سیدمحسن فاطمی، استاد علوم روانشناختی با بیان اینکه سلامت الزاماً به معنای عدم بیماری نیست، به این معنا که بسیاری از افراد از بیماری برخوردار نیستند، اما سالم هم نیستند، افزود: یکی از دستاوردهای محققانی که در عرصه سلامت پژوهش کردهاند، این است که فرآیند بهبودی انسانهایی که از موهبت دعا برخوردارند و با خداوند ارتباط عمیقتری دارند، در مقابلِ بیماریهای مختلف روانشناختی سریعتر است. در سال 2007 طی تحقیقی که انجام شد، دریافتند عمر سلولی افرادی که در محیطهای پر استرس قرار میگیرند، کوتاهتر است. بنابراین به هر میزان که استرس و فشارهای روانی و آسیبهای اجتماعی در محیط افزایش یابد، بر سلامت افراد اثر خواهد گذاشت.
وی افزود: بر اساس همین بررسیها دریافتند در محیطهایی که نماز، دعا و نیایش معنای عمیقتری پیدا میکند، به دلیل آرامشی که ایجاد میشود، عمر سلولی انسانها افزایش مییابد.
امام حسین(ع) آموختند باید در سختیها به خداوند پناه برد
فاطمی با بیان اینکه محققان بر اساس یکی دیگر از تحقیقات دریافتند در محیطهایی که سختیها و فشارها بالاست، پدیدهای به نام «سوگیری تأثیر منفی» به وجود میآید، افزود: یعنی زمانی که استرسها بر انسان غالب میشوند، نگاه این افراد ظلمتمحور خواهد بود، به این ترتیب به کاستیها نسبت به سرمایههای درونی بیشتر میاندیشند، اما انسانهایی که با نماز و اتصالات معنوی سر و کار دارند، اجازه از بین رفتن تعادل فضای مثبت نسبت به فضای منفی را نمیدهند. امام حسین(ع) به عنوان معلم بشریت در واقعه عاشورا این درس را به همگان آموختند که در سختیها باید به معنویات و خداوند پناه برد. وقتی به جملات و ادعیه ایشان از منظر روانشناختی مینگریم، جالب توجه خواهد بود. حضرت در مقابل خداوند میفرمایند «در هر ناراحتی تو تکیهگاه من و در هر سختی تو امید من هستی؛ چه بسیار سختیهایی که دوستان را قلیل و دشمنان را کثیر کرد و تو مرا تنها نگذاشتی». این جملاتِ کسی است که در اوج دل بریدن از تمام مخلوقات است.
نماز بهترین وسیله برای اتصال به معنویات
این محقق علم روانشناسی با اشاره به آیهای از قرآن گفت: در آیات قرآن میخوانیم: «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَن ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنکًا؛ و هر کس از یاد من روی گردان شود، زندگی (سخت و) تنگی خواهد داشت». وقتی رابطه معنوی انسانها قطع و یا ضعیف شد و به مادیات روی آوردند، سختیها و تنگیهای فراوانی را تجربه خواهند کرد. نماز مهمترین عاملی است که انسانها به خانههای درون اهمیت میدهند. در نگاه نمازگزاران واقعی، آگاهی از کانونهای درون که به آرامش منجر خواهد شد، باعث خودشکوفایی انسانها میشود و توانایی تأثیرگذاری مثبت بر محیط نیز خواهند داشت.
نماز مانند نهر آبی که روح را در آن شستوشو میدهیم
فاطمی با اشاره به اینکه نماز باعث آرامش روح انسان میشود، با اشاره به حدیثی از پیامبر(ص) گفت: پیامبر(ص) نماز را به نهر آبی مثال میزنند که انسانها باید روح خود را در آن شستشو دهند. حضرت در این باره میفرمایند: «نمازهای پنج گانه به نهر جاری گوارایی میمانند که بر در خانههایتان روان است و هر روز پنج بار خود را در زلال آن شست و شو میدهید». بنابراین همان طور که انسانها اگر مدتی استحمام نکنند، از خود بیزار میشوند، روح نیز اینچنین است. کسانی که از فضای نماز و معنویت بیبهره هستند، به مرور زمان احساس خستگی خواهند کرد و از زندگی ناامید خواهند شد هرچند در ظاهرشان نشان ندهند.