پرویز افشار سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر امروز در نشست خبری پیرامون سالروز جهانی مبارزه با مواد مخدر برگزار شد با بیان اینکه 5 تیرماه برابر با 26 ژوئن به عنوان روز جهانی مبارزه با مواد مخدر تعیین شده است، اظهارداشت: هرساله کشورهای مختلف و سازمان ملل این روز را گرامی می‌دارند و در ایران نیز به عنوان یکی از کشورهای پیشرو مسئولان گرد هم می‌آیند تا مروری بر آنچه در این خصوص انجام شده داشته و عزم کشورمان در انجام تعهدات خود اعلام کنند.
وی ادامه داد: امسال حضور مردم و سازمان‌های غیردولتی را پررنگ کرده‌ایم و تنها سالروز مبارزه با مواد مخدر بسنده نشده است و برای این موضوع برای هفته متعاقب روز 5 تیرماه را برنامه‌ریزی کرده‌ایم و از یک تا 6 تیرماه برنامه‌های مختلفی را در استان‌ها برگزار می‌کنیم.
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر یادآور شد: برای انجام تحقق برنامه‌های این هفته از تمرکززایی جلوگیری شده و بیش از 380 پیشنهاد برای برگزاری مطلوب همایش‌های این هفته به دستمان رسیده است که شیوه‌نامه آن تدوین و به استان‌ها ابلاغ شده است.
*سخنرانی احتمالی یکی از سران قوا در برنامه متمرکز ستاد مبارزه با مواد مخدر
افشار خاطرنشان کرد: در برنامه متمرکز ستاد مبارزه با مواد مخدر به احتمال زیاد یکی از سران قوا سخنرانی می‌کند ضمن اینکه همه برنامه‌های این مراسم غیر از مجری برنامه توسط NGOها و بهبود یافتگان مصرف مواد مخدر اجرا می‌شود و در بخش قدردانی از دست‌اندرکاران مبارزه با مواد مخدر نیز تمرکز بر سازمان‌های غیردولتی و مردم نهاد است.
وی تصریح کرد: همزمان با مراسم تهران در یکی از استان‌ها مراسم امحاء مواد مخدر به صورت زنده و پخش آن را به صورت ویدئو کنفرانس در مراسم تهران را داریم و امسال امحاء مواد مخدر در 5 استان برگزار می‌شود که این برنامه در طی هفته مبارزه با مواد مخدر انجام می‌شود. ضمن اینکه از خانواده‌های شهدا و جانبازان مبارزه با مواد مخدر که در بازه زمانی 5 تیر 96 تا 5 تیر 97 شهید و یا جانباز شده‌اند تجلیل می‌شود.
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر با بیان اینکه حضور سازمان‌های مردم نهاد و غیردولتی پررنگ شده است، گفت: مراکز درمانی سرپایی معتادان، خدمات رایگان و تخفیف‌داری را ارائه می‌دهند و این مراکز بنرهای تبلیغاتی در ارائه آموزش‌های لازم در خصوص پیشگیری از اعتیاد را در مراکز خود ارائه می‌کنند.
افشار بیان داشت: تیم‌های تخصصی از افراد این مراکز در مساجد برنامه‌های آموزشی اجرا می‌کنند ضمن اینکه جشنواره‌ها، نمودهای خیابانی، برگزاری کمپین‌ها و ایجاد زنجیره انسانی «نه به اعتیاد» توسط جوانان هلال احمر از جمله برنامه‌های این هفته است.
وی با اشاره به اقدامات 3 ماهه اول سال جاری ستاد مبارزه با مواد مخدر ابراز داشت: در حوزه مقابله با عرضه مواد مخدر مجموع کشفیات ما تا 29 خردادماه 212 تن بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل که 201 تن بود رشد 6 درصدی داشته است البته کشفیات پلیس مبارزه با مواد مخدر نیز 197 تن بوده است که این عدد از مجموع 212 تن مواد مکشوفه است.
