بیش از یکسال از ماجرای موسسات مالی و اعتباری و بلوکه شدن سپرده های سپرده گذاران این موسسات به دلایلی چون غیرمجاز بودن و ورشکست شدن این موسسات می گذرد. در طول یکسال گذشته کمتر روزی بوده که در گوشه و کنار کشور خبری از این مالباختگان و موسسات مزبور مخابره یا تجمع و اعتراضی از سوی آنها صورت نگیرد. اگر چه بانک مرکزی و در راس آن ولی اله سیف به صراحت مالباختگان را مقصر دانسته و آن ها را به واسطه سپرده گذاری در موسسات غیر مجاز نکوهش می کند. اما مالباختگان امروز و سپرده گذاران دیروز با دلایل و مدارکی که به تایید نمایندگان مجلس نیز رسیده است معتقدند: " این موسسات مجوز داشته اند که اگر چنین نبود چگونه ممکن است در سایت بانک مرکزی ثبت شده و نزد این بانک ذخیره سپرده قانونی داشته اند". در این زمینه پایگاه خبری قدس آنلاین در میزگردی که حدود سه ساعت به طول انجامید پای درد و دل ۵ تن از مالباختگان این موسسات نشسته است که متن آن در ذیل از نظرتان می گذرد:
برای ورود به بحث به عنوان سوال اول می خواستم در صورت تمایل کمی از نحوه آشنایی و چگونگی سپرده گذاری تان در این موسسات بپرسم. و اینکه در صورت تمایل بگویید هر کدام چه رقمی را و چرا در موسسه سپرده گذاری کرده اید.
بهادران: رقم سپرده بنده در موسسه رقمی میلیاردی است که این مبلغ از محل فروش زمین و منزلی که داشتم به دست آمده است. با توجه به مشکلات اقتصادی حاکم بر کشور و از آنجا که شرایط کار، زندگی و شرایط اقتصادی بنده به نحوی نبود که بتوانم بلافاصله تصمیم گیری کنم که در کجا سرمایه گذاری انجام داده و چطور از این سرمایه بهره برداری کنم. تصمیم گرفتم این سرمایه را به نحوی نگه دارم تا وضعیت مشخص تر شود و به همین دلیل این پول را در موسسه مالی کاسپین سپرده گذاری کردم. من سال ها در خارج از ایران زندگی می کردم در سال ۹۳ بعد از بازگشت به ایران، ملکم را فروختم. در پرس و جو از اطرافیان به ویژه خواهرم ایشان عنوان کردند که در موسسه کاسپین سپرده گذاری کرده و راضی است و تاکنون هم مشکل خاصی برایش پیش نیامده، بنده هم براساس تجربه و رضایت خواهرم تصمیم گرفتم سرمایه ای که از فروش ملکم به دست آورده بودم در آنجا سپرده گذاری کنم. در سال ۹۴ متوجه شدم که ظاهرا مسئله به همین سادگی ها نیست و تازه آنجا بود که متوجه مشکلات دیگر موسسات مالی چون فرشتگان شدم. سال ۹۴ بنا به مشکلاتی که برای دیگر موسسات پیش آمد تصمیم گرفتم سپرده خود را از موسسه خارج کنم اما خانمی که مسئول شعبه بود به بنده عنوان کرد که ما در حال گرفتن مجوز هستیم و شما اندکی صبر کنید، همان روزها در اخبار هم شنیده می شد که موسسه کاسپین در مراحل کسب مجوز است. این شد که پشیمان شده و با خودم قرار گذاشتم بعد از تعطیلات عید به سراغ سپرده ام بروم. خب بعد از عید هم که مجوز موسسه آمد و خیال ما هم راحت شد که سرمایه خود را جای مناسبی سپرده گذاری کرده ایم.
اسماعیلی: من از شما خواهش می کنم به جای پرداختن به مشکلات شخصی سپرده گذاران به عنوان یک رسانه دارای رسالت انقلابی به این موضوع که این مشکل از کجا آغاز شده و چه کسانی در آن نقش داشته اند بپردازید. اینکه این چه پروسه ای بوده که دولت و بانک مرکزی آن را آغاز کرده ولی به دلیل تعلل، تخلف، نابسامانی در ساماندهی این موسسات یا شاید ضعف مدیریت در نظارت بر تخلفات ماجرا به اینجا رسیده است. ما همه مستندات و مدارک را در اختیارتان می گذاریم تا این مسئله خیلی دقیق بررسی شود چرا که مشکل بسیار فراتر از این است که چهار نفر در این میان متضرر شده یا دچار مشکل شده اند.
قطعا هدف ما همین است و در ادامه بحث به جزییات این ماجرا خواهیم پرداخت.
اسماعیلی: در این میان مشکلاتی هم برای ما ایجاد شده است. هر چند ما هیچکار خلاف قانونی هم مرتکب نشده ایم اما موسسه کاسپین از ما به سبب فعالیت هایمان شکایت کرده است. ما تنها مدارکی که نشان می دهد ما دچار یک ظلم بزرگ شده ایم را مطرح کرده ایم و هیچ ابایی هم از طرح آن در هر محکمه یا دادگاه و مکان عمومی نداریم.
