یک روزنامه آمریکایی جزئیات بیشتری از تحریمهای پیشنهادی کشورهای اروپایی علیه ایران، به منظور ترغیب «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا برای ماندن در توافق هستهای برجام فراهم کرده است.
ساعاتی قبل، خبرگزاری رویترز گزارش داده بود آلمان، فرانسه و انگلیس به اتحادیه اروپا پیشنهاد دادهاند تحریمهایی جدید علیه ایران اعمال کند.
خبرگزاری رویترز با گزارش این خبر به استناد یک سند محرمانه افزود، تحریمهای پیشنهادی سه کشور اروپایی، افراد دخیل در برنامه موشکی ایران و فعالیتهای تهران در سوریه را هدف خواهند گرفت. (+ جزئیات بیشتر)
مقامهای اتحادیه اروپا در گفتوگو با روزنامه والاستریتژورنال مدعی شدهاند وزرای خارجه کشورهای اروپایی قصد دارند روز دوشنبه تدابیر جدید برای تشدید فشارها علیه برنامه موشکی و فعالیتهای منطقهای ایران معرفی کنند.
گفتوگوهای میان کشورهای اروپایی در این خصوص در شرایطی انجام میشود که فرصت چندانی از ضربالاجل 12 می (22 اردیبهشتماه) برای اجابت مطالبات ترامپ در خصوص برجام باقی نمانده است.
برخی از دیپلماتها معقتدند اتحادیه اروپا، علیرغم اختلافهایی که در میان اعضایش وجود دارد میتواند از بعد از روز دوشنبه به سوی شکل دادن تدابیری ملموس علیه ایران گام بردارد. تمامی 28 عضو اتحادیه اروپا بایستی با تحریمهای جدید علیه تهران موافقت کنند.
«دونالد ترامپ» روز جمعه 22 دیماه، در جدیدترین اقدام خود ضد برجام تهدید کرد ممکن است آخرین باری باشد که رفع تحریمهای هستهای علیه ایران به موجب مفاد این توافق را تمدید میکند.
او به نمایندگان کنگره و دولتهای اروپایی ضربالاجل داد تا فرارسیدن موعد بعدی تعلیق تحریمها در روز 12 ماه می (22 اردیبهشتماه) برای «اصلاح معایب فاجعهبار» برجام اقدام کنند و گرنه آمریکا را از توافق هستهای خارج خواهد کرد.
دپلماتها میگویند ترامپ با اخراج «رکس تیلرسون»، وزیر خارجه آمریکا کار اروپاییها برای متقاعد کردن او جهت ماندن در برجام را پیچیده کرده است.
در حال حاضر، رایزنیها میان بریتانیا، فرانسه، آلمان و آمریکا برای رسیدن به گامهایی مشترک جهت اعمال فشار بر ایران ادامه دارند. جدیدترین این گفتوگوها روز پنجشنبه در برلین، پایتخت آلمان انجام شد. مقاهای ارشد اروپایی و آمریکایی روز جمعه هم در وین، پایتخت اتریش در چارچوب کمیسیون مشترک برجام با یکدیگر دیدار و گفتوگو کردند. «برایان هوک»، مدیر بخش سیاستگذاری وزارت خارجه آمریکا نماینده آمریکا در نشستهای برلین و وین بود.
«هوک» روز جمعه گفت رایزنیهای این هفته با هدف پیشبرد سیاستهای دولت ترامپ انجام شدهاند. با وجود این، مقامهای اروپایی گزینه پیشنهادی ترامپ برای تصدی وزارت خارجه آمریکا، «مایک پامپئو» و تیم او، اهمیتی برای گفتوگوهای مشترک میان اروپا و آمریکا قائل خواهد بود یا خیر. حتی در صورت ادامه گفتوگوها، برخی از اروپاییها نگرانند رسیدن به توافق با واشنگتن تا ضربالاجل 12 می را دشوار میدانند زیرا تأیید صلاحیت پامپئو در مجلس سنا ممکن است هفتهها طول بکشد.
هوک، روز جمعه در ویت گفت رایزنیها با مقامهای اروپایی در خصوص ایران پیشرفتهای خوبی داشتهاند.
