روزی که نقاب‌ها کنار رفتند

از اولین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی ایران، آمریکا تلاش گسترده‌ای را برای به سازش کشاندن انقلاب یا سقوط آن آغاز کرد. یانکی ها به دلیل اطلاعات و تحلیل‌های غلط تصور می‌کردند قادر هستند در اندک زمانی رویدادهای ایران را همچون دوران پهلوی در اختیار بگیرند؛ بنابراین به انواع حیله‌ها علیه جمهوری اسلامی متوسل شدند که یکی از این توطئه‌ها‌‌، کودتای پایگاه هوایی شهید نوژه بود‌.

سازمان‌های جاسوسی غرب با ابزارهایی مثل تأسیس حزب و گروه یا حمایت از احزاب و سازمان‌های موجود و یا با نفوذ در دولت موقت و جاسوسی از طریق سفارتخانه‌ها، دامن‌زدن به تنش‌های مذهبی و قومی، تجزیه‌طلبی و براندازی مسلحانه، ترور رهبران، شورش و آشوب، تلاش گسترده‌ای کردند تا طعم شیرین پیروزی را در کام ملت تلخ کنند؛ به همین جهت طرح‌ها و توطئه‌ها در شیوه‌های مختلف برای براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران طراحی شد؛ طرح‌هایی که اگر تدبیر امام خمینی (ره) و پشتیبانی بی‌دریغ مردم نبود هر یک به تنهایی برای از بین بردن کامل نظام کافی بود. در تاریخ هجدهم تیر ماه سال 1359 دولت آمریکا برای پیشبرد اهداف شوم خود در کشورمان در پی آن برآمد تا با پشتیبانی و حمایت از بقایای رژیم مخلوع پهلوی، کودتایی را در ایران برای سرنگونی نظام جمهوری اسلامی ایران طراحی کند. 

در دی ماه ۱۳۵۸ یکی از هواداران شاپور بختیار، به نام مهندس قادسی، نقشه‌ای را طراحی کرد و نام آن را "نقاب" گذاشت

نام نقاب مختصر شده سازمان "نجات قیام انقلاب بزرگ" بود و این سازمان دارای شورایی شامل مسئول تهران، مسئول امور شهرستان‌ها، مسئول امور وزارتخانه‌ها، مسئول امور دانشگاه‌ها، انتشارات و تبلیغات، مسئول امور ایلات و مسئول امور چریکی بود. اجرای کودتا به دستور آمریکا در برنامه شاپور بختیار آخرین نخست وزیر رژیم پهلوی قرار گرفت و تدارک کودتا به اهداف و زمان مشخص در دستور کار بنی عامری، رهبر شاخه نظامی قرار گرفت و سازمان نقاب برای مطالعه درخصوص بررسی راه‌های موفقیت کودتا در ستاد بختیار تشکیل شد.

شاخه نظامی این گروه، متشکل از تعدادی از فرماندهان و کارکنان اخراجی ارتش و عده‌ای بازنشسته و شاغل بود که ابتدا با سر دادن شعارهای ناسیونالیستی و تبلیغ این هشدار که ایران با قدرت‌یابی روحانیون به تدریج به یک کشور عربی تبدیل می‌شود سعی در جذب نیرو داشت. شاخه نظامی پس از تلاش های فراوان موفق شد شصت خلبان و پانصد تن از افراد فنی و نظامی را برای شرکت در عملیات جذب کند. این شاخه به سران خود قول داده بود پرواز بیش از سی هواپیما را تضمین کند. 

شاخه تدارکات نیز وظیفه تهیه پول، اسلحه، خانه، ماشین و دیگر لوازم مورد نیاز برای یک کودتای موفق را برعهده داشت. پول از جانب کشورهای آمریکا، انگلیس و عراق در اختیار ستاد کودتا مستقر در پاریس قرار می گرفت و سپس از طریق این ستاد به داخل کشور فرستاده می‌شد. 

آژانس جاسوسی آمریکا (سیا) به کودتای نقاب، امید زیادی بسته بود و آن را ضربه نهایی و قطعی بر پیکر نظام نوپای جمهوری اسلامی می دانست و اهمیت آن را بیش از تجاوز نظامی صدام ارزیابی می کرد. به گفته سران کودتا مدتی بر سر تقدم کودتا یا آغاز جنگ تحمیلی بحث شد و سرانجام بعد از سفر سران کودتا به پاریس در اسفند ماه، طرح کودتا بر شروع جنگ ارجحیت یافت. این کودتا چنان دقیق طرح‌ریزی شده بود که سازمان سیا موفقیت آن را قطعی می دانست و حتی اعلامیه‌های پیروزی آن در دسترس و در منازل برخی از کودتاچیان برای پخش آماده شده بود.