در رابطه با سوال شما باید بگویم بنده در کار صنعتی فعال هستم و پروژه های صنعتی انجام می دهم. طبیعتا برای پرسنل و خریدهایمان مجبور به جابجایی پول هستیم و برای گردش پول نیز به سرمایه گذاری در یک بانک یا موسسه معتبر نیازمندیم. در این موسسه هم سرمایه گذاری نمی کردیم تا اینکه زمزمه مجوز گرفتن و ادغامش پیش آمد. حقیقتا اولین باری که ما نظرمان به این مو. سسه جلب شد زمان مصاحبه معاون نظارتی بانک مرکزی آقای تهرانفر بود که وی صراحتا به تایید این موسسه پرداخت. ماجرا از این قرار است که در ابتدا میخواستند۱۰ تعاونی را ساماندهی کنند که اسامی شان نیز موجود است و آنها را تحت یک موسسه به نام آرمان ایرانیان ادغام کردند که این کار تحت نظارت بانک مرکزی انجام شد. حتی تابلو هم عوض شد و بعد از آن ۲ تا از این موسسات به مشکل خوردند و هشت تا از این موسسات باقی ماندند که این ۸ موسسه شدند کاسپین. کاسپین هم مجوز گرفت و در تاریخ ۲۷/۱۲/۹۵ در سایت بانک مرکزی ثبت شد و تابلوها هم با اطلاع بانک مرکزی و تحت عنوان مجوز دار از بانک مرکزی تغییر یافت. خب طبیعتا شما به عنوان یک صنعتگر در چنین شرایطی وقتی موسسه ای مجوز دار باشد و سود نسبتا بهتری هم بدهد به آن موسسه مراجعه می کنید. ما هم بعد از اخذ مجوز سرمایه مان را در کاسپین ۵ تا ۶ برابر افزایش دادیم.
همان طور که می دانید بانک مرکزی اتاق آنلاینی برای نظارت بر موسسات و بانک های مجوز دار دارد که حتی به حساب های آنها متصل است و هر روز این کنترل و نظارت صورت می گیرد چگونه ممکن است حساب های یک موسسه مجوز دار را ۹ ماه رصد و نظارت نکند؟
در مورد نحوه آشنایی ما با این موسسه هم باید بگویم این آشنایی از طریق روزنامه، سخنرانی، بانک مرکزی و خود مردم و گروه های تلگرامی بود. اما از زمان دریافت مجوز تا ۹ ماه بعد اتفاقاتی روی داد که ما چیزی از آن نمی دانیم چون اصلا گزارشی از این اتفاقات و رویدادها مثل لیست اموال، لیست بدهکاران و دارائی ها و اینکه چه کسانی وام دریافت کرده اند به ما ارائه نشده است. این ۹ ماه برای ما یک ابهام است. نکته اینجاست که الان عنوان می شود ادغامی انجام نشده و مدیر عامل فرشتگان که بازداشت شده تخطی کرده است و کلا بانک مرکزی سعی دارد ماجرا را وارونه نشان دهد. از زمان دریافت مجوز تا ۹ ماه بعد اتفاقاتی روی داد که ما چیزی از آن نمی دانیم چون اصلا گزارشی از این اتفاقات و رویدادها مثل لیست اموال، لیست بدهکاران و دارائی ها و اینکه چه کسانی وام دریافت کرده اند به ما ارائه نشده است. این ۹ ماه برای ما یک ابهام است. نکته اینجاست که الان عنوان می شود ادغامی انجام نشده و مدیر عامل فرشتگان که بازداشت شده تخطی کرده است و کلا بانک مرکزی سعی دارد ماجرا را وارونه نشان دهد.
علی نوری: من خودم کارمند دولت هستم و طبیعتا آدم محافظه کاری به حساب آمده و اهل ریسک نیستم. من در آخرین ماه سال ۲۰۱۶ یعنی تقریبا بعد از دریافت مجوز کاسپین، منزلی داشتم که به دلایلی آن را فروختم و تصمیم گرفتم مجدد خانه ای بخرم. لذا قصد داشتم فعلا پولم را در جایی سرمایه گذاری کنم. محل کار بنده در خیابان فاطمی است که روبروی آن یکی از شعبات موسسه کاسپین وجود داشت. من یک روز دیدم تابلو و بنرهای تبریکی زده اند که موسسه از بانک مرکزی مجوز گرفته است. آن زمان اختلاف سود موسسه کاسپین با موسسات دیگر در حد یکی دو درصد بود حتی آن زمان سود موسسه ملل مثل کاسپین بود اما به دلیل اینکه کاسپین نزدیک بود پولم را آنجا سپرده گذاری کردم تا منزل مورد نظرم را پیدا کنم. قبل از این کار حتی در سایت بانک مرکزی هم جستجو کردم و دیدم که این موسسه به صورت کامل و نه مشروط و محدود مجوز دارد و کاملا واضح عنوان شده که این موسسه تحت قوانین بانکداری اسلامی مجاز به فعالیت است. ۴۵۰ میلیون تومان سرمایه ناشی از فروش منزلم را که حاصل سال ها کار در مناطق مختلف کشور بود بر اساس تحقیق و بررسی هایی که انجام داده بودم آنجا سپرده گذاری کردم. در آذر ماه بود که زمزمه هایی مبنی بر مشکل دار بودن فرشتگان به گوش می رسید. من اصلا خبری از داستان بدر توس و فرشتگان نداشتم. به شعبه که مراجعه کردم رئیس شعبه گفت این شلوغی ها مشکلی نیست و شما مطمئن باشید. خب ما هم اعتماد کردیم.