طبق گزارش خبرگزاری فرانسه، این مقام آمریکایی گفت: «مسائل زیادی هستند که بر سر آن توافق داریم؛ درباره مواردی که اختلاف نظر داریم برای پر کردن شکافها گفتوگو میکنیم.»
دیپلماتهای اروپایی روز جمعه به والاستریتژورنال گفتهاند مجموعهای از گامهای محتمل برای رسیدگی به مسائل مربوط به آزمایشهای موشکی ایران و فعالیتهای منطقهای این کشور وجود دارند. انتظار نمیرود وزرای خارجه کشورهای اروپایی به تصمیمهایی فوری در این خصوص برسند، اما آنها تلاش برای رسیدن به تدابیری معین در این خصوص را در هفتههای آتی ادامه میدهند.
اتحادیه اروپا معتقد است هیچکدام از تدابیری که علیه ایران به کار گرفته میشود نباید با توافق هستهای ایران ارتباط مستقیم داشته باشد. مقامهای اروپایی و آلمانی خواستار اعمال تحریم علیه شرکتها و اشخاص ایرانی دخیل در برنامه موشکی این کشور شدهاند. یک دیپلمات روز جمعه گفت کشورهای اروپایی روی مجموعهای از موشکهای ایران متمرکز هستند که «بُرد بیشتری دارند و دقیقتر و کشندهتر هستند.»
اروپاییها درباره مسائل منطقهای در چند عرصه فعال هستند. انگلیس، فرانسه، آلمان و ایتالیا ماه گذشته میلادی گفتوگوهایی را با تهران در خصوص مسئله یمن آغاز کردند. انتظار میرود دامنه این گفتوگوها گستردهتر شده و موضوع سوریه را هم در بر بگیرد.
وزرای خارجه کشورهای اتحادیه اروپا در کانالی جداگانه در تلاش برای گفتوگو با ایران، در خصوص حمایتهای این کشور از دولت سوریه هستند.
مقامهای اروپایی گفتهاند اتحادیه اروپا مطالبه ترامپ در خصوص تحریم بازوی سیاسی حزبالله لبنان را اجابت نخواهند کرد. با وجود این، اتحادیه اروپا میتواند تحریمهای خود علیه ایرانیهایی که مطابق ادعاها در درگیریهای سوریه و یمن دخیل هستند را گسترش داده و تحریمهایی را هم برای نیروهای حزبالله در سوریه در نظر بگیرند. در پایتختهای برخی از کشورهای اروپایی هم روشهای جلوگیری از انتقال پول از طرف ایران به سمت گروههایی که ادعا میشود «نائبان» این کشور هستند در جریان است.
ترامپ در سخنرانی 22 دیماه با لحنی آمرانه از اروپا خواسته بود با آمریکا برای انجام چندین اقدام ضد ایرانی همراه شود. قطع منابع مالی سپاه، اعلام تمامیت حزبالله لبنان به عنوان سازمان تروریستی، مهار برنامه موشکی ایران، مقابله با اقدامات ایران در زمینه کشتیرانی بینالمللی، فشار بر ایران در زمینه حقوق شهروندان و توقف تجارت با گروههایی که سپاه را تأمین مالی میکنند برخی از اقداماتی است که ترامپ از کشورهای اروپایی خواسته در زمینه ایران انجام دهند.
در داخل اتحادیه اروپا، رسیدن به توافق برای تحریم ایران اقدامی چالشانگیز است. چند سال پیش، هنگامی که این اتحادیه تصمیم به تشدید تحریمها علیه ایران گرفت، یونان، ایتالیا و برخی کشورهای دیگر با اکراه با این تحریمها همراهی کردند.
در حال حاضر هم، تمایل به تسلیم در برابر فشارهای آمریکا از آن موقع هم کمتر است. آژانس بینالمللی انرژی اتمی در 10 گزارش از زمان اجرایی شدن برجام پایبندی ایران به مفاد آن را تأیید کرده است. بسیاری از کشورهای اروپایی از حملات ترامپ علیه برجام انتقاد کردهاند.