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام کرد: استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمان، هرمزگان، فارس، تهران، یزد، اصفهان، گلستان، خراسان رضوی و خوزستان به ترتیب بالاترین میزان کشفیات مواد مخدر را داشته‌اند ضمن اینکه استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان 56 درصد از مجموع کشفیات را به خود اختصاص داده‌اند.
* رشد 13 درصدی کشف قرص‌های روان‌گردان نسبت به سال قبل
افشار با اشاره به کشفیات قرص‌های روان‌گردان متذکر شد: کشف قرص‌های روان‌گردان نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود 13 درصد رشد داشته است ضمن اینکه کاهش حدود 70 درصدی مواد پیش‌ساز را داشته‌ایم که آن نیز به خاطر تلاش زیاد در خصوص مبارزه با این مراکز تجهیز مواد پیش‌ساز بوده است.
* رشد 80 درصدی در کشف سلاح در مبارزه با مواد مخدر
وی با بیان اینکه تغییر مصرف مواد مخدر از سمت مصرف شیشه به سمت گُل بوده است، گفت: در 3 ماهه اخیر رشد 3 درصدی را در توقیف خودروهای حمل مواد مخدر و رشد 80 درصدی را در سلاح‌های مکشوفه در زمینه مبارزه با مواد مخدر داشته‌ایم ضمن اینکه بیشتر اتکای ما در مبارزه با مواد مخدر در عملیات مبتنی بر اطلاعات بوده است.
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به آمار مرگ و میر معتادان در کشور خاطرنشان کرد: در طول 12 ماه سال 96 در مجموع 3 هزار و 12 نفر براساس گزارش سازمان پزشکی قانونی در 31 استان به علت عوارض مصرف مواد فوت کرده‌اند که این آمار نسبت به مدت مشابه سال 95، 5.6 درصد کاهش نشان می‌دهد که از مجموع این تعداد 2 هزار و 640 مورد از مرگ و میر ناشی از مصرف مواد مخدر، 372 نفر ناشی از مواد محرک و جمعاً از مجموع این آمار 353 نفر از خانم‌ها و 2 هزار و 659 نفر سهم مردان بوده است.
افشار با اشاره به مشارکت‌های مردمی در مبارزه با مواد مخدر در 3 ماهه اول امسال یادآور شد: در حال حاضر 2 هزار و 411 NGO فعال در زمینه مبارزه، پیشگیری و کاهش آسیب فعالیت می‌کنند که از این تعداد 939 NGO در زمینه پیشگیری، 1380 NGO در زمینه درمان و کاهش آسیب‌ها و 92 NGO در زمینه ایجاد اشتغال و توانمندسازی معتادان فعالیت می‌کنند ضمن اینکه 20 تفاهم‌نامه نیز با سایر دادگاه‌ها منعقد شده است.
* اجرای برنامه‌های اموزشی برای 300 هزار دانش‌آموز و 400 هزار والدین
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به حوزه فرهنگی و پیشگیری تصریح کرد: برنامه آموزشی برای 300 هزار دانش‌آموز، 400 هزار والدین و 158 هزار مدیر، معلم و مربی انجام شده است ضمن اینکه یک میلیون و 500 هزار نفر در خانواده‌ها توسط سازمان بهزیستی و آموزش و پرورش تحت آموزش‌های لازم قرار گرفته‌اند.
وی با بیان اینکه برای 200 هزار دانشجو در محیط‌های خوابگاهی و دانشگاهی برنامه‌های آموزشی اجرا شده است، افزود: 3500 نفر از اساتید دانشگاهی و مشاوران دانشگاه‌ها تحت آموزش‌های لازم و مبادله اطلاعات قرار گرفتند ضمن اینکه 160 هزار نفر از کارگران در 1200 محیط صنعتی بین 50 تا 500 پرسنل مورد آموزش‌های لازم قرار گرفته‌اند.
