از قدیم رسم بوده که وقتی خانواده دختر برای به خانه بخت فرستادن فرزندانشان جهیزیه تهیه می کردند، آن را در محل زندگی عروس و داماد می چیدند و بقیه اعضای فامیل به نیت قدردانی و تشکر از زحمات پدر و مادر عروس تحت عنوان یک مهمانی با حضور خانم ها از وسائل تازه عروس بازدید می کردند. کم کم شکل این رسم تغییر کرد تا جایی که حتی از خود مراسم عروسی و ماهیت ازدواج هم مهم تر شد. رسم بازدید از جهیزیه به محلی برای نمایش توان مالی و وسائل پر زرق و برق و البته چشم و هم چشمی یا به اصلاح این روزها شوآف تبدیل شد. تا جایی که حتی خانه های کوچک زوج های جوان با وسائل اضافی و تزئینی و تجملاتی پرشد.
این کار تا جایی پیش رفت که چندسال پیش یک ویدئوی عجیب در فضای مجازی پخش شد. مادری که محل زندگی دخترش در شهری دیگر بود و افراد فامیل نمی توانستند به دیدن جهیزیه بروند، وسائل را از ابتدا تا انتهای کوچه چید و فامیل و همسایه ها به تماشا آمدند!
در حالی که چندوقتی است خیلی ها رسم دیدن جهیزیه را به خاطر بیهوده بودن و گرفتار شدن به چشم و هم چشمی کنار کرده اند، عده دیگری از آب گل آلود چیدمان تجملاتی جهیزیه برای شوآف، شاه ماهی های ملیونی صید می کنند.
روزی ۵۰۰ تومان می گیریم جهیزیه می خریم!
با یک سرچ ساده در اینترنت به سایت های رسمی طراحی و دیزاین منزل و البته جهیزیه می رسیم. با گرفتن وقت مشاوره و صحبت تلفنی با یکی از مشاورین سایت، تصور اینکه کار این افراد فقط این است که وسائل جهیزیه را به شکلی خاص و توی چشم! بچینند به کلی از بین می رود.
آقای مشاور می گوید که اول از همه ما باید متراژ و مدل خانه شما را ببینیم تا بر اساس آن یک طراحی سه بعدی انجام بدهیم. وقتی می خواهم درباره طراحی سه بعدی توضیح بدهد با حوصله ادامه می دهد: « یعنی ما مدل خانه شما را در نرم افزار طراحی و مدل های مختلف چیدمان را روی آن پیاده می کنیم . هرمدلی که مورد قبول بود مبنای کار چیدمان جهیزیه شما قرار می گیرد. در این جلسه درباره سبک چیدمان مورد علاقه شما مثل کلاسیک و مدرن یا رنگ های موردعلاقه، علاقه به گل و گیاه و... هم صحبت می کنیم این مشاوره حضوری برای شما بین ۲۰۰ تا ۵۰۰هزارتومان هزینه دارد!»
به اینجای صحبت که می رسیم مشاور تلفنی با نگرانی می پرسد که آیا وسیله ای خریداری کرده ایم یا نه؟ و وقتی جواب می شنود که هنوز خرید زیادی انجام نداده ایم می گوید: « خب خداروشکر! چون که در مرحله بعد مشاورین خانم ما باید همراه شما به بازار بیایند تا طبق آنچه در طراحی سه بعدی مشخص شده خرید کنیم» تعجب می کنم و می پرسم یعنی خود من نمی توانم جهیزیه ام را بخرم؟ آقای مشاور با خنده می گوید : « البته تصمیم نهایی برای خرید هر وسیله ای با خودتان است. اما مشاورین زبده ما در تهیه بهترین مارک و ست کردن رنگ های وسیله های مختلف با هم، شما را راهنمایی می کنند. ما با چندین برند مختلف مبلمان و چوبینه قرارداد داریم و مثلا اگر شما در بازار مبلمانی را بپسندید، شما را راهنمایی می کنیم تا همان طرح را با یک برند معتبر بخرید!»
تا اینجای صحبت ها معلوم می شود که قرار است از این مشاوره ها پول خوبی نصیب شرکت بشود. پس بحث را به سمت قیمت ها می برم. جواب های آقای مشاور تامل برانگیز است. « هزینه مشاور همراهی که برای خرید می آید به زمانی که صرف می کند بستگی دارد. اما معمولا روزی ۱۰۰هزارتومان دستمزد این کار است. هزینه چیدمان هر قسمت از خانه شما هم به طور میانگین ۵۰۰هزار تومان خواهد بود. مثلا هر یک از اتاق خواب ها، آشپزخانه، سرویس ها و قسمت های مختلف پذیرایی جداگانه با اخذ این مبلغ دیزاین می شوند!»
