نتایج مطالعات جدید پژوهشگران نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا در مسیر مدرسه می تواند بر حافظه کودکان تاثیراتی منفی داشته باشد. در این مطالعات به ارتباط بین کاهش قدرت حافظه و ذرات آلاینده جوی پی برده شده و مشخص شد ریز ذرات دارای ابعاد دو نیم میکرومتر یا کمتر و همچنین دوده کربن که هر دو به طور مستقیم بر اثر ترافیک به وجود می آیند، بر حافظه کودکان در مسیر مدرسه تاثیر دارد. یافته های مطالعات پیشین نشان می داد که بیست درصد از کربن تولید شده در ترافیک های شهری توسط انسان ها استنشاق می شود.تاثیرات نامطلوب آلاینده های جوی بر کودکان اثر بیشتری خواهد داشت زیرا ظرفیت ریه آن ها کمتر بوده و همچنین سرعت تنفس ان ها بیشتر است.
در همین رابطه مار آلوارز پدررول (Mar Alvarez-Pedrerol) سرپرست این تیم پژوهشی و از محققان مرکز مطالعاتی بهداشت جهانی در بارسلونا اعلام کرد: « نتایج مطالعات پیشین سم شناسی و تجربیات قبلی نشان داده است که این مواجهه کوتاه با غلظت های بسیار بالا از آلاینده ها می تواند تاثیر نامطلوب زیادی بر سلامتی داشته باشد. »
وی در ادامه توضیحات خود افزود: «این تاثیرات نامطلوب آلاینده های جوی بر کودکان اثر بیشتری خواهد داشت زیرا ظرفیت ریه آن ها کمتر بوده و همچنین سرعت تنفس ان ها بیشتر است.»
در این مطالعات هزار و دویست کودک در شهر بارسلونا که بین 7 تا 10 سال بودند از 39 مدرسه مختلف تحت مطالعه قرار گرفتند که همه آن ها در طول مسیر خود به مدرسه، پیاده روی می کردند. ظرفیت حافظه و توجه و تمرکز این کودکان در طول 12 ماه به دفعات مورد ارزیابی قرار گرفته و قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا در طول همان دوره براساس مقادیر برآورد شده در کوتاهترین مسیر راه رفتن به مدرسه آن ها محاسبه شد. تجزیه و تحلیل آماری یافته های فوق نشان داد که قرار گرفتن در معرض ریز ذرات دارای ابعاد دو نیم میکرومتر یا کمتر و کربن سیاه همراه با کاهش رشد حافظه است. در این مطالعه مشخص شد افزایش یک دامنه میان دوقطبی در ریز ذرات دارای ابعاد دو نیم میکرومتر یا کمتر و سطح کربن سیاه با کاهش 4.6 درصدی و 3.9 درصدی در رشد سالانه حافظه مرتبط است.
یوردی سونیر (Jordi Sunyer) دیگر پژوهشگر این تیم تحقیقاتی نیز در تکمیل موارد فوق اعلام کرد: «این موضوع به معنی آن نیست که کودکانی که با خودرو یا سایر وسایل نقلیه به مدرسه می روند، در معرض آلودگی هوا قرار ندارند.»
به گفته کارشناسان راه حل مبارزه با این معضل، کاهش میزان استفاده از خودروهای شخصی و کمک به بهبود هوای شهر و همچنین پیدا کردن راه ها و مسیرهای مناسب و دور از ترافیک برای کودکان در طول مسیر مدرسه است.
شرح کامل این پژوهش و یافته های به دست آمده از آن در آخرین شماره مجله تخصصی آلودگی های زیست محیطی (Environmental Pollution journal) منتشر شده و در اختیار پژوهشگران قرار دارد.
در خاتمه گفتنی است همزمان با فرارسیدن نیمه دوم سال و فصل سرما، در بسیاری از شهرهای ایران شاهد آلودگی شدید هوا هستیم که این موضوع مصادف با ساعات کاری مدارس بوده و قطعا تاثیرات نامطلوبی بر عملکرد ذهنی کودکان خواهد داشت.