افشار با بیان اینکه 30 هزار نفر از افراد در محیط‌های اداری به 8500 نفر از نیروهای نظامی کادر و وظیفه تحت آموزش‌های لازم قرار گرفته‌اند یادآور شد: در 1450 مسجد در محلات کشور دوره‌های آموزشی برگزار شده ضمن اینکه 8 هزار روحانی نیز تحت آموزش‌های لازم قرار گرفته‌اند و در قالب همکاری با وزارت ورزش نیز 1210 خانه ورزشی روستایی در روستاها و مناطق محروم امکانات ورزشی نصب و تجهیز شده است.
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر از برقراری 79 هزار تماس با خط ملی اعتیاد در 3 ماهه اول سال جاری خبرداد و گفت: ظرفیت این خط ارتباطی در سال 400 هزار تماس است که در آینده این میزان نیز افزایش پیدا می‌کند.
* تهیه پیش‌نویس قانون جدید مبارزه با مواد مخدر به مجمع تشخیص مصلحت می‌رود
وی با بیان اینکه در 290 دانشگاه شامل 120 دانشگاه دولتی، 55 دانشگاه فرهنگیان، 150 دانشگاه فنی و حرفه‌ای و 10 دانشگاه پیام نور کانون‌های همیاران سلامت روان برگزار شده است، گفت: بازنگری در قانون مبارزه با مواد مخدر در حال انجام است و در طول یکسال گذشته کارگروه جامعی از نمایندگان دستگاه‌های مختلف و قوه قضاییه تشکیل شده و کار بازنگری و اصلاح قانون مطرح و پیش‌نویس قانون جدید با اصلاحات کلیه دستگاه‌ها صورت گرفته و آماده تقدیم به مجمع تشخیص مصلحت نظام است.
افشار با اشاره به مفاد قانون جدید مبارزه با مواد مخدر خاطرنشان کرد: موضوعاتی شامل تخصصی کردن مبارزه با مواد، تکالیف دستگاه‌ها، ایجاد انسجام و ضمانت اجرای مصوبات، تمرکز بر درمان، کاهش آسیب و مراقبت پس از خروج معتادان از مراکز درمانی، نگاه جامع‌تر به ماده 15 و 16 قانون، ایجاد ضمانت برای معتادان متجاهری که اصرار بر درمان دارند، تعیین تکلیف محکومان کلی که جرائم خود را پرداخت نمی‌کنند و تکلیف قانونی در شناسایی اموال قاچاقچیان و کنکاش در دارایی آنها از جمله مواردی است که در قانون جدید مورد توجه قرار گرفته است.
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به فعالیت حوزه بین‌الملل ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: در نشست اخیر میثاق‌نامه پاریس در وین شرکت داشتیم که در آن بر انتقال دانش فنی، مهارت‌های پیشگیری و درمان توسط کشورها با ایران تاکید شد ضمن اینکه همکاری‌های دو جانبه و چندجانبه بین کشورمان با افغانستان و کشورهای آسیای میانه صورت گرفته است و ایران به عنوان موفق‌ترین کشور دنیا در زمینه کنترل HIV در بین معتادان شناخته شده و پیشنهاد برگزاری نشست آتی در این خصوص در ایران عنوان شده است.
وی با بیان اینکه براساس اعلام UNODC مصرف مواد مخدر در سال 2019 در افغانستان افزایش پیدا می‌کند، گفت: مسئول آمار سازمان ملل در نشست چند ماه گذشته در تهران به صراحت اعلام کرد که ایران تنها کشور در زمینه پیشگیری و تحقیقات است و پیشنهاد داد اجلاس مواد مخدر کشورهای در مسیر بالکان در ایران انجام شود.
