کم کم فصل سرما فرا میرسد، میتوانیم کم و بیش نشانههای آن را ببینیم؛ از برگهایی که رنگارنگ میشوند تا ژاکت و لباسهای گرمی که این طرف و آن طرف خودنمایی میکنند و کدو حلوایی و ... در فروشگاهها که خبر از رسیدن فصل پاییز میدهند.
البته این نشانهها یک چیز جدیتری را هم به ما یادآوری میکنند: سرماخوردگی و آنفلوآنزا که تقریبا به هیچکس رحم نمیکنند، اما بیشتر ما میتوانیم تواناییمان را برای مبارزه با ویروسها بالا ببریم.
از هر کارشناس و پزشکی که بپرسید بهترین راه مبارزه با ویروسهای سرماخوردگی و تقویت سیستم ایمنی چیست، خواهد گفت شستن مکرر دستها و زدن واکسن آنفلوآنزا. خوشبختانه شما میتوانید با مصرف یک سری از غذاها و نوشیدنیها، سیستم ایمنی بدنتان را در مقابله با انواع ویروسها و میکروبها تقویت کنید.
مرکبات و میوههای سرشار از ویتامین C
مرکبات اولین چیزی است که هر وقت صحبت از ویتامین C میشود به ذهنمان خطور میکند اما چیزهای دیگری مثل سبزیجات برگدار تیره، فلفل دلمهای قرمز، توت فرنگی و کلم فندقی هم منابع عالی ویتامین C هستند. در واقع ویتامین C در بسیاری از غذاها وجود دارد و بیشتر افراد ممکن است واقعا نیازی نداشته باشند از مکمل آن استفاده کنند، مگر اینکه پزشک برایشان تجویز کند. بنابراین بهتر است به وفور از میوههای رنگارنگ و انواع سبزیجات استفاده کنید. با مصرف طیف گستردهای از میوهها و سبزیها میتوانید مطمئن باشید که ویتامین C لازم و کافی جهت مبارزه با بیماریها در اختیار دارید.
غذاهای سرشار از روی
دریافت روی یا زینک کافی برای عملکرد مناسب سیستم ایمنی ضروی است. کمبود زینک میتواند از تعداد سلولهای T یا سلولهای سفید که در مبارزه با عفونت به بدن کمک میکنند بکاهد. سیستم ایمنی ضعیف در هیچ زمانی از سال، خوب نیست اما مخصوصا در فصل سرماخوردگی و آنفلوآنزا اهمیت بیشتری پیدا میکند. روی میتواند به پیشگیری از سرماخوردگی کمک کرده و دوره و شدت علائم سرماخوردگی معمولی را کم کند، بنابراین مصرف فراوان غذاهای سرشار از روی به بدنتان کمک میکند سالم بماند.
برای اینکه میزان روی بدنتان در سطح سالم و نرمالی باشد، توصیه میکنیم غذاهایی چون لوبیای پخته، صدف، خرچنگ، مرغ و خروس و بوقلمون، گوشت کم چرب، ماست و نخود آبگوشتی بیشتر مصرف کنید. تخم کدو هم منبع عالی دیگری از روی است که میتوانید هم به صورت خام و هم به صورت برشته مصرف کنید. تخم کدو را به جو دوسر، پروتئین شیک و انواع سالادتان اضافه کنید یا به عنوان میان وعده، یک مشت از آن میل کنید.
پروبیوتیکها
این روزها زیاد در مورد پروبیوتیکها صحبت میشود، چون اهمیت آنها به عنوان عاملانی قدرتمند در مبارزه با عفونتها بیشتر مشخص شده است. به طور کلی رودهها و به طور خاص بافت لنفاوی، خانهی میکروبیومهاست که طبق مطالعات، از باکتریهایی تشکیل شده که رابطهای دو طرفه و مفید با میزبان دارند. میکروبیوم، با بقیهی بدنتان ارتباط برقرار میکند و عملکردهای متابولیکی، ایمن شناسی و محافظت کنندگی دارد که یکی از آنها، کمک به بسیج کردن سیستم ایمنی برای مبارزه با میکروبهاست.
