محوری که آمریکا در دوره ترامپ به طور جدی دنبال می‌کند، حمایت از اقتصاد داخلی است و هر مساله بیرونی که به ضرر اقتصاد داخلی آمریکا باشد، مورد هجمه کاخ سفید واقع می‌شود. جنگ تعرفه‌ای علیه چین، اروپا و سایر متحدان آمریکا و خروج از معاهدات بین‌المللی، در قالب همین رویکرد اتخاذ شده است.
بنابراین،جنگ تجاری آمریکا فقط با اروپا نیست، بلکه با هر کشور و منطقه‌ای که تراز تجاری به ضرر واشنگتن باشد، این جنگ آغاز شده است. آمریکا در مراودات دوسویه با اروپا، دچار کسری تراز تجاری حدودا 120 میلیارد دلاری است و در برابر چین نیز کسری تراز تجاری سنگین‌تری را متحمل شده است. در همین زمینه، حرف ترامپ به شرکای اقتصادی آمریکا این است باید تراز تجاری آنها با آمریکا، عادلانه و متوازن شود، زیرا کسری فعلی تراز تجاری، موجب ضربه به اقتصاد آمریکا شده است.
محوری که آمریکای دوره ترامپ پیگیری می‌کند، خروج از تمام پیمان‌های بین‌المللی است که کاخ سفید آنها را به ضرر اقتصاد داخلی این کشور بداند. از زمان روی کار آمدن ترامپ تاکنون شاهدیم که آمریکا از معاهدات بین‌المللی مثل نفتا، پاریس، پاسیفیک و برجام خارج شده؛ در حالی که دولت‌های قبلی آمریکا برای به سرانجام رساندن این معاهدات، پیش‌قدم شده و تلاش‌های زیادی کرده بودند. اما اکنون ترامپ از همه این معاهدات خارج شده زیرا معتقد است آنها به ضرر اقتصاد آمریکا هستند.
آمریکا در راستای همین سیاست، جنگ ارزی با چین را نیز شروع کرده زیرا معتقد است چین با دستکاری ارزش یوان، موجب افزایش واردات کالاهای چینی به آمریکا شده است. آنچه در بالا ذکر شد، صورت مساله جنگ‌های تجاری و ارزی بین آمریکا و شرکایش است. اما طبیعی است که در پشت پرده این جنگ‌های تجاری، بده بستان‌هایی صورت خواهد گرفت و امتیازاتی بین آمریکا و اروپا یا چین رد و بدل خواهد شد و مسائل دیگری وجه‌المصالحه قرار خواهد گرفت. با توجه به این‌که اوضاع اقتصادی اروپا به هیچ وجه مطلوب نیست و قاره سبز از لحاظ اقتصادی بشدت در دوران ضعف خود قرار دارد و اعضای مختلف آن مثل یونان، پرتغال و اسپانیا دچار بحران‌های سنگین اقتصادی هستند و از سوی دیگر انگلستان نیز به دنبال خروج از اتحادیه اروپا است، در این شرایط، جنگ تعرفه‌ای آمریکا علیه اروپا موجب وارد آمدن فشار دوچندانی به اقتصاد قاره سبز خواهد شد.
بنابراین اروپایی‌ها حتما برای کاهش این فشار، تلاش خواهند کرد و در این پارادایم، احتمال گروکشی بر سر سایر موضوعات مورد اختلاف بین اروپا و آمریکا مثل برجام بسیار بالا است. از آنجا که دولت ترامپ در قضیه اعمال فشار به شیوخ عرب برای تامین هزینه‌های حضور آمریکا در خاورمیانه، نشان داده اهل حساب و کتاب در سیاست خارجی است؛ طبیعی است در بده بستان‌های آتی با اروپایی‌ها در موضوع جنگ تجاری، احتمال امتیازگیری آمریکا از اروپا بر سر تحریم‌های ایران، بسیار بالا باشد. مثلا ممکن است آمریکا به شرطی بپذیرد تعرفه فلان کالای وارداتی از اروپا را کاهش دهد، که اروپا از تحریم یکجانبه آمریکا علیه ایران پس از خروج از برجام، حمایت کند.
دکتر وحید شقاقی شهری
