"اودیسه در هتل" عنوانی برای پروژه بازسازی هتل متروپل درمونت کارلو فرانسه است که چندی پیش در جولای 2017 رونمایی شد. وقتی مدیریت هتل از "کارل لاگرفلد" یکی از مشهورترین طراحان لباس جهان خواست تا یک طراح برای این پروژه معرفی کند، لاگرفلد "شیرین زیرک" معمار ایرانی- فرانسوی که سابقه همکاری‌هایی با او را داشت به آن‌ها پیشنهاد کرد.
شیرین زیرک که پدری ایرانی و مادری فرانسوی دارد به خوبی توانسته امتزاج این دو فرهنگ را در کار خود انعکاس دهد. او که علاقه مند به تجربه فضاها و فعالیت‌های جدید و متفاوت است پس تحصیل در سه شاخه معماری ، طراحی داخلی و ترمیم بناهای تاریخی، با شماری از چهره‌های مهم دنیای معماری از جمله «کریستیان پورزامپاک»، «ژاک گارسیا» و «آنتوان گاتیه» همکاری داشته است. زیرک دفتر طراحی خود را در سال 2007 در پاریس راه اندازی کرده است.
لورا ثامنی همزمان با رونمایی پروژه هتل متروپل گفتگویی را با این هنرمند ترتیب داده که برگردان آن را در ادامه می‌خوانید.
قبل از هر چیز درباره پروژه هتل متروپل که اخیراً به پایان رسانده‌اید بگویید.
مدیرت هتل متروپل از کارل لاگرفلد خواسته بود که روی این پروژه بررسی کند، و او از من خواست تا بازسازی این بنا را برعهده بگیرم. در این پروزه بیشتر سعی کردم تا تاریخچه این پروژه حفظ شود ولی سبک معماری قرن 21 را هم به آن اضافه کردم و بیشتر از رنگ‌های سیاه و سفید و طلایی و برنز که نماینده آن دوره هستند استفاده کردم.
چطور به معماری و طراحی داخلی جذب شدید و چه وقع تصمیم به دنبال کردن آن به عنوان حرفه گرفتید؟
من از خانواده ای می‌آیم که عموماً در پزشکی فعالیت داشتند و سخت بود مسیر آینده خودم را در معماری ببینم. واقعاً نمی‌دانستم بعد از دبیرستان به چه مسیری باید بروم اما به عناصر و محیط اطراف توجه خاصی داشتم و همیشه به تاریخ هنر و معماری هم علاقه مند بودم.
یک روز برای ثبت نام یکی از دوستانم در یک مدرسه معماری همراه او شدم و همانجا انگار به من الهام شد که این چیزی است که دنبالش هستم. تمام چیزهایی که آنجا دیدم از نقشه‌ها و کروکی‌ها گرفته تا ماکت‌ها و مدل‌های طراحی به شدت مجذوبم کرد. همانجا و همانروز خودم هم در کنار دوستم در مدرسه معماری ثبت نام کردم. حالا زمانی طولانی است که در سه شاخه معماری، طراحی داخلی و تاریخ و میراث معماری فعالیت کرده‌ام، هرچند بیشتر مجذوب طراحی داخلی هستم.
اغلب می گویند عرصه معماری دنیایی مردانه است. موقعیت زن‌ها در معماری امروز را چطور می‌بینید؟
اینکه معماری دنیایی مردانه دارد یک واقعیت است و در هر حال بخش‌های اصلی این عرصه در اختیار آن‌ها است. این را به خصوص می‌توانید در صحنه ساخت و ساز پروژه‌ها یا در کنفرانس‌های معماری ببینید. با این حال، ظرافت‌های زنانه تا اندازه ای در این عرصه نفوذ پیدا کرده که به طور روزافزون آن‌ها را به فعالیت و حضور بیشتر تشویق می‌کند.
به طور کلی چه بخشی از تاریخ معماری شما را بیشتر تحت تأثیر قرار داده؟
روم و ایران باستان و معماری فرانسوی بویژه معماری قرن هجدهم.
همیشه از خودم می‌پرسم دلیل اینکه بسیاری از زنان ایرانی به معماری و خیلی بیشتر روبه طراحی داخلی می‌آورند چیست؟ شما در این باره چه فکر می‌کنید؟
مهم نیست در کجای جهان باشید ؛ به هر حال زنانگی شکلی منحصر به فرد از "حساسیت" برای کار در فضاهای داخلی را ایجاد می‌کند. این فضاها تأثیر قدرتمندی در زندگی روزمره ما دارندو شاید به همین دلیل است که زنان بیشتر به طراحی داخلی علاقه مند هستند. در مقابل معماری و ساخت و سازهای سنگین را داریم که انگار مردان بیشتر به سمتشان تمایل دارند و شاید هم در این پروژه‌ها احساس راحتی بیشتری پیدا می‌کنند. البته این را هم بگویم که در ایران زنان زیادی هم هستند که در قالب معماران داخلی بدون آموزش و تحصیلات رسمی در این زمینه فعالیت می‌کنند. با وجود اینکه معتقدم آن‌ها انسان‌های با ذوقی هستند ولی از این موضوع شگفت زده می‌شوم چرا که طراحی داخلی فقط به انتخاب مبلمان و لوستر و این‌ها خلاصه نمی‌شود.