اولین مشکل از کجا شروع شد؟
بهادران: تا آذر ماه مشکلی نبود. ببنیند مشکل از آنجایی شروع شد که عنوان کردند برخی از موسسات مشکل دارند. ما اصلا فکرش را نمی کردیم که روی صحبت در مورد کاسپین باشد چرا که کاسپین مجوز دار بود. حتی من ۵ آذر به شعبه مراجعه و ۵ میلیون تومان هم از سپرده ام بدون کوچکترین مشکلی دریافت کردم. با اینکه همان روز اعلام شد که موسسه ای هست که کسری و مشکل دارد ولی با این حال چون من همان روز از موسسه پول گرفته بودم خیالم راحت بود که موسسه مورد اشاره موسسه کاسپین نیست. اما دو روز بعد یعنی ۷ آذر رسما اعلام شد که موسسات کاسپین و فرشتگان کسری و مشکل دارند و این اعلام باعث هجوم مردم به شعبه شد که کلید این داستان نیز از آن زمان زده شد.
در مورد موسسه فرشتگان کمی توضیح دهید؟ این موسسه چه ارتباطی به کاسپین دارد؟
اسماعیلی: موسسه فرشتگان حدود ۱۴ سال بدون هیچ مشکلی فعالیت می کرده است در طول این سال ها فقط دو روز مشکل داشت که آن هم به دلیل اعلام بانک مرکزی در پنجم فروردین سال ۹۳ بود که اعلام کرد فرشتگان مجوز ندارد که هفتم همان ماه با اعلام مجوز دار بودن موسسه مشکل حل شد. بعد از آن حدود دو سال سود پول ما بدون هیچ مشکلی در کاسپین واریز می شد که ما برداشت نمی کردیم و به اصل سرمایه مان اضافه می شد.
دقیقا همان ۷ آذر ۹۵ که اعلام شد نصف موجودی فرشتگان نیست مشکلات نیز آغاز شد. ما آنجا تصور نمی کردیم این مشکل به ما هم مربوط باشد چون از ماجرای فرشتگان خبری نداشتیم اما کاسپین را می شناختیم. ۹ آذر ماه مشکل شروع شد و مردم به شعبه ها هجوم آوردند تا سپرده هایشان را بردارند. شعبه هم تا دو ماه سپرده ها را پرداخت می کرد و مشکلی نبود. ولی پرداخت ها در روزهای آخر به روزی ۱۰۰هزار و ۲۰۰ هزار تومان رسید. سود سپرده ها نیز تا اردیبهشت ۹۶ به صورت همان سود کاغذی واریز می شد اما بعد از این تاریخ همان هم واریز نشد.
بهادران: به نظرم باید اندکی ریشه ای تر به این قضیه بپردازیم. در همین پول اندکی هم که در ماه های اول پرداخت می شد فساد اتفاق افتاد مثلا یکی که آشنا داشت می توانست پولش را بگیرد اما افراد معمولی نه. همان طور که گفته شد تا اردیبهشت ۹۶ هر چند پولی تزریق نمی شد و کسی نمی توانست پولی بگیرد اما سودهای کاغذی واریز می شد و در دفاتر و سیستم ها ثبت می شد اما از آن تاریخ به بعد کلا همه چیز تعطیل شد.
اسماعیلی: ببینید اصلا به نظر من فضاسازی شد حتی اگر بعد از رسانه ای شدن این موضوع بانک مرکزی می آمد و عنوان می کرد مشکلی وجود ندارد و مجوزها کامل است و ما جوابگو هستیم باز هم مشکلی پیش نمی آمد ولی بانک مرکزی شروع کرد به مانور روی اینکه اصلا ادغامی صورت نگرفته و مجوزی وجود ندارد. همین الان هم می گویند فرشتگان منحله است و غیر مجاز و... همین حرف ها هم فضای اقتصادی این موضوع را خرابتر کرد. شاید اگر این حرف ها و مانور دادن ها نبود مشکل تاکنون حل شده بود. در حالیکه با مدارک ما مجلس و ۱۸۴ نماینده مجاب شدند که در این زمینه بانک مرکزی تخلف کرده است و همه محکومیت ها برای بانک مرکزی به قوه قضائیه اعلام شده است.