 

کودتای نقاب

سران کودتا برای شروع کار در صدد به اختیار گرفتن یک پایگاه نظامی بر آمدند که دارای هواپیما، به تهران نزدیک، در خارج از شهر، عناصر آن قابل جذب و رهبران عملیات هوایی، با پرسنل و اماکن آن آشنایی داشته باشند. به این ترتیب پایگاه هوایی شهید نوژه برای شروع کودتا انتخاب شد. پایگاه هوایی شهید نوژه در ۵۰ کیلو‌متری شهر همدان و در کنار شهر کبودرآهنگ، دور دسترس مردم قرار داشت و تیمسار محققی، تیمسار سعید مهدیون، سروان حمید نعمتی، سروان ایرج ایران نژاد و چند تن دیگر از سران کودتا در آنجا خدمت کرده بودند و اماکن و پرسنل پایگاه را می‌شناختند‌.

برای تصرف پایگاه نوژه به عنوان کلید عملیات کودتا قرار بود ۱۲ تیم مرکب از یکصد تن از کلاه سبزهای تیپ نوهد ،۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر از فریب خوردگان ایل بختیاری و ۱۲ نفر راهنما از داخل پایگاه به فرماندهی سرگرد کوروش آذرتاش (فرمانده تیپ ۲۳ نوهد پیش از انقلاب) جهت تصرف پایگاه نوژه وارد عمل شوند‌. طبق نقشه پس از تصرف پایگاه تیمسار محققی برای رهبری عملیات هوایی در اتاق فرماندهی مستقر می‌شد و همزمان سروان حمید نعمتی، سروان محمد ملک، سروان کیومرث آبتین و سروان فرخزاد جهانگیری که هر کدام فرمانده یک تیم بودند اولین اسکادران هوایی را به پرواز در می‌آوردند. این اسکاداران شامل ۱۶ هواپیما از ۵۳ فروند هواپیمای مجهز به سلاح سنگین بود که برای عملیات در نظر گرفته شده بود‌. در طرح کودتا، عملیات هوایی نقش محوری داشت بنابراین هواپیما‌ها باید مسلح به سلاح سنگین و آماده پرواز می شدند.

در واقع مقرر شده بود کودتاچیان پس از تجمع در پارک لاله تهران و حرکت به سوی پایگاه هوای شهید نوژه همدان، در جریان عملیات قرار گیرند. شاخه نظامی پس از تلاش های فراوان، موفق شد شصت خلبان و پانصد تن از افراد فنی و نظامی، را برای شرکت در عملیات جذب کند. لشکر 81 باختران و لشکر16 زرهی قزوین نیز تا حدودی با عوامل کودتا هماهنگ شده بودند. همچنین قرار بود نیروهای شبه نظامی در روز کودتا در نقاط مختلف تهران اقدام به ایجاد آشوب و درگیری نمایند. گروه های شبه نظامی تا بیست و چهار ساعت باید مطابق برنامه عمل می کردند و پس از آن می توانستند عملیات را به ابتکار خودشان پیش ببرند.

 

کودتای نقاب

محل تجمع اصلی نیروها پارک لاله تهران بود، مقرر شده بود گروهی دیگر نیز اجرای عملیاتی را در پادگان لاهوتی (باغشاه) تهران بر عهده گیرند. در کل سه گروه در سه نقطه تهران (پارک لاله ، عباس آباد و نقاطی در غرب تهران) دست به آشوب بزنند. یکی از فعالیت های مهم شاخه سیاسی کودتا،  که تا اندازه زیادی هم موفقیت‌آمیز بود، تلاش جهت جلب حمایت تعدادی از روحانیون بود. آنان با شناخت کامل از جامعه ایران، نسبت به نقش مذهب و مشروعیت حاصل از آن در نظر مردم غافل نبودند، لذا از همان ابتدا به مثابه دیگر نیازهای کودتا، جایگزینی یک رهبر مذهبی را به جای امام خمینی (ره) مدنظر داشتند و برای این منظور بهترین گزینه را آیت‌الله شریعتمداری تشخیص دادند.

دو عامل سبب این انتخاب شده بود. یکی ناآرامی هایی که حزب جمهوری خلق مسلمان در حمایت از ایشان به راه انداخته بود و کودتا گران امیدوار بودند با جلب حمایت آیت‌الله شریعتمداری حمایت این حزب و اکثریت مردم استان های آذری زبان را به دست آوردند. دیگر این که بختیار زمانی که در تدارک تصدی سمت نخستوزیری بود، به حمایت شریعتمداری از اقدام خود در برابر حضرت امام خمینی به عنوان مرجع شیعیان جهان اطمینان حاصل کرده بود. بدین ترتیب شریعتمداری بهترین گزینه در میان روحانیون برای همکاری و تایید کودتا به حساب می آمد.

