آخرین شیوع شناسی مصرف مواد مخدر نشان میدهد در ایران بیش از دومیلیون و 800هزار نفر به صورت دائمی مواد مخدر مصرف میکنند.
این رقم نسبت به شیوع شناسی قبلی دو برابر شده است و این خود نشاندهنده عمیق بودن بحران در این زمینه است. هر چند سالانه میزان زیادی مواد مخدر در مرزها کشف میشود، اما همه مواد مخدری مصرفی از خارج نمیآیند. در سالهای اخیر به ویژه تولید مواد مخدر صنعتی در ایران اتفاق افتاده و به نظر میرسد در این زمینه باید تمهیداتی جدی اندیشید.
اگر روزگاری اعتیاد در بزرگسالان دیده میشد، امروزه در کودکان، نوجوانان و جوانان هم دیده میشود. اگر زمانی با دیدن یک سیگار در دست جوانان موجی از تعجب به راه میافتاد، اینک در سطح شهر و در خودروها دیدن جوانان پایپ به دست عادی شده است. نه اینکه این معضل ناراحتکننده نباشد، بلکه انگار با کاهش سن اعتیاد قبح آن ریخته شده است، چرا که دسترسی به مواد مخدر به حدی سهل و ممکن شده که با یک جستوجوی ساده در فضای مجازی میتوان به سوداگرانی دست یافت که در کمین جوانان نشستهاند. اینک تولیدکنندگان مواد مخدر در کشور با شناسایی بازار هدف در آشپزخانههای داخلی معجونی از مخدرها را برای استعمال جوانان ترکیب میکنند و سودی را به قیمت نابود کردن آیندگان به جیب میزنند.
حال دام اعتیاد نه تنها در نقاط خاصی از شهر پهن نیست، بلکه در خانههای همگیمان رخنه کرده است. گوشیهای هوشمندی که به صورت نور فروشندگان و خریداران مواد مخدر را به هم متصل میکنند و خانوادههای از همه جا بی خبری که فرزندانشان گرفتار شیادان میشود. البته آنچه در این بین مورد توجه است ایجاد فضای آموزشی است که مانع ورود نوجوانان و جوانان به ورطه اعتیاد میشود، چرا که هشیاری و بالا بودن ضریب دقت جوانان به حرفهای فروشندگان موجب حفاظت از خودشان میشوند.
تیر امسال معاون ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت که در بررسیهای جدید آمار دومیلیون و 808هزار نفر به عنوان آمار رسمی مصرفکنندگان مستمر مواد مخدر در کشور اعلام شد. به گفته پرویز افشار شایعترین مصرف مواد مربوط به تریاک و مشتقات آن بوده است. همچنین تریاک و شیره با 66.8 درصد بالاترین حد مصرف مواد مخدر در کشور بوده است، حشیش و ترکیبات آن شامل علف، ماری جوانا و گل با 11.9 درصد دومین مواد مصرفی در افراد معتاد و هروئین و کراک با 10.6درصد در رده سوم مصرف مواد مخدر قرار دارند.
این درحالی است که شیشه از 26درصد به8.1درصد کاهش داشته است. روز گذشته رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا بیان کرد که بسیاری از این مواد در آشپزخانههای داخلی تولید میشوند. محمدمسعود زاهدیان با اشاره به ورود مواد مخدر جدید در کشور که عمدتا صنعتی هستند، ادامه داد: مواد مخدر درآمدزاست و افراد زیادی از این محل منتفع میشوند. از این رو شاهدیم که بازار تولید و ارائه آن هم رونق دارد و خیلیها به دنبال مشتری برای این مواد هستند. زاهدیان بیان کرد: پلیس قطعا با هر موضوع جدید و پدیده نوظهور در عرصه مواد مخدر برخورد جدی میکند و برنامهریزیهای مختلفی نیز در این زمینه صورت گرفته و جلسات متعددی نیز برقرار شده است.