نوری: اصلا این دستور بانک مرکزی بوده که شما خود را منحل کنید و در آرمان ایرانیان ادغام شوید. فرشتگان در ۹۳ اصلا منحل شده است. اعلامیه ثبت شده اش هم وجود دارد. آقای سیف اول یک اعلامیه داد که سهامداران مسئول هستند و بعد این اطلاعیه ها کم کم رنگ و بوی دیگری گرفت و عنوان شد که سهامداران آن تعاونی! مقصر هستند. یکی از این ۸ تعاونی بدرتوس است که مدیرانش سه سال است زندان هستند و هیچ پرداختی ندارد. الزهرا ۳۰ ماه است که پرداختی ندارد، پیوند هم همینطور است. خب منی که در کاسپین سرمایه گذاری کردم اصلا فرشتگانی نمی شناسم.
اسماعیلی: بانک مرکزی که من درآوردی به موسسه ای مجوز نمی دهد! براساس همان آئین نامه که مبتنی بر قانون و مصوبه هیئت وزیران است مجوز می دهد، مجوز را در واقع به آن ۸ تا تعاونی که ۱۴ سابقه فعالیت بانکی داشتند داده است و ادغامشان کرده و یک اسم داده و نهایتا به آن اسم هم مجوز داده است ولی الان می گوید من تنها به یک کاسپین مجوز داده ام خوب کاسپین ادغامی از همین ۸ تعاونی بوده است.
از چه زمانی فهمیدید مشکل وجود دارد؟ بعد از اطلاع از وجود مشکل چه اقداماتی انجام دادید؟
بهادران: آقای سیف در مصاحبه ای در تلویزیون اعلام کرد که مجوز موسسه کاسپین سوء تفاهم بوده است. آن مجوز مربوط به اسم کاسپین بوده نه موسساتی که زیر مجموعه آن شده اند!
اسماعیلی: یعنی عملا می گویند فرشتگان منحله و غیر مجاز است در حالیکه اصلا فرشتگانی وجود ندارد و سه سال است در آرمان ایرانیان و آرمان و بعدا در کاسپین ادغام شده و کاسپین هم مجوز گرفته است. آقای سیف مردم را گول می زند که ما به کاسپین مجوز دادیم مگر کاسپین چیزی جز این ۸ تعاونی است؟ نمایندگان مجلس این را درک کردند. اما ایشان درک نمی کند. عملا می گویند فرشتگان منحله و غیر مجاز است در حالیکه اصلا فرشتگانی وجود ندارد و سه سال است در آرمان ایرانیان و آرمان و بعدا در کاسپین ادغام شده و کاسپین هم مجوز گرفته است. آقای سیف مردم را گول می زند که ما به کاسپین مجوز دادیم مگر کاسپین چیزی جز این ۸ تعاونی است؟ نمایندگان مجلس این را درک کردند. اما ایشان درک نمی کند. اول آمد با ترفند مجوز مشروط شروع کرد و گفت به شرط ادغام که ما ثابت کردیم اصلا مجوز مشروط وجود ندارد. به نظر من موضوع خیلی ساده تر از این حرف هاست. وقتی شما تصمیم دارید یک ساندویچی افتتاح کنید باید از چند جا مجوز بگیرید چه طور ممکن است شما تابلو بگذارید اما مجوز بانک مرکزی را نداشته باشید؟ اصلا چنین چیزی امکان دارد؟
نوری: اولین کاری که خود من انجام دادم این بود که به بانک مرکزی مراجعه کردم البته باید بگویم که تا دوسه ماه بعد از این ماجراها، خانمی که آنجا بود ادعا می کرد مشکلی وجود ندارد و درست می شود. بعد گفتند شکایت کنید، ما هم در سایت شکایت کردیم و جواب آمد که شما جزو موسسه منحله و غیر مجاز فرشتگان هستید و سهامداران باید حق شما را بدهند و ربطی به بانک مرکزی ندارد. خب ما هم به دادسرای پولی و بانکی مراجعه و آنجا شکایت کردیم. آقای سیف در تلویزیون صحبت هایی کرد ما به مسئولین صدا و سیما پیام دادیم و زنگ زدیم که آقای سیف دروغ می گوید یک نفر مطلع را از ما بیاورید تا صحبت کند ولی قبول نکردند.
یعنی نه صدا و سیما و نه بانک مرکزی جواب ما را ندادند. واقعا باید پرسید به عنوان یک آدم عادی دستمان به کجا می رسید؟ و کجا می خواهد حقت را بگیرد؟ جلوی ریاست جمهوری رفتیم یگان ویژه ریاست جمهوری ما را پراکنده کرد. نتیجتا رفتیم جلوی مجلس. نمایندگان شهرستانی به دلیل ارتباط بیشتر و بهتر با شهرستانی ها شروع به پیگیری موضوع کردند.
