دنیای به ظاهر پیشرفته امروز همواره بشر را در معرض ابتلا به معضلات و آسیب های مختلف و متعددی قرار می دهد. انواع بیماری های جسمی و اختلالات روحی و روانی سایر افراد را تهدید می کند و با وجود پیشرفت دنیای علم گاهی هیچ گونه درمان قطعی برای برخی اختلالات و بیماری ها وجود ندارد و به عبارتی راه های درمانی همه به عنوان مسکنی موقت نقش آفرینی می کنند.
اختلال اوتیسم یکی از مواردی است که به گفته کارشناسان از جمله عوارض زندگی در شهرهای صنعتی و پر استرس است و در کنار تاثیر وراثت در انتقال این اختلال، سهم استرس و معضلات زندگی در جوامع شهری نیز قابل اهمیت است.
در این گزارش با ارائه نکاتی کلیدی در کنار والدینی خواهیم بود که کودکی مبتلا به اوتیسم دارند و همچنین خواندن این گزارش به سایر والدین جهت شناسایی به هنگام اختلال اوتیسم در کودکان توصیه می شود.
تشخیص اوتیسم در بدو تولد امکان پذیر نیست
بهروز رجبی روانشناس کودک و خانواده اظهار کرد: کودکان مبتلا به اوتیسم بر خلاف کودکان عادی که نهایتا 5 دقیقه با یک اسباب‌بازی سرگرم می‌شوند می‌توانند ساعت‌ها با یک اسباب‌بازی سرگرم شده و مشغول بازی باشند.
وی در ادامه تصریح کرد: والدین دارای کودک مبتلا به اوتیسم باید بدانند این کودکان به چرخیدن یا به وسایلی که می‌چرخند مثل پنکه و ماشین لباس‌شوئی علاقمند هستند و ممکن است حتی ساعتی را نیز به تماشای کارکرد این وسایل بنشینند.
این روانشناس خاطرنشان کرد: کودک مبتلا به اوتیسم مثل کودکان دیگر بازی نمی کند؛ مثلا ممکن است به جای راه بردن ماشین‌های اسباب بازی روی زمین آنها را پشت سر هم بچیند و پس از آن به تماشای آنها مشغول شود.
رجبی در ادامه تاکید کرد: تشخیص اوتیسم در بدون تولد ممکن نیست و علائم این بیماری معمولا از 9 ماهگی به بعد قابل تشخیص است اما در 2 تا 3 سالگی کاملا مشخص می‌شود مگر در موارد بسیار خفیف و اندک که ممکن است در نوجوانی یا جوانی تشخیص داده شود.
وی اضافه کرد: کودکان مبتلا به اوتیسم ارتباط چشمی با اطرافیان خود ندارند و معمولا از برقراری ارتباط چهره به چهره با دیگران طفره می‌روند و خیره شدن آنها به برخی اجسام نیز یکی دیگر از مواردی است که والدین باید در خصوص کودکان خود جدی بگیرند زیرا این مورد یکی از موارد شناسایی کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم است.
کودکان مبتلا به اوتیسم را دست کم نگیرید
والدینی که کودک مبتلا به اوتیسم دارند، نباید کودک خود را دست کم بگیرند و در بسیاری از موارد که درمان کودک در سن طلایی پیگیری شود، فرد می تواند استعداد خود در زمینه های مختلف را به بهترین نحو بروز بدهد و به موفقیت های بیشماری دست پیدا کند که نمونه این قبیل افراد در دنیا نیز کم نیست.
رجبی روانشناس کودک در ادامه تاکید کرد: والدین کودکان مبتلا به کودکان اوتیسم باید به خاطر داشته باشند که کودک آنها می‌توانند در برخی مسائل دارای نبوغ خاصی بوده و این موضوع فرصتی مغتنم و ارزشمند را برای این کودکان فراهم می‌کند تا به کمک درمان‌گران اختلال اوتیسم و کاردرمان‌گران حاضر در مراکز ارائه خدمات به این کودکان استعداد خود را شکوفا کنند.
وی خاطرنشان کرد: کودک مبتلا به اوتیسم توان همذات‌پنداری ندارد؛ او می‌تواند مادرش را بغل کند و ببوسد یا دلیل گریه‌اش را جویا شود اما در سنین بالاتر که انتظارها از وی بیشتر می‌شود ممکن است در این زمینه دچار مشکل شود.
رجبی در ادامه اظهار کرد: والدینی که دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم هستند باید به خاطر داشته باشند که این قبیل کودکان تفکر انتزاعی ندارند به طوری که نمی‌توانند از مسائل نتیجه بگیرند و همین موضوع ارتباط‌شان را با سایر دچار اختلال می‌کند.