از نظر کودتاچیان، کودتا بایستی دارای هواپیما باشد، به تهران نزدیک باشد، خارج از شهر باشد، عناصر مستعد و قابل جذب داشته باشند، رهبران عملیات هوایی کودتا حداکثر آشنایی را با پرسنل و اماکن آن داشته باشند. در نظر کودتاگران ضربه اصلی باید به تهران زده می شد تا با سقوط آن به عنوان مرکز سیاسی - اداری کشور ، دیگر شهرها نیز تسلیم می شدند.

کودتای نقاب

طرح این کودتا از جمله تلاش هایی بود که سازمان سیا، رژیم بعث عراق، کشورهای حاشیه جنوبی خلیجفارس و تعدادی از مخالفین نظام جمهوری اسلامی بطور مشترک آن را طراحی کردند که پیش از دستیابی به هر گونه هدفی، کشف و با شکست روبرو شد.

مهم ترین پایگاه هوایی که کودتاچیان در آن حضور داشتند، پایگاه سوم هوایی شهید نوژه در همدان بود؛ به همین دلیل این کودتا به کودتای نوژه نیزمعروف شد. 

هدف اصلی کودتاگران براندازی رژیم جمهوری اسلامی و روی کار آوردن یک دولت نظامی با نخست وزیری ظاهری شاپور بختیار به مدت دو سال بود و پس از طی دو سال با برگزاری انتخابات نوع حکومت جمهوری دموکراتیک و یا رژیم سلطنتی معلوم می‌شد. برای رسیدن به این هدف، بمباران منزل حضرت امام خمینی(ره) در جماران در دستور کار قرار گرفته بود که باید به وسیله سه هواپیما با بهترین خلبان‌ها انجام می‌گرفت، زیرا در نظر آن‌ها از حذف امام به معنای پایان عمر جمهوری اسلامی بود. مرحله بعدی عملیات پس از پایان یافتن بمباران‌های هوایی با عملیات نیروی زمینی آغاز می‌شد که در آن تصرف برخی نقاط حساس نظیر رادیو و تلویزیون، زندان اوین، فرودگاه مهرآباد، ستاد ارتش جمهوری اسلامی، پادگان حر، پادگان قصر و پادگان جمشیدیه بود. 

پس از لو رفتن طرح کودتا، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ارتش و کمیته انقلاب وارد عمل شده و دستگیری توطئه‌گران را آغاز کردند. به همین منظور در اداره دوم ارتش برای خنثی سازی کودتا و جلوگیری از فرار عناصر اصلی و هر گونه اقدام از جانب آنها، گروه ویژهای مرکب از تیمسار دادبین، سروان شهرام فر و سروان نوری تشکیل شد تا پس از اعزام به پایگاه هوایی نوژه ، با همکاری نیروهایی که از قبل در آنجا مستقر بودند، به دستگیری و مقابله با کودتاگران اقدام نمایند. 

کودتای نقاب

استارت عملیات ضد کودتا از پارک لاله تهران واقع در بلوار کشاورز خورده شد که به عنوان محل تجمع کودتاگران برای انتقال به همدان در نظر گرفته شده بود.  پاسداران در اقدامی ضربتی موفق شدند تعدادی از مزدوران را دستگیر کنند. اما عده دیگری با چند دستگاه ماشین به سمت پایگاه نوژه حرکت کردند که در فاصله یک کیلومتری پایگاه نوژه دستگیر شدند. قبل از دستگیری، درگیری میان دو طرف رخ داد که 6 نفر از کودتاچیان به هلاکت رسیدند. در نقاط دیگر کشور ، از جمله در اصفهان ، دو مینی‌بوس و یک دستگاه اتوبوس که حامل هفتاد نفر بودند در مسیر حرکت به سمت همدان با نیروهای سپاه پاسداران درگیر و در نتیجه تعدادی کشته و زخمی و تعدادی بازداشت شدند.

پس از کشف و خنثی سازی عملیات، با مشارکت کنندگان در کودتای نوژه برخورد شد و بدین ترتیب 121 نفر از عوامل این عملیات از جمله تیمسار سعید مهدیون، تیمسار آیت محققی، سرهنگ احمد آزموده، سرهنگ هادی ایزدی، سرهنگ سعید امیری، سرهنگ داریوش جلالی، سرهنگ رحمت الله خلیفه بیگی، سرهنگ منوچهر صادقی، سرهنگ علی فاریا، سرهنگ حسین مصطفوی قزوینی، سرهنگ محمدرضا نادری، سرهنگ ایرج خلف بیگی، سرهنگ غلامحسن بیگدلو، سروان محمد ملک، ستوان ناصر رکنی، سرهنگ داریوش جلالی، استوار عبدالعلی سلامت، استوار غلامحسین قایق ور، سرهنگ رحمت الله خلیفه سلطانی، سرگرد کوروش آذرتاش، ستوان امیدعلی بویری و تعدادی دیگر از عواملی که در کودتای نوژه دخالت داشتند در دادگاه محکوم به اعدام و در نتیجه تیرباران شدند.