بعد موضوع رسانه ای شد و حتی آن ور آبی ها و شبکه های ضد انقلاب هم شروع کردند به پوشش این اخبار و نمایندگان هم کم کم منسجم شدند و از ما خواستند که اصل مدارکمان را بیاوریم. مدارک را بردیم و مجوزها را نشان دادیم و معلوم شد مجوز ما مشروط نبوده است. بعد از چندین بار رفتن و آمدن و ارائه مدارک، از سوی ۱۸۰ نماینده به صورت متقن اعلام شد که بانک مرکزی در این ماجرا مقصر است. بعد هم ماده ۲۳۶ تصویب شد و این ماده به قوه قضاییه فرستاده شد. این موضوع هم رسانه ای و منتشر شد.
دوراهی : تمام این بحث هایی که شده نکته ای که وجود دارد این است که سیف در بانک مرکزی می گوید: اصلا گیرم که من مجوز داده ام چون بانک ها در قالب شرکت های سهامی فعالیت می کنند، حتی اگر بانک ملی هم باشد اگر ورشکست شده و کم آوردند من به عنوان نماینده دولت باید پاسخگو باشم؟ اگر شما می روید از راهنمایی و رانندگی گواهینامه می گیرید بعد باکسی تصادف کرده و کسی را می کشید باید راهنمایی رانندگی پاسخگو باشد؟ یعنی کسئولیت پاسخگویی را نمی پذیرد. حرف ما این است که قانون گذار برای شما تکالیفی معین کرده و گفته شمای بانک مرکزی چون سیاستگذار و حاکم نظارتی هستید باید نظارت کنید و اگر دیدید جهت گیری کلی بانک ها و موسسات به سمت ورشکستگی است باید به آنها هشدار داده و جلویش را بگیرید و ۱۰ یا ۱۵ آیتم بانکی هم مشخص کرده و می گوید نسبت کفایت سرمایه باید اینچنین باشد، سرمایه در گردش و سرمایه ثابت بانک یا موسسه مالی باید اینچنین باشد، یعنی این موارد را به صورت کمی و بر اساس شاخص ها عنوان کرده و می گوید بر اساس آن هر زمان به سمت ورشکستگی رفتید بانک مرکزی باید ورود کرده و این موضوع را اعلام کنید. اگر تذکر دادید آنها گوش نکرده و ورشکست شدند درست است هر چند آن زمان هم یک صندوق حمایت وجود دارد.
مسئله این است اگر موسسه ورشکست بوده و هیئت مدیره اش صلاحیت نداشته و ترازشان منفی بوده شما باید به اینها مجوز بدهید یا خیر؟ اساسا بر اساس این آیتم ها اگر وضعیت اینگونه بوده نباید منجر به صدور مجوز می شده است. اگر شده و مجوزی صادر شده که شده است پس باید بانک مرکزی پاسخگو باشد که با چه مکانیزمی این مجوز صادر شده است؟ اینجا دیگر اگر مالی از مردم تلف شده باید بانک مرکزی پاسخگو باشد! مثل اینکه کسی پزشک نبوده و مدرک طبابت هم نداشته است اما شما برایش مجوز صادر کردی و این آدم چند نفر را کشته است! حالا قطعا کسی که این مجوز را صادر کرده باید پاسخگو باشد.
صورت مسئله این است که بانک مرکزی به مجموعه ای مجوز داده که با ادعاهایی که الان می کند نباید می داده است. موسسه حسابرسی رسمی خود بانک مرکزی رونوشت زده که این موسسه در پایان سال مالی ۹۴ نزدیک ۶ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان سپرده گیری داشته و ۴ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان هم تسهیلات داده است.
دروغ بزرگ دیگری هم که عنوان می شود این است که می گویند این موضوع در دولت های قبلی بوده و دولت های قبلی مجوز های خود را داده اند در حالیکه اساسا مجوز کاسپین در دولت آقای روحانی و توسط شخص آقای سیف صادر شده است. از ۴/۱۲/۹۲ اولین مجوز پذیره نویسی بورس اینها هم به نام آرمان را آقای سیف امضا کرده است. دروغ بزرگ دیگری هم که عنوان می شود این است که می گویند این موضوع در دولت های قبلی بوده و دولت های قبلی مجوز های خود را داده اند در حالیکه اساسا مجوز کاسپین در دولت آقای روحانی و توسط شخص آقای سیف صادر شده است. از ۴/۱۲/۹۲ اولین مجوز پذیره نویسی بورس اینها هم به نام آرمان را آقای سیف امضا کرده است.
مظاهری: من سال ۹۰ با فرشتگان آشنا شدم که آن زمان هم مجوز خود را داشت. اما مجوز اصلی از سال ۹۴ و به نام کاسپین صادر شده است. در سال ۹۳ من به اسم آرمان ایرانیان سپرده گذاری کردم که آن زمان در گروه فرشتگان بوده است. اما یک دفعه تصمیم می گیرند قبل از مجوز رسمی اسمش را به کاسپین تبدیل کنند.
