اگر باز هم توجه نشود، پوسیدگی از مینای دندان به عاج می‌رسد. عاج، لایه زیرین میناست. وقتی پوسیدگی به عاج می‌رسد، کمی درد دارد، اما باز اگر توجه نشود، پوسیدگی از عاج به اعصاب و عروق دندان می‌رسد. اینجاست که بیمار از شدت درد بی‌خواب می‌شود و باید درمان ریشه انجام شود.
اگر اینجا هم درمان نشود، ممکن است به آبسه تبدیل شود که می‌تواند به بستری شدن در بیمارستان منجر شود،، زیرا عفونت می‌تواند از اعصاب به استخوان‌ها سرایت کند و از آنجا به مغز می‌رسد. گاه لازم است یک جراحی کوچک انجام و چرک تخلیه شود. با مسواک زدن به مدت دو دقیقه با خمیردندان حاوی فلوراید می‌توان پوسیدگی را کنترل و پیشگیری کرد.
چرا کسی که بهداشت را رعایت می‌کند، باز هم تغییر رنگ دندان در او مشاهده می‌شود؟
باید بیمار ویزیت شود. شاید تغییررنگ دندان مربوط به مصرف چای و قهوه زیاد یا مصرف زیاد مواد رنگی باشد. این که تغییر رنگ دندان مربوط به پوسیدگی است یا مواد خوراکی، باید دندانپزشک مشخص کند.
درباره کسی که مرتب مبتلا به افت دهان می‌شود، چه توصیه‌ای دارید؟
باید این فرد نزد دندانپزشک برود. افت علت مشخص ندارد. سلامت دهان با سلامت عمومی و سلامت عمومی با سلامت دهان مرتبط است. این افراد بهتراست از نظر سلامت عمومی بررسی شوند. اگر مشکل خاص یا کمبود خاص ندارد، شاید استرس، حساسیت غذایی، حساسیت دارویی، فشار روحی، خستگی و تغذیه نامناسب، باعث بروز آفت شده است. گاه نیز کم خونی فقر آهن باعث بروز آفت می‌شود.
آیا خمیر دندان بدون فلوراید در کشور ما وجود دارد؟
در کشور ما اکثر خمیردندان‌ها فلوراید دارند. مخصوصا خمیردندان‌های ویژه بزرگسالان. بعضی همکاران برای کودکان زیر سه سال خمیردندان بدون فلوراید را مناسب می‌دانند و برخی خیر. فلوراید یک عنصر طبیعی است که در پیشگیری از پوسیدگی دندان نقش دارد و در سبزیجات، میوه، آب اشامیدنی و چای به طورطبیعی وجود دارد.
فلوراید به صورت قرص، قطره و ژل ساخته شده است و آن را به آب، نمک و شیر اضافه می‌کنند. در طرح تحول سلامت، وارنیش فلوراید را در مدارس به صورت موضعی به بچه‌ها می‌دهند و می‌توانیم براحتی از آن استفاده کنیم و نگران عوارض جانبی نباشیم. حساسیت نسبت به آن نیز بسیار نادر است.
وارنیش فلوراید تا چه زمانی داده می‌شود؟ آیا باید آن را ادامه داد؟
اگر کسی بهداشت دهان و دندانش مناسب بوده و تغذیه خوبی داشته باشد، کفایت می‌کند. درغیر این صورت شاید لازم باشد برای پیشگیری از پوسیدگی دندان اقداماتی را انجام داد. البته وارنیش فلوراید محدودیت سنی ندارد. اگر بزرگسالان هم استعداد پوسیدگی دندان را دارند، دندانپزشک برای آن‌ها تجویز می‌کند. استفاده از دهانشویه را برای کودکان زیر شش سال توصیه نمی‌کنیم، چون احتمال بلع وجود دارد؛ همچنین دندان‌ها در حال تشکیل هستند و ممکن است فلوراید باعث تغییر رنگ شود. وارنیش را برای بچه‌ها و دهانشویه را برای بعد از شش سال استفاده می‌کنیم.
برای دندانی که از ریشه سیاه شده و درد می‌کند، چه اقدامی موثر است؟ دندان را بکشیم یا نگه داریم؟
اگر دندان سالم است و از درون خالی شده و مشکل پیدا کرده و نیاز به پرکردن دارد، می‌توان از آن محافظت کرد تا از بین نرود. اگر از ریشه پوسیده شده و با تحلیل لثه همراه است، مثلا در کسانی که زیاد سیگار می‌کشند، این افراد باید اول سیگار را ترک کنند و بعد دندان خود را درمان کنند. مشکل اصلی باید شناخته شده و کنار گذاشته شود و بهداشت هم باید رعایت شود.