خانه را می چینیم تا مهمان ها ببینند!
حتما از شنیدن قیمت ها تا اینجای کار تعجب کرده اید. اما پرس و جوهای دیگر خبرنگار مهر نشان می دهد که بازار شغلی به اسم دیزاین جهیزیه تعجب برانگیزتر از این حرفهاست. آگهی دیگری که در نیازمندی های روزنامه پیدا می کنیم ما را به صدای خانم جوانی وصل می کند که می گوید کار را از بازسازی خانه برای عروس و دامادهای صاحبخانه و تغییرات با کاغذ دیواری و کفپوش و... در خانه های زوجین مستاجر شروع می کنیم.
خانم طراح جهیزیه می گوید: «ما الزاما برای خرید همراه عروس نمی رویم و فقط برای ست کردن رنگ ها و وسائل مشاوره می دهیم اما در صورت درخواست شما برای هر روز همراهی مبلغ ۵۰۰هزارتومان اخذ می شود. هزینه دیزاین شب عروسی برای دیدن مهمان ها و فیلمبرداری هم برای یک خانه با متراژ حدود ۱۰۰متر، به طور میانگین شش تا هفت ملیون تومان درمی آید!»
این جهیزیه چندتا لایک داره؟
این روزها فضای مجازی در شکل دادن سبک زندگی مردم نقش مهمی دارد. مخصوصا شبکه اجتماعی اینستاگرام که بخش قابل توجهی از کاربرانش در حال ترویج یک سبک زندگی اشرافی و تجملاتی هستند.
در ماجرای به رخ کشیدن جهیزیه هم، پیج های اینستاگرامی زیادی به راه افتاده اند که کاربردشان فقط نمایش خانه هایی با متراژ بالا و وسائل تجملاتی و چیدمان های مختلف به اسم جهیزیه است. این پیچ ها از کاربران می خواهند تا از قسمت های مختلف خانه هایشان درحالی که تمام جزئیات چیدمانی آن مشخص است، عکس بگیرند و برایشان بفرستند. بعد هم از دنبال کنندگانشان می خواهند درباره عکس ها نظر بدهند و لایک بزنند.
البته فایده همچین کاری برای صاحب صفحه ایسنتاگرامی گرفتن تبلیغات به پشتوانه لایک ها و بالارفتن تعداد دنبال کننده هاست. اما ضرر اصلی به کاربرانی می رسد که معلوم نیست با چه سطح از توان مالی و با چه سبک زندگی این صفحات را باز می کنند و تحت تاثیر زرق و برق و تشویق و تحسین دیگران چه تصمیمات نادرستی به خود و خانواده شان تحمیل می کنند.
ژانر تمسخر، نقطه امید ماجرا
اما در سمت مقابل و در فضای مجازی هم کسانی هستند که با شوآف جهیزیه به شدت مشکل دارند. راه ابراز مخالفت این دسته هم معمولا ابراز طنز وسوژه کردن چیدمان های خنده دار است.
مریم کشفی که با برنامه خندوانه او را می شناسیم این روزها در پیج اینستاگرام و داستان هایش(استوری) حسابی از خجالت طراحان جهیزیه درآمده و مدل های غیرمعقول را سوژه طنز خودش کرده است. مدل هایی مثل بستن تور و گذاشتن حوض ماهی در سرویس بهداشتی، ساختن شکل خرس با گوشت چرخ کرده در فریزر، تزئین بطری نوشیدنی با پارچه به شکل عروس و داماد و یا ست کردن تمامی قسمت های خانه با یک رنگ و طرح عروسکی!
شاید این ژانر تمسخر باعث شود تا عده ای یک بار هم از خودشان بپرسند چرا باید برای خوشامد دیگران، نشان دادن توانایی مالی یا عمل کردن به رسم و رسومی که هیچ ریشه ای ندارد، دست به خرج کردن هزینه زیاد بزنند یا کارهای غیرمعمول و خنده دار انجام بدهند.
***
چند وقت قبل، حجت الاسلام شهاب مرادی در وبلاگش نوشت: « از شرکت در مراسم بازدید و رویت جهیزیه خودداری کنید و از اساس این نوع دعوت ها را توهین به شخصیت خودتان تلقی کنید» شاید شهاب مرادی اولین شخص شناخته ای بود که در این اوضاع به طور رسمی علیه رسم بدون پشتوانه دیدن جهیزیه موضع گرفت اما بعد از آن خیلی ها به این رسم به چشم تردید نگاه کردند و آن را ترک کردند.
بعضی وقت ها برای دوباره نگاه کردن به یک رسم جاافتاده که حتی همه به آن عمل می کنند هم یک تلنگر لازم است.