به دلیل اینکه بخش زیادی از سیستم ایمنیتان در رودههای شما واقع شده توصیه میکنیم روزانه غذاهای سرشار از پروبیوتیک مصرف کنید تا از سیستم ایمنیتان حمایت کرده باشید. غذاهای سرشار از پروبیوتیک شامل ماست، پنیر کاتج پرورده، کفیر، سوپ میسو و سبزیجات تخمیر شده مانند کیم چی و ساورکرات میشود. این مواد غذایی، مقدار زیادی از باکتریهای مفید را مستقیما وارد سیستم گوارشیتان میکنند و در اینجا، این باکتریها میتوانند با همکاری میکروبیومها، عملکرد سیستم ایمنیتان را تقویت کنند.
کومبوجا
یک منبع عالی دیگر از پروبیوتیکها، نوشیدنی به نام کومبوجا است. کومبوجا که بیش از ۲۰۰۰ سال سابقهی مصرف دارد، عناصر مفید و سالمی دارد که هر وعده از آن، حاوی پروبیوتیکها، ویتامینهای B، آنزیمها و اسیدهای ارگانیک است. کومبوجا از چای سیاه همراه با قند و باکتریهای زنده درست میشود و گازدار است، طعم ترش و شیرین دارد با ته مزهای از سرکه. گاهی ممکن است باکتریهای کوچکی را معلق روی سطح این نوشیدنی ببینید، اما جای نگرانی وجود ندارد و میتوانید با خیال راحت کومبوجایتان را بنوشید.
ماهی و غذاهای سرشار از امگا 3
اسید چرب امگا 3 موجود در روغن بذر کتان و ماهیهای چرب، با افزایش فعالیت فاگوسیتها (بیگانه خوارها) به عنوان تقویت کنندهی سیستم ایمنی عمل میکنند؛ فاگوسیتها سلولهای سفیدی هستند که باکتریها را میخورند. ضمنا امگا ۳ ، واکنش سیستم ایمنی را تنظیم میکند تا نسبت به یک عفونت، بیش از حد واکنش نشان ندهد.
منابع عالی امگا 3 شامل ماهیهایی چون ماهی تُن، سالمون، ساردین و ماهی ماکرل میشود. بذر کتان و روغن بذر کتان هم مقادیر زیادی امگا 3 دارند. مصرف مکمل امگا 3 همراه با ویتامین E با همدیگر، سیستم ایمنی را تقویت میکند.."
قارچ و سایر غذاهای سرشار از ویتامین D
همهی ما در مورد ویتامین D و فواید آن برای سلامت استخوانها شنیدهایم. آزمایشات نشان داده که ویتامین D برای سیستم ایمنی هم بسیار سودمند است. با متا آنالیز مطالعات بیشماری نشان داده شده که مصرف مکمل ویتامین D به افراد کمک کرد تا در برابر عفونتهای تنفسی مانند سرماخوردگی معمولی و آنفلوآنزا مصونیت بیشتری پیدا کنند. آنهایی که سطح ویتامین D بدنشان پایین بود، با شروع مصرف مکمل آن، بیشترین فواید نصیبشان شد.
شما میتوانید هم از طریق تغذیه و هم از راه مصرف مکمل، ویتامین D کافی بدنتان را تامین کنید. بسیاری از افراد به سختی میتوانند از راه تغذیه ویتامین D جذب کنند. توصیه میشود علاوه بر مکمل، ماهیها چرب و غذاهای غنی شده مانند شیر، آب پرتقال و غلات صبحانه نیز مصرف کنید.
قارچها نیز منابع عالی ویتامین D هستند. اگر قارچ را یک ساعت یا بیشتر در آفتاب قرار دهید، در معرض تابش آفتاب، ویتامین D آن افزایش مییابد. قارچهای شیتاکه، مایتاکه و ریشی، قابلیت تولید سلولهای سفید را افزایش میدهد و در نتیجه به شما کمک میکنند با میکروبهای بدنتان به خوبی مبارزه کنید.