دوراهی: اصل قضیه به قانون ساماندهی بازار غیر متشکل پولی که از سال ۸۸ شروع شده و تبعاتش دامنگیر این موسسه هم شده است بر می گردد. اتفاقی که الان افتاده این است که آمدند یکسری از موسساتی که مجوز دار هم بودند با یک سری از موسسات غیر مجاز ادغام کردند و نسخه اینها را با آنها یکجا دارند می پیچند. مثلا اگر می گویند فلان موسسه غیر مجاز است فرشتگان و کاسپین را هم در پوشش همان ها رد می کنند. اینجا رفتار بانک مرکزی زیر سوال است. مردم برای همین است که بانک مرکزی را مخاطب قرار داده اند. چرا که فرشتگان و کاسپین مجوز دار بوده و بانک مرکزی اجازه ندارد در قالب موسسه غیر مجاز با ما برخورد کند.
سه دوره زمانی برای بررسی فعالیت کاسپین وجود دارد. از سال تاسیس فرشتگان یعنی از سال ۷۷ تا سال ۹۲ که فرشتگان منحل می شود مجموعه ای به نام شرکت تعاونی اعتبار فرشتگان فعالیت می کرده است. شرکت های تعاونی به استناد بخش قانون تعاون ایجاد شدند پس دارای مجوز قانونی بودند و اینکه باید می آمدند با قوانین و ضوابط ناظر پولی یعنی بانک مرکزی خود را مطابقت می دادند، اساسا در آن دوره ناظر پولی دستورالعملی برای تعاونی ها نداشته است. در ۹۲ این دو موسسه در شرف تاسیس یعنی فردوسی و فرشتگان ادغام شده و موسسه آرمان ایرانیان که مجموعه ای از ۱۰ تعاونی بودند ایجاد می شود. تا ۱/۱۰/۹۲ مجموعه فرشتگان با مجوز و اطلاع بانک مرکزی فعالیت می کرده است. از سال ۹۲ تا ۹۴ موسسات تحت موسسه در شرف تاسیس آرمان ایرانیان مجوز داشتند و به ۵۰۵ موسسه مجوز فعالیت می دهند. در سال ۹۴ که مجوز ها در حال نهایی شدن است نامش را به کاسپین تغییر می دهند. بعد هم در ۹۴ مصوب می کنند که تمام مجوز های آرمان ایرانیان کاسپین است. در تاریخ ۲۷/۱۲/۹۴ مجوز فعالیت موسسه کاسپین رسما صادر می شود و از ابتدای سال ۹۵ هر کسی کار کرده و فعالیتی داشته رسما کاسپین بوده است.
در فرردین و اردیبهشت ۹۵ هم مکاتباتی با پلیس امنیت، بانک مرکزی و دستگاه قضا مبنی بر اینکه ۳۹۱ شعبه اجازه دارد با نام کاسپین تابلو بزند و فعالیت کند انجام می شود. و مابقی شعبات غیر مجاز شده و بیرون می آیند. کاسپین در اردیبهشت تابلوهایش را بالا می برد؛ در این سه دوره زمانی همه فعالیت ها با مجوز بوده است و از مردم پول گرفتند و عملیات بانکی انجام دادند که همه با اطلاع و مجوز بانک مرکزی انجام شده است.
از ابتدای تاسیس فرشتگان تا الان که این سه پروسه طی شده است همه با اطلاع و مجوز و تحت نظارت بانک مرکزی بوده است و بانک مرکزی الان ادعا می کند که اینها کلاهبردار هستند، ترازشان منفی است و سود غیر مجاز داده اند وگرنه در همه این سه دوره بانک مرکزی سپرده قانونی گرفته یعنی ۱۳.۵ درصد هر سپرده نزد بانک مرکزی سپرده ذخیره قانونی بوده است. این به این مفهوم است که عملیات بانکی این موسسه مورد تایید بانک مرکزی بوده است. در تمام سال های ۹۲، ۹۳ و ۹۴ اسناد سپرده اش موجود است که چقدر نزد بانک مرکزی تودیع کرده اند.
مهمتر از همه وقتی شما سپرده قانونی می گیرید یعنی من سود این ها را نیز تایید کرده ام. و نمی توانید امروز بگویید این سودها مورد تایید من نیست این را در جلسه با آقای سیف مطرح کردیم و ایشان عنوان کرد که براساس این مدارک سپرده، حقوقی برای شما ایجاد شده است پس بیایید ما را کمک کنید. ایشان در جلسات حرف هایی زده اما در رسانه ها حرف دیگری عنوان می کنند.