* آمار دقیقی در خصوص زمان دسترسی به مواد مخدر وجود ندارد
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر در پاسخ به پرسش خبرنگار فارس در خصوص زمان دسترسی به مواد مخدر و اعلام عددهای مختلف در این خصوص اظهارداشت: متاسفانه در ارائه مطلب در خصوص زمان دسترسی به مواد اشتباه محاسباتی انجام می‌شود، در همه جای دنیا در کلان شهرها بافت‌های حاشیه و مراکز تجمع معتادان وجود دارد در نتیجه وقتی تمرکز زندگی و بیتوته کردن معتادان در یک منطقه زیاد باشد دسترسی به مواد نیز راحت‌تر صورت می‌گیرد و ما نمی‌توانیم در خصوص زمان دسترسی عدد واحدی را اعلام کنیم چرا که این موضوع بستگی به موقعیت جغرافیایی دارد مانند مناطق مرزی یا در کلان شهرها در مناطقی که تمرکز معتادان بیشتر است خرده فروش‌ها نیز بیشتر هستند اما میانگین کشوری در این خصوص نداریم.
افشار درباره کشف مواد مخدر در اطراف مدارس گفت: این برنامه یک برنامه مشترک ستاد مبارزه با مواد مخدر و نیروی انتظامی است که بر انجام آن اصرار داریم چرا که معتقد هستیم که باید به سمت آموزش گروه‌های حساس مانند نوجوانان و جوانان برویم و با توجه به تجارب بین‌المللی که به نتیجه رسیده است در شعاع 500 متری مکان‌های عمومی، مدارس، دانشگاه‌ها و پارک‌ها رصدهای لازم صورت می‌گیرد که این کار در تفاهم‌نامه سال گذشته با پلیس انجام شده است.
وی تأکید کرد: البته اعلام کشف 2 تن مواد مخدر در اطراف مدارس به معنای وفور یا زیاد بودن مواد مخدر در اطراف مدرسه نیست بلکه این مواد به صورت گرم-گرم توسط خرده فروشان توزیع شده است.
* هزینه درمان معتادان در مراکز اقامتی ماهانه 600 تا 700 هزار تومان
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر درباره اعمال تخفیف در روند درمان افراد معتاد بیان داشت: هزینه درمان بالا نیست بلکه تمکن و توانایی خانواده‌های آسیب‌دیدگان پایین است برای نمونه هزینه درمان به صورت سرپایی ماهانه 100 تا 120 هزار تومان و برای مراکز اقامتی حدود 600 تا 700 هزار تومان در نظر گرفته شده است.
افشار با بیان اینکه 89 درصد خدمات درمانی معتادان توسط بخش غیردولتی و خصوصی اجرا می‌شود و تنها 11 درصد سهم دولت در کاهش آسیب‌ها و درمان است، گفت: موضوع استفاده بیمه معتادان از خدمات پایه و بستری در دستور کار قرار داده‌ایم که در این خصوص الزام قانونی به وزارت رفاه برای انجام آن وجود دارد که این موضوع تا سال 92 مغفول مانده و از آن سال به بعد نیز اعتبارات لازم را در کل بودجه بیمه سلامت دیده شده اما استفاده مطلوبی از آن نشده است چرا که کسانی که به این بیمه‌ها نیاز دارند معتادان متجاهری هستند که در انتهای خط اعتیاد قرار دارند و پیش‌شرط اولیه برای بهره‌مندی از این خدمات بیمه‌ای احراز هویت است که باید فرد تبعه ایران بوده و این موضوع احراز شود که در تلاش برای رفع این نقیصه هستیم.
* اختصاص اعتبار برای پرداخت هزینه درمان معتادان کم بضاعت
وی یادآور شد: در سال جاری به این سمت رفتیم تا بخشی از مجموع اعتباراتی که در سرجمع بیمه سلامت قرار دارد را به موضوع حمایت از معتادان کم بضاعت قرار دهیم و در اختیار وزارت بهداشت و بهزیستی قرار گیرد.
