرده، دو واحد آپارتمان به تو می دهند، اینجا هم بنگاه معاملات سود کرده، هم شهرداری از کسب درآمدی که کرده لذت برده، هم سازنده و هم مالک زمین اما شهر تهران ضرر کرده است. این قطار قرار است ما را برای زیارت به مشهد ببرد اما همه به نیت زیارت سوار این قطار نشده اند. در آن، همه مدل آدم وجود دارد و بیشتر آنها به جای زوار حضرت رضا (ع) خلافکارانند، بنابراین هر گاه اسم برنامه ریزی می آید من می ترسم که قرار است این برنامه چه بلای دیگری بر سر شهر بیاورد. برنامه فی النفسه خوب است اما ما آن را کج فهمیده ایم.
بحران فرونشست زمین تهران خطرناک است اما کسی صدایش درنمی آید
بهشتی با بیان اینکه برای اینکه بدانیم مشکل شهر تهران چیست، نیاز به افکارسنجی گسترده نیست، گفت: در حال حاضر سوار تاکسی هم شویم، به ما می گوید مشکل اصلی تهران آلودگی هواست و ترافیک در تهران بسیار سنگین است. ما باید مطالعه کنیم زیر تهران چه خبر است. چه کسی می داند در زیر پای پایتخت چه اتفاقاتی می افتد؟ بحران فرونشست ها بسیار خطرناک است اما کسی صدایش در برابر این خطر درنمی آید.
این استاد حوزه معماری با بیان اینکه در تهران در کنار خبرهای بد، خبرهای خوب نیز هست و خبرهای خوب در دل خبرهای بد است، گفت: میل به مدنیت به رفتار مدنی تغییر کرده، زندگی در شهر به جریان افتاده است، اگر پیش از این مردم به فضاهای خصوصی پناه می بردند و کمتر در شهر رفت و آمد بود، در حال حاضر در عرصه های عمومی شهر زندگی جریان دارد. اگر همین پل طبیعت چند سال پیش ساخته می شد به این اندازه که امروز از آن استقبال می شود، از آن استفاده نمی شد. در حال حاضر برخلاف گذشته کمتر خانه ای را می بینیم که از آن میله های حفاظ های با نوک تیز داشته باشد، در حالی که پیش از این خانه ها پر بود از نماهایی با میله هایی که نوک تیز دارند. حساسیت به اتفاقات شهری افزایش پیدا کرده است. اگر آتش سوزی پلاسکو چند سال پیش اتفاق می افتاد شاید یک آتش سوزی ساده بود اما همین حساسیت به شهر این اتفاق را تبدیل به یک اتفاق بزرگ می کند.
پارک گفتگو پر از آلودگی صوتی است
وی با اشاره به ساخت پارک گفتگو در جایی که پر از آلودگی صوتی است، گفت: این مثال را از قدیم می زنند. پارکی ساخته اند به نام گفتگو، وقتی آلودگی صوتی را در آن اندازه می گیریم می بینیم دو نفر در کنار هم حرف بزنند با توجه به این حجم صدا، ممکن است صدای هم را به راحتی نشنوند و این یعنی مدیریتی که تصمیم گرفته در این نقطه پارک گفتگو بسازد، دچار کَری است.
بهشتی ادامه داد: در حال حاضر مردم شهر را حیاط خانه خودشان می دانند و خوشبختانه نسبت به آن حساسیت دارند. ما نیز باید بدانیم برای چه برنامه ریزی می کنیم و تلاش کنیم این برنامه ریزی ما اتفاقات خوبی را رقم بزند. حواسمان را جمع کنیم. تهران تاب و توان اتفاق بد دیگری را ندارد. آستانه تحمل تهران تمام شده و اگر قبلا اشتباهاتی می کردیم و صدای شهر در نمی آمد، امروز دیگر امکان اشتباه در تهران وجود ندارد.