پس نکته اول این است که طبق اسناد و مدارک ما مجاز هستیم نه غیر مجاز. ما با مطالعه سپرده گذاری کرده ایم و تنها سود مد نظرمان نبوده است وگرنه می توانستیم در سایر موسسات سپرده گذاری کنیم که آن زمان سود بیشتری از کاسپین می دادند. بازه سود این موسسات از ۲۳ تا ۳۲ درصد بوده است. بیش از ۳۲ درصد به عموم سپرده گذاران داده نشده است. البته در مواردی ما اطلاع داریم که رئیس هیئت مدیره آمده با ۳۸ درصد از موسسه وام گرفته و همانجا با سود ۴۲ درصد سپرده گذاری کرده که ما هم به این فساد و تخلف معترض هستیم و نباید این را به اسم همه سپرده گذاران تمام کنند. نکته اول این است که طبق اسناد و مدارک ما مجاز هستیم نه غیر مجاز. ما با مطالعه سپرده گذاری کرده ایم و تنها سود مد نظرمان نبوده است وگرنه می توانستیم در سایر موسسات سپرده گذاری کنیم که آن زمان سود بیشتری از کاسپین می دادند. بازه سود این موسسات از ۲۳ تا ۳۲ درصد بوده است. بیش از ۳۲ درصد به عموم سپرده گذاران داده نشده است. البته در مواردی ما اطلاع داریم که رئیس هیئت مدیره آمده با ۳۸ درصد از موسسه وام گرفته و همانجا با سود ۴۲ درصد سپرده گذاری کرده که ما هم به این فساد و تخلف معترض هستیم و نباید این را به اسم همه سپرده گذاران تمام کنند.
در حال حاضر ۸ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان اصل و سود تعهدات فرشتگان است در حالیکه می گوییم تا پایان سال ۹۴ تقریبا ۶ هزار و ۲۰۰ میلیارد خوداظهاری شان است. از آن طرف قضیه ۴هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان تسهیلات داده شده است و روشنگری نمی کنند که این تسهیلات کجا رفته است؟ چون این تسهیلات به افراد خاصی داده شده است که شاید اصلا نمی خواهند تسهیلات خود را بازپرداخت کنند. هر چند ارزیابی املاک و اراضی هم هست اما مشخصا معوقات تسهیلات داده شده خیلی بیشتر از این حرف هاست. مگر می شود بانک مرکزی نداند این مبالغ در اختیار چه کسانی قرار دارد؟ در همان سال ها شما اگر به فرشتگان مراجعه می کردید تسهیلات درشت داده نمی شد در حالیکه مشخص است تسهیلات کلان هم داده شده است اما به چه کسانی؟ مشخص نیست. الان می گویند هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان تسهیلات داده شده است. این وسط مشخص است که این ۳هزار و ۵۰۰ میلیارد توامن ما به التفاوت به نورچشمی ها داده شده است. در اسنادی که ما به دست آوردیم معوقه بانکی فقط ۸ نفر نزدیک به ۵۰۰ میلیارد تومان است اینها چقدر تسهیلات گرفتند که فقط معوقه اش این مبلغ شده است؟
طبق آخرین گزارش ۸ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان اصل و فرع پول است و از این مبلغ هزار و ۴۴۰ میلیارد تومان املاک موسسه ارزیابی و شناسایی شده و هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان هم تسهیلات که این چیزی در حدود ۲ هزار ۸۸۰ میلیارد می شود لذا ۶ هزار میلیارد تومان کسری است ولی ما می گوییم این کسری غیر واقعی و مجازی است. ما روی همین دو آیتم دست گذاشتیم و رفتیم سراغ بررسی املاک موسسه؛ اول اینکه بالغ بر ۱۰۰فقره ملک وجود دارد که فقط ۶۴ فقره آن ارزیابی شده است. سوال اول این است که چرا بقیه املاک ارزیابی نشده است؟ دوم اینکه آن ۶۴ فقره چرا هزار و ۴۴۰ میلیارد تومان ارزیابی شده است؟ ما فقط ۱۳ فقره آن را در تهران بررسی کردیم املاکی در جردن بر ستاری ۲۰۰۰ متر تجاری اداری، سعادت آباد ۲۰۰۰ متر تجاری اداری، سعادت آباد با ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی هزار و ۷۰۰ تا ۸۰۰ متر زمین، سعادت آباد زمین ۲۱۰۰ متر بعد از خیابان کوهسار روبروی مرکز تجاری، در فرمانیه بلوار اندرزگو، اینها فقط ۲۶ هزار متر زمین دارد و دارای پروانه است و از صفر تا صد درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. فقط پول زمین همین ۱۳ فقره چیزی حدود هزار میلیارد تومان می شود و این جای سوال است که چطور ۶۴ فقره ۱۴۴۰ میلیارد تومان شده است؟
درباره تسهیلات هم حدود ۴ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان تا پایان سال ۹۴ تسهیلات داده شده است در حالیکه الان می گویند هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان تسهیلات داده ایم که اینجا هم یک اختلاف ۳هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی وجود دارد. به عبارتی دست هایی وجود دارند که قصد دارند بگویند این ها ورشکسته هستند تا بتوانند پول ملت را ندهند.
