بر اساس یافته‌های مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار در خصوص «بررسی سهم زنان در اشتغال مزد و حقوق بگیری در ایران»، مسئله اشتغال طی دهه‌های اخیر به یکی از موضوعات مهم و تاثیرگذار در تصمیم گیری‌ها و برنامه ریزی های کشور تبدیل شده است.
در طول تاریخ وضعیت اشتغال دارای ابعاد جنسیتی گسترده بوده که در این میان زنان با اعتماد بیشتری آسیب پذیر هستند؛ سهم اشتغال زنان در اغلب کشورهای در حال توسعه دنیا کمتر از مردان است. در حالی که در کشورهای توسعه یافته، شکاف جنسیتی اشتغال کمتر است.
در این میان، اشتغال مزد و حقوق بگیری، می تواند تصویر مناسب تری از اشتغال رسمی در کشور را ارائه کند. شاغلان مزد و حقوق بگیر شامل مزد و حقوق بگیر بخش خصوصی، تعاونی و عمومی است و غیر مزد و حقوق بگیر نیز در برگیرنده کارفرما، کارکن مستقل و کارکن فامیلی بدون مزد است.
طبق یافته های مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار، بررسی‌های انجام شده بر اساس طرح آمارگیری نیروی کار در ارتباط با اشتغال مزد و حقوق بگیری در ایران نشان می دهد که در سال های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ به میزان ۵۶ درصد شاغلان مزد و حقوق بگیر و ۴۴ درصد غیر مزد و حقوق بگیر بوده اند.
همچنین در سال ۱۳۹۵ سهم شاغلان مزد و حقوق بگیر با یک درصد کاهش به ۵۵ درصد رسیده است. از این رو می توان گفت به رغم اینکه تعداد شاغلان در سالهای مذکور رو به افزایش بوده، اما سهم کل شاغلان مزد و حقوق بگیر در سال ۹۵ نسبت به دو سال ماقبل آن اندکی کمتر شده است.
کاهش سهم شاغلان مزد و حقوق بگیر بیانگر آن است که گرایش مزد و حقوق بگیری در میان مردان و زنان شاغل کمتر شده است و در مقابل، تمایل به خود اشتغالی و گرایش به کسب و کارهای خانگی بیشتر شده است؛ البته ممکن است این امر به موجب اجبار و ناشی از نبود تقاضا از سوی کارفرمایان بوده باشد. ضمن اینکه این نکته را نباید از نظر دور داشت که مشاغل خوداشتغالی اغلب موقت و ناپایدار است.
بر اساس این گزارش، در گروه مزد و حقوق بگیران، سهم زنان طی سالهای ۹۳ تا ۹۵ به میزان ۲.۵ درصد افزایش داشته و از ۱۴.۸ درصد در سال ۹۳ به ۱۷.۳ درصد در سال ۹۵ افزایش یافته است.
بر اساس آمار مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار، افزایش سهم زنان حقوق بگیر در هر ۳ بخش عمده اقتصادی یعنی کشاورزی، صنعت و خدمات صورت گرفته که این افزایش در بخش خدمات چشمگیر تر از سایر بخش های اقتصادی است.
با نگاهی به نسبت جنسیتی مزدبگیری می توان به این نتیجه رسید، نسبت جنسی جشن بگیری در سال ۹۵ برابر ۴۷۷ است. به عبارت دیگر به ازای هر یک زن نزدیک به ۵ مرد حقوق بگیر در کشور وجود دارد.
نتایج این مطالعات نشان می دهد که مردان و زنان دسترسی بسیار نابرابری به مشاغل مزد و حقوق بگیری دارند به طوری که در سال ۹۵ سهم مردان ۸۲.۷ درصد و سهم زنان تنها ۱۷.۳ درصد از مشاغل حقوق بگیر است.