موضوع دیگری که در این ارتباط می‌خواهم اشاره کنم این است که در ایران ما در بطن فرهنگ زیبایی و زیباپسندی زندگی می‌کنیم. دوست داریم با زیبایی خانه‌ها به مهمان‌هایمان خوش آمد بگوییم. برای همین است که هر وقت با کسی آشنا می‌شنویم فوراً به خانه مان دعوتشان می‌کنیم. این دعوت در حقیقت دعوت به حضور در زیبایی درون خانه‌ها است و تا اندازه ای به خاطر آنچه در خانه‌هایمان همیشه وجود دارد مثل فرش‌ها و غذاهایمان که انگار بخشی از همین فضای داخلی است و با آن پیوند خورده است.
در مورد معماری مدرن در ایران چه می‌توانیم بگوییم؟
ایران بیشتر از 3 هزار سال معماری قدرتمند و با شکوه در پیشینه‌اش دارد.. ما همیشه معماران عالی در ایران داشته‌ایم، اما در اثر شهرنشینی افسارگسیخته ای که در این دهه‌ها رخ داد، صحنه به شدت تغییر کرد است و دیگر کسی که به قوانین زیبایی شناسی احترام نمی‌گذاشت. با این حال، در یک دهه گذشته، معماران ایرانی توجه بیشتری به مفهوم معماری نشان می‌دهند و دوباره شاهد حرکت‌هایی هستیم که در دوره مدرنیزاسیون ایران قبل از انقلاب روی داد . من کار معمارانی را که به مدرن سازی معماری سنتی ایرانی می‌پردازند قدردانی می‌کنم. این در واقع کاری است که خود من دوست دارم انجامش دهم؛ یعنی تجربه‌هایی برپایه زبان مدرن و استفاده از تکنولوژی در عین حفظ سنت.
از تجربه همکاری‌تان با "کارل لاگرفلد" طراح مشهور مد بگویید.
ما در پروژه‌های مختلف طراحی داخلی مثل رستوران‌ها، دفاتر وخانه های لوکس همکاری داریم. در حال حاضر مشغول کار روی دو برج 40 طبقه در تایوان هستیم. من همچنین به عنوان طراح داخلی استودیوهای "شنل" با او کار می‌کنم. خوشحالم که او مرا به عنوان طراح داخلی‌اش انتخاب کرده و همکاری شیرینی بین مان برقرار است.
اعتماد او به شما چطور شکل گرفت؟
برای من خیلی مهم است که او واقعاً در تمام این سال‌ها به من اطمینان داشته و از من حمایت کرده است. تقریباً در تمام مدت همکاری مان او به طور ثابت این رویه را حفظ کرده. اما یک بار هم در پروژه ای بزرگ اشاره کرد که انتخاب مرا برای یک متریال خاص در آن پروژه دوست نداشته است. هر چند اجازه داد من با ایده اولیه خود کار را ادامه بدهم . این واقعاً یک لحظه بسیار مهم برای من بود و باعث شد در نهایت رضایت او را هم در این پروژه جلب کنم.
با معماران جوان تر هم همکاری دارید. مثلاً با معماران ایرانی؟
فرصتی برای همکاری با آقای مظفری والا، معمار جوان ایرانی که سبک بسیار نویی را دنبال می‌کند، داشتم. او حالا یکی از معماران محبوب ایرانی است.
ارتباط حرفه‌ای بیشتری هم با فعالیت‌های معماری در ایران دارید؟
من اغلب برای کار به ایران مسافرت می‌کنم. چند ماه پیش، یک میهمانی ویژه در تهران برپا کردم و فرهنگ معماری فرانسوی را به طراحان ایرانی توضیح دادم. دو رستوران در مرکز تجاری سام تهران طراحی کرده‌ام و تامین‌کنندگان و صنعت‌گران در مورد پروژه‌های لوکس مرتب با من در ارتباط هستند. ما 50 نفر از معماران و طراحان برجسته جهانی را به مرکز تجاری سام دعوت کردیم و در خصوص پرژه‌های فرانسوی و تلفیق آن با طراحی ایرانی بحث و تبادل نظر کردیم.
شما با بعضی از دیگر معماران شناخته شده جهان از جمله "کریستین دپورتزامپارک" و "ژاک گارسیا" هم کار کرده‌اید. چه توصیه ای برای زنان جوان علاقه مند به معماری داخلی دارید ؟
معماری و طراحی داخلی حرفه ای است که شما باید از صمیم قلب آن را دوست داشته باشید چرا که در این مسیر مثل همه رشته‌های هنری با دشواری‌های زیادی ممکن است روبه رو شوید. نترسید از اینکه خلاقیت به خرج بدهید و ایده‌هایتان را دنبال کنید.