قانون می گوید اگر من با یک مجموعه حتی مجموعه بانکی قراردادی بستم و آن مجموعه به من سود غیر متعارف داده است این موضوع به من مربوط نمی شود. بانک از نظامات بانکی تخلف کرده و باید توسط بانک مرکزی مجازات شود. بانک مرکزی در اینجا با من طرف نیست و قراردادها به استناد قانون مدنی محترم هستند و ما قرارداد خلاف شرع و قانونی نبسته ایم. اگر خلاف قانون بوده در موعدش باید جلویش گرفته می شده ولی وقتی در موعدش جلویش را نگرفتند و سپرده قانونی اش را هم بانک مرکزی جذب کرده نمی تواند الان چنین ادعایی کند. آقای سیف هم در جلسه این را عنوان کرد که قرارداد شما با فرشتگان و آرمان محترم است و موسسه باید تا ریال آخر سود شما را بپردازد تکذیب هم نمی کند ولی اگر آمدیدم اینها را بررسی کردیم ودیدیم مال و اموال ندارند نیایید از من بانک مرکزی توقع داشته باشید که پول شما را بدهم. ما اختلافمان با بانک مرکزی بر سر همین مسئله است چرا که ما می گوییم توی بانک مرکزی به این ها مجوز دادی و تایید صلاحیتش کرده ای. حالا هم خودت یاید پاسخگو باشی. ماده ۳۵ قانون پولی و بانکی ماده ۳۹ و ماده ۴ عملیات بانی بدون ربا و ماده ۱۴ آئین نامه اجرایی قانون بخش تعاون و ماده ۱۰۶ آئین نامه نحوه تاسیس موسسات اعتباری غیر دولتی، ماده ۲۶ دستورالعمل نحوه تاسیس و نظارت بر شرکت های تعاونی و ماده ۲۷ همین دستورالعمل می گوید: اگر موسساتی ادغام شدند یا ورشکست شدند، در این موارد اگر تعهداتی ایجاد شده و کسور مالی ایجاد شده است مشخصا سهامدار ها، هیئت عامل و هیئت مدیره باید پاسخگو باشند و اصلا هیچ جای قانون حرفی از سپرده گذاران وجود ندارد.
اعتراض ما این است که چرا به قانون عمل نمی شود و چرا فرا قانونی عمل می کنید چرا کار باید به جلسه سران سه قوه برسد؟ مگر این موضوع قانون ندارد؟ با قانون تجارت با من برخورد کنید. قانون تجارت منِ سپرده گذار را مسئول این موضوع نمی شناسد سهامدار و هیئت عامل را مقصر میشناسد. در حالیکه در این قضیه نه سهامدار را مقصر دانسته و نه سراغ مدیر عامل رفته اند بلکه یک راست به سراغ سپرده گذار آمده اند.
این اتفاق چقدر روی عدم اعتماد شما به نظام بانکی کشور تاثیر داشته است؟
اسماعیلی : صد درصد؛ شما اگر خودتان الان حرف های ما را تصور کنید چقدر اعتمادتان را از دست می دهید؟ اصلا مسئله پول نیست من وقتی نتوانم به کشورم و به دولتم به امور اقتصادی که توسط آنها صورت می گیرد اعتماد کنم اصلا چطور دیگر در این کشور زندگی کنم؟
نوری: از مجموعه سپرده گذاران فرشتگان همین آقای اسماعیلی کارآفرین نمونه بوده اند، دوستانی بودند که کارخانه دار بوده و بالغ بر ۱۷ میلیارد تومان سپرده داشته اند. به نظرم این ماجرا تبعاتی فراتر از صرف تبعات پولی دارد. در کشورهای مختلف حتی کشورهای دیکتاتور حوزه خلیج فارس دولت ها هزینه می کنند تا اعتماد و وفاداری مردم را جلب کنند ولی متاسفانه در کشور ما دولت ما با عدم اجرای قانون مردم را نسبت به نظام دلسرد می کند.
مظاهری: من سال ۹۰ به عنوان کارآفرین نمونه شناخته شدم آقای عیسی بابایی من را به ترکیه برد تا نشان دهد ما چنین کارآفرین هایی داریم بیایید سرمایه گذاری کنید. امروز چطور؟ ۷ ماه است کارخانه من تعطیل است و ۲۰۰ کارگر من در اداره کار شکایت دارند. به همه جا نامه زدم و دوبار نامه من به بانک مرکزی رفته و آنها هم برای کاسپین فرستادند و کاسپین می گوید من چه کنم؟ من در این ۳۳ روز کارتن خواب شدم منی که فوق لیسانس دانشگاه شریف هستم و در این مملکت درصد بالایی از افراد عضو کمیته امداد را جذب و شاغل کردم. منِ صنعتگر با ۴۵۰ میلیون چک امروز تبدیل به یک کلاهبردار شده ام. مگر سیاست دولت حمایت از بنگاه های اقتصادی نیست؟ من حمایت نمی خواهم پول خودم را بدهند.