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر با بیان اینکه در سال 92 تعداد 1200 NGO در زمینه مبارزه با مواد مخدر فعالیت می‌کردند گفت: این عدد به 2411 NGO در حال حاضر رسیده است که با این تعداد 15 تا 20 درصد جامعه هدف را تحت پوشش قرار می‌دهد و برای اینکه هدف‌گذاری خود را به 40 تا 50 درصد برسانیم باید تعداد NGO ها به 5 هزار مرکز برسد.
*تعداد مصرف کنندگان مستمر مواد کاهش یافته است
افشار با بیان اینکه براساس آمار بدست آمده در سال 94 تعداد 2 میلیون و 808 هزار مصرف کننده مستمر مواد مخدر داریم گفت: موضوع مصرف کننده مستمر با افراد معتاد متفاوت است چرا که فرد معتاد کسی است عدم مصرف مواد باعث اختلالات شدید در او شود که در این خصوص 2 نوع فعالیت صورت گرفته است یکی از انها مطالعه شیوع‌شناسی مصرف مواد است؛ البته تعداد معتادان کمتر از مصرف کنندگان مستمر مواد است و اعتیاد در کشور افزایش نیافته است چرا که در سال 90 تعداد 3 میلیون و 330 هزار نفر مصرف کننده مستمر مواد مخدر را داشتیم که این عدد در حال حاضر به 2 میلیون و 808 هزار نفر رسیده است اما باید گفت در مقابل کاهش یافتن تعداد مصرف کنندگان مستمر مواد، تعداد افراد معتاد متجاهر کف خیابان افزایش یافته است.
وی با اشاره به دلایل افزایش معتادان متجاهر افزود: از سال 80 تا سال 90 گرایش به مصرف شیشه زیاد بود که این مصرف تخریب‌های زیادی به دنبال داشت و با توجه به افزایش معتادان متجاهر و گران شدن شیشه، این افراد معتاد به کف خیابان رسیده‌اند در نتیجه باید گفت اعتیاد مطلق افزایش پیدا نکرده است بلکه تعداد متجاهران به مواد افزایش یافته است.
* 65 درصد معتادان تریاک و مشتقات آن را مصرف می‌کنند
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر با بیان اینکه در حال حاضر در تهران ظرفیت پذیرش 8 هزار معتاد متجاهر را داریم گفت: مصرف مواد مخدر توسط معتادان شامل چند درصد یکی مواد مخدر تریاک و مشتقات آن مانند هروئین، کراک و مرفین، دوم مواد محرک مانند شیشه، داروهای محرک و مواد توهم‌زا است اما باید گفت تریاک و مشتقات آن بالاترین میزان مصرف مواد در کشور را به خود اختصاص داده‌اند و 65 درصد معتادان تریاک و مشتقات آن را مصرف می‌کنند.
افشار با بیان اینکه مصرف شیشه کم شده و مصرف گُل جایگزین آن شده و در رتبه دوم مواد مصرفی قرار دارد، گفت: مصرف شیشه از 36 درصد به 8.2 درصد رسیده است.
وی با اشاره به مسدود کردن مرزها و استفاده قاچاقچیان از روش‌های جدید در انتقال مواد مخدر به کشور خاطرنشان کرد: معادله قاچاق مواد مخدر بسیار پیچیده است چرا که قاچاقچیان از روش‌هایی همچون منجنیق، پاراگلایدر و قطع کردن سیم خاردار برای ورود مواد استفاده می‌کنند ضمن اینکه جدیدترین راهی که در این خصوص مورد استفاده قرار می‌گیرد تغییر مسیر از سمت عبور زمینی به دریایی است که تجهیز دریابانی در دستور کار قرار گرفته است و ارتش و سپاه در این خصوص همکاری خوبی دارند.
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر از افزایش کشفیات مواد مخدر در استان‌های بوشهر، هرمزگان و خوزستان به دلیل وجود راه دریایی خبرداد و گفت: 30 درصد از ترانزیت مواد مخدر به سمت بالکان از ایران صورت می‌گیرد.