**شکار جوانان در شبکههای اجتماعی
رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا عنوان کرد: یکی از نکاتی که به شدت مورد توجه پلیس است، فضاهای مجازی است. بسیاری از سوداگران مواد مخدر جدید، از این فضا به عنوان بستری برای تبلیغ استفاده میکنند و دنبال شکار جوانان هستند. زاهدیان با بیان این مطلب که امروزه مواد مخدر صرفا از مرزها وارد نمیشود، خاطرنشان کرد: امروز اگر افغانستان تولید مواد مخدر نداشته باشد یا همه مرزها را هم ببندیم، باز هم نمیتوان گفت جلو تولید و توزیع مواد مخدر گرفته شده است، زیرا امروزه بسیاری از مواد مخدر صنعتی در آشپزخانههای داخلی تولید میشود.
رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا در پاسخ به این سوال که چرا سن آشنایی و مصرف مواد مخدر کاهش یافته است، ادامه داد: ما نیاز به آموزشهای درست، برنامهریزیهای آموزشی و ورود جدیتر خانوادهها و آموزش و پرورش به این موضوع داریم. او توضیح داد: امروزه دانشآموزان ما قدرت «نه» گفتن ندارند؛ حتی جوانان ما به دلایل مختلف مصرف مواد دخانی در بین دوستانشان را نشانه بزرگ شدن قلمداد میکنند.
زاهدیان بیان کرد: برای مقاومت نسبت به پدیده اعتیاد، لازم است همه اقشار جامعه توانمند و هشیار شوند و همه مسئولیت را معطوف به پلیس ندانیم. به گزارش مهر، رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا در خاتمه تاکید کرد: اگر هر فرد به دلیل عدم آموزش درست نتواند نسبت به مواد مخدر مقاومت نشان دهد،هزار پلیس را هم ناظر بگذارید، جواب نمیدهد و نمیتوان جلو آلوده شدن جوان را گرفت.
**گول تبلیغات فضای مجازی را نخورید
یک کارشناس حوزه اعتیاد در رابطه با تولید مخدرهای جدید در آشپزخانههای داخلی در گفتوگو با «آرمان» میگوید: آموزش مقابله مواد مخدر و بحث پیشگیری فقط از طریق دانشگاه و مراکز علمی معتبر میسر است. هومان نارنجیها میافزاید: چندینهزار سایت در دنیا وجود دارد که در زمینه مواد مخدر تبلیغات میکنند و خوبی مواد مخدر را میگویند. به همین دلیل اگر قرار باشد هر چیزی را که میشنویم و میبینیم باور کنیم آن موقع احتمال این وجود دارد که به بیراهه برویم و آسیبهای ناشی از آن را متحمل شویم.
این کارشناس حوزه اعتیاد اظهار میکند: دوباره تاکید میکنم فقط سایتهای دانشگاهی، پزشکی و مراکز معتبر و قانونی در زمینه مواد مخدر حرفشان معتبر است، وگرنه افرادی هستند که با تبلیغات نادرست میگویند که این مواد مخدر خوب است و اعتیاد ندارد، هر چند حرفشان سندیت ندارد. او بیان میکند: در واقع در فضای مجازی سوداگران به دنبال طعمههای خود هستند و تمام تبلیغاتشان برای تخریب جوانان و برهمزدن باورهای آنهاست. از این رو باید مانع فعالیت آنها شویم.
نارنجیها بیان میکند: باید مطلع باشیم که هیچکدام از تبلیغات فضای مجازی در زمینه مواد مخدر پایه علمی ندارند و صرفا قواعدی را میشکنند. او اضافه میکند: تبلیغات مواد مخدر در فضای مجازی اصلا درست نیست و در نهایت عوارض و مشکلاتی را برای جوانان به همراه دارد. این کارشناس حوزه اعتیاد میگوید: باید جوانان و خانوادهها هشیار باشند، فریب نخورند و به صحت این تبلیغات دقت کنند، چرا که بیتوجهی به این مسائل موجب میشود در این حین به آنها مواد مخدر فروخته شود.
نارنجیها توضیح میدهد: در فضای مجازی انتشار اخبار غیر موثق بسیار است. برای مثال بارها با اخباری مواجه شدیم که گفته شده در فلان جا زلزله آمده است که اصلا این موضوع سندیت نداشته است.
او اضافه میکند: بنابراین باید فضای مجازی حساب شده کار کند و اگر قرار باشد هر چیزی را زود باور کنیم، این مساله در نهایت عوارضی را با خود به همراه دارد.