در روابط روزمره، برخی افراد به شیوهای رفتار میکنند که در زبان عام به آنها عصبی میگویند و اطرافیانشان معتقدند این افراد زود از کوره در میروند یا در حالتهای منعطفتر ممکن است بگویند آدم مهربانی است، اما خیلی عصبی است و نمیشود با او صحبت کرد. این افراد به دلیل ناآرام بودنشان شخصیتهای جذاب و محبوبی نیستند و ممکن است دیگران از آنها فاصله بگیرند.
افرادی که کنترل هیجان ندارند و عصبی رفتار میکنند، رفتارهای عصبی خود را فقط در شرایط ناکامی بروز نمیدهند، بلکه در انجام دادن کارهای روزمره و عادی نیز به صورت غیرمعمول رفتار میکنند و حتی در شیوه راه رفتن و انجام حرکات ورزشی و غذا خوردن نیز آرامش ندارند و اطرافیانی که با آنها مراوده میکنند کاملا متوجه ناآرامی این افراد میشوند. اما خود این افراد به صورت عادتی ممکن است ناآرام رفتار کنند و انجام دادن عجولانه کارها جزو رفتارهای عادی آنها میشود.
حالتهای عصبی ممکن است شدت بگیرد و تا جایی ادامه پیدا کند که فرد در مقابل ناکامی بسیار برآشفته شود و در مدیریت هیجان خود به مشکل برخورد. علائم مختلفی که این افراد در مقابل ناکامی تجربه میکنند، عبارتند از:
منقبض شدن ماهیچهها و گره خوردن فکها ، سردرد یا دلدرد ، افزایش ضربان قلب،تعریق ناگهانی یا تکان خوردن، احساس سرگیجه، احساس ناراحتی، احساس گناه، احساس خشم، احساس اضطراب.
برای کنترل رفتار لازم است علاوه بر آگاهی از هیجانات خودتان از هیجانات دیگران نیز آگاهی داشته باشید و مدیریت کردن آن را یاد بگیرید و لازم است عواملی که محرک هستند و باعث میشود شما به صورت غیر ارادی عصبانی شوید را بشناسید.
اگر احساس میکنید نشانههای عصبانیت شما تشدید میشود و رفته رفته عصبانیتر میشوید، بکوشید از وضعیت تشدید کننده خارج شوید و از تمرینات تن آرامی استفاده کنید و در صورت امکان و وجود شرایط مطلوب، اگر داخل خانه هستید از خانه خارج شوید و پس از آرام شدن به خانه بازگردید. رفتارهای ناآرام میتوانند به عادت رفتاری تبدیل شوند، بنابراین لازم است برای آرام کردن خودتان زمان در نظر بگیرید و مشخص کنید چه افکار و باورهایی باعث میشوند بخواهید امور زندگی خود را عجولانه انجام دهید یا از هر چیزی برنجید. با تغییر در نگرش و شناخت درمانی و تغییر در رفتارهای عادتی میتوانید رفته رفته برخورد آرامتری داشته باشید و واکنشهای خود را مدیریت کنید.