می خواهند بی سرو صدا و به صورت توافقی قال قضیه را بِکنند و از یکدیگر جدا شوند: «طلاق توافقی زوجین بدون حضور در محضر و دادگاه. پیگیری پرونده تا انتهای کار همراه با دو وکیل مجرب. برای مشاوره رایگان تماس بگیرید.» دنبال سرنخ می روم.
دنبال سرنخ می روم. شماره تلفنش را می گیرم؛ بیش از ۱۰ بار. با این که ساعات پاسخگویی از ساعت ۹ صبح تا ۹ شب است، اما کسی گوشی را برنمی دارد. متن آگهی را این بار در اینترنت جستجو می کنم، تک و توک صفحاتی با همان مضمون بالا می آیند. آقای وکیلی شماره تلفن همراهش را در یکی از صفحه ها گذاشته است. یک نیم بوق و بعد با بداخلاقی جواب می دهد. از او در مورد شرایط طلاق توافقی بدون حضور زوجین می پرسم.
نفسی چاق می کند و یکراست می رود سراغ اصل مطلب: اگر ازدواج کرده باشید، قبل از هر کاری باید آزمایش بارداری انجام دهید. اگر باردار نبودید، کار را ادامه می دهیم. چون طلاق توافقی است اول باید در مورد میزان مهریه و نفقه، اگر بچه دارید حضانت بچه، نحوه ملاقات با بچه و موارد دیگر با شوهرتان توافق کنید. بعد از توافق به دفتر ما مراجعه می کنید. البته اگر شوهرتان نخواهند حضوری بیایند، می توانید از ایشان وکالت نامه بگیرید تا من یا همکارم با همان وکالت نامه کارهای بعدی را انجام دهیم. شما هم باید وکیل انتخاب کنید.
در همان جلسه اول ملاقات مان همه چیز تمام می شود. بعد از آن همه کارها را من و همکارم انجام می دهیم. حتی لازم نیست برای ثبت طلاق به محضر مراجعه کنید و خودمان طلاق را در دفترخانه ثبت می کنیم. یک هفته بیشتر طول نمی کشد و هزینه اش هم دو میلیون تومان می شود. با شوهرتان که توافق کردید، تماس بگیرید.
تمام این کارها قانونی است دیگر، کشکلی پیش نمی آید؟ این را من می پرسم. بادی به غبغب می اندازد و با لحنی پر از دلخوری می گوید: نه خانم؛ چه مشکلی؟ ما بر اساس قانون و مقررات کار می کنیم. خیال تان راحت. دو سه نفری که این آگهی را در اینترنت داده اند هم همین ادعا را دارند و می گویند کاری که انجام می دهند مو لای درزش نمی رود و از «الف» تا «ی» طلاق توافقی در سازمان های دولتی مرتبط ثبت و ضبط می شود.
طلاق بدون رفتن به محضر، مگر شدنی است؟
در این که دور زدن قانون در برخی حوزه ها راه پیدا کرده و حتی به مسائل مربوط به زوجین نیز کشیده شده است شکی وجود ندارد، اما این که برای گریز از بوروکراسی اداری دادگاه های خانواده به تبلیغات مربوط به طلاق آسان در فضای مجازی اعتماد کنیم و افسار زندگی مان را به آن ها بسپاریم، با عقل و منطق سازگار نیست.
عبدالصمد خرمشاهی وکیل پایه دادگستری در مورد ادعای وکلای آگهی مجازی به سلامت آنلاین می گوید: وکلایی که اقدام به انتشار این آگهی کرده اند، احتمالا پروانه وکالت دارند و وکلای دادگستری هستند، اما این ادعا که می توانند طلاق زوجین را بدون حضور آن ها در دفترخانه و در طول یک هفته ثبت کنند، اغراق است. اینجا به چند نکته مهم باید اشاره کنم. در هر نوع طلاقی حتی طلاق توافقی باید یک داور حضور داشته باشد و برای برقراری صلح و سازش میان زوجین تلاش کند. در صورتی که موفق نشد، موضوع را به دادگاه اعلام می کند. مشکل دوم، اینجاست که برخلاف ادعای وکلای آگهی های مجازی، در برخی موارد حضور وکیل در دادگاه کافی نیست و گاهی اوقات مسائل و ابهاماتی در پرونده زوجین هست که قاضی به توضیحات زوج و زوجه نیز نیاز دارد.
هر چند به نظر خرمشاهی در مواردی حضور وکیل در دادگاه کفایت می کند، اما حضور زوج و زوجه در محضر برای ثبت طلاق الزامی است. به اعتقاد این وکیل دادگستری، حتی اگر زن و شوهر سنگ های شان را با هم وا بکنند و دست نوشته ای نیز در اختیار وکیل قرار دهند، باز هم این دست نوشته از وجاهت قانونی برخوردار نیست و ضروری است در حضور قاضی مسائل خود را مطرح کنند.
