روزنامه ایندیپندنت در گزارشی نوشت: یک وزیر پیشین عراق که به انتشار نامش تمایل نداشت در این مورد میگوید: «افزایش تهدید آمریکا علیه ایران باعث میشود ایرانیها به طور جدیتری موقعیت خود در عراق و سوریه را حفظ کنند.»
تنشها میان ایران و آمریکا پس از آن شدت گرفت که دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا جمعه گذشته اعلام کرد برای آخرین بار تعلیق تحریمهای ایران را امضا میکند و مهلت بعد که 120 روز دیگر فرا میرسد، این کار را نخواهد کرد مگر اینکه توافق هستهای ایران که دو سال پیش منعقد شد، تغییر کند؛ مسئلهای که دور از انتظار است.
«حیدر عبادی» نخستوزیر عراق، اکتبر (مهر) گذشته در گفتوگو با ایندیپندنت گفت: «ایرانیها تصور میکنند که دیگران میخواهند حکومتشان را سرنگون سازند و این مسئله قابل درک است. بنابر این آنها برای دفاع از خود مجبورند در خارج از مرزهایشان مبارزه کنند».
آمریکا هر از گاهی مایل است دولت تحت حمایت خود را در عراق بر سر کار آورد، اما به گفته وزیر سابق عراق، ایران در شرایط کنونی بیش از پیش مصمم است که از چنین اتفاقی جلوگیری کند. او همچنین گفت: مقامات آمریکایی اتحاد شیعیان را دست کم گرفتهاند و «در آخر مرجعیت از ایران طرفداری میکند» آمریکا میتواند برای ایجاد تنش در عراق تلاش کند، اما نمیتواند نفوذ ایران را کاهش دهد. موقعیت آمریکا در سوریه بسیار پیچیدهتر است، زیرا واشنگتن از کردهای سوری به عنوان اهرم استفاده میکند. با اینکه آمریکا 2 هزار سرباز متخصص در سوریه دارد، قدرتش در این کشور بیشتر به انجام حملات هوایی متکی است. اما این روش هم برای کاهش نفوذ ایران در سوریه مناسب نیست.
آمریکا با کردهای سوری همکاری میکند که این موضوع به تیره شدن روابط واشنگتن و آنکارا میانجامد. به نظر میآید آمریکا هنوز درباره سیاستهای بلندمدتش در سوریه تصمیم نگرفته است.
واشنگتن میتواند «بشار اسد» رئیسجمهور سوریه، را تضعیف کند اما این کار به هرج و مرج در این کشور منجر میشود ضمن اینکه ایران نشان داده که بیشتر از آمریکا در بهره برداری از هرج و مرج تخصص دارد.
برخی ناظران میگویند لحن خصمانه دونالد ترامپ معمولاً با اقدامات محتاطانه یا انجام ندادن هیچ کاری به پایان میرسد. اما خاورمیانه تهدیدهای او را جدی میگیرد و حتی اگر توخالی و پوچ باشند، ممکن است واکنش بیرحمانهای را برای آمریکا در پی داشته باشد.
این همان اتفاقی بود که در سال 2003 وقتی آمریکا از تسخیر بغداد و تغییر نظام در تهران و دمشق حرف میزد، رخ داد. ایرانیها و سوریها در همان زمان مصمم شدند که اجازه ندهند تجاوز آمریکا به عراق به نتیجه برسد. حتی اگر ترامپ در تغییر برجام موفق شود اما از احیای مجموعه درگیریهایی که احتمالاً به زیان آمریکا تمام خواهد شد پشیمان میشود.