گیاهان و ادویههای تقویت کننده سیستم ایمنی
برخی از ادویههای معروف دنیا که بهترین طعمها را به غذاها میدهند، میتوانند سیستم ایمنیتان را هم تقویت کنند. سیر، از این جهت بسیار مفید است. سیر با مداخلهای که در سیستم ایمنی انجام میدهد کمک میکند تا در مبارزه با عفونت، خوب عمل کرده و از التهاب نیز کم میکند. مطالعات نشان داده که عملکرد سیر، مکانیسم پیشرفتهای دارد؛ تولید ایمونوگلوبولینها را بیشتر میکند که میتواند واکنش ایمنی بدنتان را بهبود بدهد.
سایر گیاهان شامل زنجبیل، زردچوبه و فلفل کاین میشود. زنجبیل دارای خاصیت ضد میکروبی، ضد التهابی، آنتی اکسیدانی و تسکین درد است و توانایی درمان بیماریهای تنفسی مانند سرفه، عفونت سینه و آسم را دارد!
زردچوبه، گیاهی معروف در پیشگیری از بیماریهاست و میتواند با تومور مبارزه کند. زردچوبه التیام زخم را تسریع میکند و معمولا میتواند سرماخوردگی، آنفلوآنزا، سر درد، احتقان، گلو درد و سرفه را درمان کند. فلفل کاین هم میتواند احتقان را برطرف کرده و بدن را گرم کند و ضمنا از التهاب بکاهد. پس بهتر است کابیت آشپزخانهتان را از این گیاهان و ادویههای مفید پُر کنید!
سوپ و براث (عصاره استخوان گاو)
همهی ما میدانیم که سوپ مرغ، انتخاب معروف غذایی برای بسیاری از افرادی است که دچار سرماخوردگی شدهاند. تحقیقات زیادی نشان داده که سوپ مرغ برای سیستم ایمنی مفید است چون خاصیت ضد التهابی ملایمی دارد که در براث استخوان گاو هم پیدا میشود.
پروتئین موجود در گوشت مرغ، سیستم ایمنی را تقویت میکند و شما میتوانید با افزودن سبزیجاتی چون هویج، کرفس یا اسفناج، فواید آن را چند برابر کنید.
اگر از طرفداران سوپ مرغ نیستید، میتوانید از عصارهی استخوان گاو یا براث که خواصی مشابه سوپ مرغ دارد استفاده کنید.
براث استخوان گاو، منبع خوبی از ژلاتین، گلیسین، پرولین، گلوکوزامین، گلوتامین، مواد معدنی و سایر مواد مغذی التیام بخش است که با هم برای سلامت عمومی شما بسیار مفید هستند. شما میتوانید براث را خالی بنوشید یا به انواع سوپ، خوراک یا سسها اضافه کنید.
چای و عسل
چای با عسل، همراه با سوپ مرغ یک دستورالعمل عالی و اساسی برای مراقبت در برابر سرماخورگی است. مخصوصا چای سبز بسیار مفید است زیرا آنتی اکسیدان EGCG به وفور در چای سبز وجود دارد که به طور طبیعی از سلولهای گوناگون در برابر ضعیف شدن محافظت کرده و جلوی آسیب آنها به واسطهی عفونتها را میگیرد. افزودن مقداری عسل به فنجان چایتان میتواند هم خارش گلویتان را تسکین بدهد و هم سیستم ایمنیتان را تقویت کند.
هر چند به نظر میرسد سرماخوردگی و آنفلوآنزا، سنتی سالیانه است که نمیتوان از آن فرار کرد، اما شما میتوانید قدمهای موثری برای پیشگیری و تسریع پروسهی درمان و تخفیف علائم آن بردارید. راهکارهای ارائه شده را به کار ببرید و از فصلهای سردی که پیش رو دارید لذت ببرید!