این وکیل پایه یک دادگستری با اشاره به این که زوجین برای ثبت رسمی طلاق حتما باید در دفترخانه های مربوط به طلاق حضور پیدا کنند، تصریح می کند: به مردم و به خصوص زوجین توصیه می کنیم به این آگهی ها اعتماد نکرده و برای طلاق از مجاری قانونی اقدام کنند تا درگیر مشکلاتی که ممکن است به وجود آید نشوند.
ازدواج ها به مویی بند شده است!
در گذشته ازدواج ها به آسانی امروز انجام نمی شد و خانواده دختر و پسر ماه ها و شاید سال ها درگیر ازدواج آن ها بودند. برای همین هم زندگی شان دوام بیشتری داشت و مثل برخی از ازدواج های امروزی به یک دعوای ساده بند نبود. نکته ای که دکتر افسرافشار نادری، جامعه شناس و عضو هیات علمی دانشگاه ضمن اشاره به آن می گوید: اما امروز وضعیت چطور است. برخی ازدواج ها مثل ازدواج های اینترنتی در جامعه باب شده است که بخشی از آمارهای مربوط به طلاق را به خود اختصاص داده اند. متاسفانه مفهوم ازدواج آسان به غلط در میان مردم رواج پیدا کرده است. ازدواج وقتی آسان باشد، زن و شوهر نیز به راحتی و با بروز کوچکترین اختلاف، عطای رفتن را به لقای ماندن می بخشند و با این روند آمار طلاق های توافقی رو به افزایش می گذارد.
به اعتقاد این جامعه شناس مهمترین دلایل بالا رفتن آمار طلاق های توافقی را باید در افزایش فشارهای ساختاری مثل بیکاری، تورم و درآمد ناچیز جستجو کرد. او به سلامت آنلاین می گوید: شرایط به قدری بی ثبات است که وقتی مردم شب می خوابند صبح که از خواب بیدار می شوند نمی دانند چه اتفاقاتی ممکن است زندگی شان را تحت تاثیر خود قرار دهد. مردم تاب و تحول خود را از دست داده اند و چون دست شان به جایی بند نیست و نمی توانند خواسته و نیازهای خود را برآورده کنند، به جدایی رو می آورند.این روند در علم روانشناسی به «نظریه محرومیت» معروف است که در آن اگر فردی به خواسته اش دست پیدا نکند، رفتارهای آسیب زا از خود نشان می دهد. در مورد زوج ها نیز همین طور است و چون نمی توانند مشکلات شان را حل کنند، تصور می کنند اگر جدا شوند، همه چیز درست می شود. اگر کمی تحقیق کنید می بینید که آمار بیماران «خود ایمنی» روز به روز در حال افزایش است. چرا؟ به دلیل استرس مقاومت بدن کم شده و فرد مبتلا به بیماری می شود.
افشارنادری تنها راه حل این مشکل را در این می داند که دولت قدم هایی برای رفع معضلات پیش روی مردم بردارد تا برای تخلیه ناراحتی ها، زندگی مشترک خود را به خطر نیندازند.
زود تصمیم نگیرید
با این که موضوع طلاق توافقی در کشور ما برای سهولت در جدایی مطرح شده است، اما در کشورهای خارجی جدایی به این سادگی ها نیست. زمانی که زوجی خارجی تصمیم به جدایی می گیرند به آن ها فرصت داده می شود تا سه ماه دور از هم زندگی کنند و ببینند می توانند با شرایط جدید کنار بیایند یا نه. اگر سازگار بودند که از هم جدا می شوند، در غیر این صورت دوباره زندگی جدیدی را از سر می گیرند. اما در ایران این طور نیست و متاسفانه برخی زوج ها به سادگی آب خوردن و به اسم طلاق توافقی و این که با هم کنار نمی آییم از هم جدا می شوند.
بنابراین برای جلوگیری از شیوع طلاق توافقی در کشور، ابتدا باید مشکلات ساختاری را مرتفع کرد و پس از آن نه مثل غربی ها، اما راهکارهایی متناسب با فرهنگ کشور در قوانین مربوط به طلاق تدوین کرد تا علاوه بر این که فرصت فکر کردن به زن و شوهر برای ادامه زندگی زناشویی یا پایان آن داده شود، فرصت برخی سو استفاده ها نیز از برخی وکلا که از قبل اختلاف و جدایی زوجین سودهای کلانی نصیب شان می شود، گرفته شود.