این روانشناس کودک و خانواده یادآور شد: کودکان مبتلا به اوتیسم یکپارچگی حسی ندارند؛ به طوری که گاهی متوجه سوختگی‌های شدید هم نمی‌شوند و برخی با کوچک ترین ضربه دردی شدید حس کرده و درد خود را ابراز می‌کنند و این امر در خصوص درک کودکان مبتلا به اوتیسم از صدا نیز مصداق دارد.
رجبی در ادامه اضافه کرد: اختلال اوتیسم درمان‌پذیر است و تنها والدین کودکان مبتلا به اوتیسم باید در سن طلایی درمان این کودکان برای این موضوع اقدام کنند و کودک خود را تحت درمان درمان‌گران متخصص اختلال اوتیسم قرار دهند.
وی تاکید کرد: موضوعی که خانواده‌های دارای کودک مبتلا به اوتیسم باید به ان توجه داشته باشند، این است که این قبیل کودکان تا حدودی با سایر همسالان خود حتی پس از درمان نیز متفاوت هستند و باید توقع‌شان را از کودکان خود تعدیل کنند.
این روانشناس در ادامه یادآور شد: با وجود تحقیقات بسیار کارشناسان در خصوص چرایی وجود اختلال اوتیسم هنوز دلیل قطعی این اختلال مشخص نبوده و کارشناسان عوامل مختلفی را در بروز این اختلال عنوان می‌کنند که مهمترین علت آن انتقال این بیماری از طریق ژنتیک و به شکل ارثی رخ می‌دهد.
وجود 6 هزار کودک مبتلا به اوتیسم در کشور
حسین نحوی نژاد معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور اظهار کرد: بر اساس آخرین آمارهای جهانی، در هر 65 تولد نوزاد در دنیا، یک مورد با اختلال طیف اوتیسم به دنیا می آید.
وی در ادامه تصریح کرد: از آمار یک میلیون و 300 هزار تولد در کشور، 20 هزار نفر در طیف اختلال اوتیسم قرار دارند، البته این آمار به مفهوم مشکلات حاد این افراد به دلیل اختلال اوتیسم نیست.
معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور خاطرنشان کرد: بسیاری از افرادی که در طیف اوتیسم قرار می‌گیرند، مانند سایر افراد جامعه زندگی عادی دارند و فقط در برخی از موارد درخودماندگی‌هایی دارند که قابل کنترل بوده و با درمان به هنگام تا حد زیادی مرتفع می‌شود.
نحوی نژاد در ادامه یادآور شد: از آمار 20 هزار نفری طیف اوتیسم، تعداد کسانی که به آموزش دقیق و تخصصی ویژه کودکان مبتلا به اوتیسم شدید نیازمند هستند و کارشان به آموزش و پرورش استثنایی و همچنین حمایت‌های سازمان بهزیستی کشور کشیده می‌شود، آماری در حدود 6 هزار نفر است.
سهم قابل توجه وراثت در انتقال اوتیسم
رجبی تصریح کرد: بیماری اوتیسم یک بیماری مرموز است و علل مختلفی چون کمبود تغذیه‌ای در دوران بارداری یا سن والدین و حتی وقوع برخی از بیماری‌ها در دوران نوزادی این کودکان می‌تواند از جمله عوامل ابتلا کودکان به اختلال اوتیسم باشد.
وی در ادامه اظهار کرد: برخی از کارشناسان معتقدند که اوتیسم پدیده‌ای ناشی از شهرنشینی است و البته می توان گفت که این باور تا حدودی درست است و آمارها نیز بیان‌گر این مطلب است که در مناطق صنعتی و کلان‌شهر میزان شیوع اوتیسم بیش از سایر مناطق است.
این روانشناس یادآور شد: والدین کودکان مبتلا به اوتیسم نگران موضوع آموزش کودکان خود نباشند چرا که این قبیل کودکان وارد مدرسه عادی شده و به تحصیل مشغول شوند.
رجبی در ادامه تاکید کرد: بیماری اوتیسم هم به وسیله دارو درمان می‌شود و هم درمان نگهدارنده شامل برخی داروهای شیمیایی و حتی رژیم‌های غذایی خاص ویژه درمان این اختلال وجود دارد.
وی اضافه کرد: اگر علائم اختلال بیماری اوتیسم در کودکان شدید باشد، علائمی چون خنده‌های بی مورد یا حرکت‌های کلیشه‌ای و تکراری و همچنین تشنج و یا رفتارهای خودآزار از کودک بروز می‌کند و در این مواقع داروهایی برای حذف و طبیعی شدن رفتار کودک تجویز می‌شود.
اگر چه پیشگیری از وقوع ابتلا به اوتیسم امکان پذیر نیست اما مداخله به هنگام در تشخیص این اختلال و همچنین پیگیری کردن دوره های درمانی کودکان مبتلا به اوتیسم در سن طلایی 2 تا 5 سال، از جمله راه هایی است که در کنترل و درمان این بیماری نقش و جایگاه ویژه ای دارد.
