از کارهای مستحبی که دین اسلام بر آن تأکید می کند، گرفتن ناخن است، از این رو فقها نیز بر این امر اشاره نمودند. از جمله سید سبزواری (ره) در کتاب مهذب الاحکام می گوید: گرفتن ناخن مستحب و نگرفتن و رها کردن آن مکروه است؛ چون امام صادق (ع) می فرماید: «گرفتن ناخن از سنت و مستحب است». [1] همچنین از آن حضرت نقل شده است: «پنهان ترین و مخفی ترین جایی که شیطان برای چیره شدن بر فرزندان آدم از آن استفاده می کند، زیر ناخن ها است». [2] گرفتن ناخن با دندان مکروه است. امام صادق (ع) از پدرانش (ع) در حدیثی از نهی های پیامبر اسلام (ع) نقل می کند: «پیامبر اسلام (ص) از گرفتن ناخن با دندان و همچنین از حجامت در روز چهاشنبه و جمعه نهی فرمودند. [3] استحباب گرفتن ناخن برای تمام روزها است. موسى بن بکر از امام صادق (ع) نقل می کند که به آن حضرت عرض شد، شیعیان می گویند کوتاه کردن سبیل و ناخن باید در روز جمعه باشد. آن حضرت فرمود: پاک و منزه است خداوند، اگر خواستی در روز جمعه بگیر و اگر خواستی در بقیۀ روزها». [4] البته گرفتن ناخن در روز جمعه بهتر است. ابن سنان از امام صادق (ع) نقل می کند آن حضرت فرمود: «کسی که در روز جمعه سبیلش را کوتاه کند و ناخنش را بگیرد و سرش را با ختمی بشوید، ثواب آن را دارد که بندهاى آزاد کند». [5] و «گرفتن ناخن و گرفتن شارب و شستن سر با ختمی موجب از بین رفتن فقر و افزایش روزی می شود». [6] و «هنگامی که مو و ناخن را میچینید آن را دفن کنید که سنّت است». [7]
گرفتن ناخن مستحب است به هر صورتی که باشد، البته بهتر است که از انگشت کوچک دست چپ آغاز و به انگشت کوچک دست راست تمام شود. [8]
در نتیجه گرفتن ناخن در هر وقت از شب یا روز باشد، جایز است، و بنا بر جست و جویی که صورت گرفت، روایتی مبنی بر کراهت گرفتن ناخن در شب یافت نشد. پس دیگر بحث از علّت کراهت مطرح شده، معنا ندارد. همچنین روایتی درباره به چاه انداختن ناخن یافت نشد.
===========================
[1] . حر عاملى، وسائل الشیعة، ج 2، ص 132، باب 80، من أبواب آداب الحمام، ح 4، مؤسسة آل البیت (ع) قم، 1409ق.
[2] . همان.
[3] . همان، ص 134، ح 1.
[4] . همان، ص 133، ح 6.
[5] . کلینى، کافی، ج 3، ص 418، دار الکتب الإسلامیة تهران، 1365ش؛ وسائل الشیعة، ج 7، ص 354، باب 32 من أبواب صلاة الجمعة و آدابها، ح 2.
[6] . وسائل الشیعة، ج 2، ص 60- 62، باب 32 من أ بواب صلاة الجمعة و آدابها، ح 3؛ کلینی، کافی، ج 3، ص 418.
[7] . طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص 66، شریف رضی، قم، چاپ چهارم، 1412ق.
[8] . مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار ، ج 59، ص 268، مؤسسة الوفاء بیروت - لبنان، 1404 هـ ق؛ السبزواری، السید عبد الأعلى، مهذّب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام، ج 4، ص 483- 484، چاپ چهارم، قم، دفتر آیت الله سید سبزواری، 1413 هـ ق.
