سینمای ایران در روزگار کنونی دچار تغییرات زیادی شده و با فراز و نشیبهای فراوانی روبرو شده است. نبود بودجه، مشکلات سالنهای سینما، ورود بازیگر سرمایه گذار، قیمت بلیت، عدم اکران مناسب از جمله مشکلات اصلی سینما از زبان برخی هنرمندان است.
در این میان بازگشت به عصر سینمای مبتذل بیش از هرچیز، سینمای ایران را تهدید میکند. تولید آثار بدون محتوا و صرفاً سرگرم کننده که رد شدن برخی اخلاقیات و هنجار را دست آویز این سرگرمی قرار میدهند.
متاسفانه این آثار به طور روز افزون در سینمای ایران ریشه دوانده و همه چیز را تحت شعاع قرار دادهاند. نکته قابل تامل اما در این میان عدم نظارت درست و همچنین استقبال سینماداران و برخی مسئولین از فیلمهای معروف به بفروش است. فیلمهای کمدی که در مدت زمان کوتاهی تولید شده و از کیفیت بسیار نازلی برخوردار هستند.
این مساله را با چندی از هنرمندان عرصه سینما مطرح کرده و در قبال این مبحث با آنها به گفتوگو نشسته است که در ادامه خواهید دید.
فیلمهای مبتذل این روزها گیشه را در دست دارند
پوران درخشنده نویسنده و کارگردان سینما با اشاره به اکران کمدیهای سخیف و فروش میلیاردی آنها در سینماها گفت: فیلمهای کمدی سخیف، دیالوگهای مبتذل و آثاری که الفاظ و حرکات زشت به کار می برند این روزها گیشه را در دست دارند. این آثاربرای خانوادهها زیان بار است زیرا کودکان به محض شنیدن این گونه الفاظ به سرعت آنها تکرار کرده و یاد میگیرند.
وی با اشاره به رعایت اخلاقیات متناسب با اسلام و کشور تاکید کرد: فیلم و سینما عرصه انسانسازی است و هر آنچه باعث شود انسان به تعالی برسد در این عرصه شایسته است. در دین اسلام جایگاه اصلی و اساسی انسان تعریف میشود و لذا باید تمامی حرکات و رفتارها بر اساس و منطبق با آموزههای اسلام باشد.
به قیمت به ابتذال کشیدن فرهنگ مردم را میخندانند
سیروس الوند نویسنده و کارگردان سینما با اشاره به تغییر فضای سینما در سالهای اخیر گفت: یک روزی سینمای ایران با عنوان سینمای فرهنگی و معنوی در تمام دنیا شناخته میشد اما حالا هیچ خبری از آن سینما نیست. بسیاری از فیلمها به سمت ابتذال و انحطاط رفتهاند. اینها میخواهند حتی به قیمت به ابتذال کشیدن فرهنگ مردم را بخندانند. این چه کمکی به سینما و تولید میکند وقتی همه به هر قیمتی به فکر فروش هستند؟
این کارگردان سینما در همین راستا ادامه داد: متاسفانه مدیران سینمایی فقط به فکر ارائه آمار هستند و این آمارهای میلیاردی فروش درست نیست. در سال کلاً 2 یا 3 فیلم کمدی میفروشند و مسئولین جمع این فیلمها آمار کلی فروش سینما اعلام میکنند که این آماری درست نیست وقتی بسیاری از فیلمها با شکست اقتصادی روبرو میشوند.
با ابتذال و مسخره کردن دیگران فیلمهای بفروش میسازند
رسول نجفیان بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون که هماکنون فیلم سینمایی "زیر سقف دودی" را در چرخه اکران دارد درخصوص رواج ساخت آثار مبتذل در سینمای ایران گفت: اینکه فیلم های کمدی مبتذل ساخته میشود و مردم از آن استقبال میکنند باید به عنوان یک آسیب اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد. وقتی فضای هنر باز باشد و هر شخص تفکرات خود را ارائه دهد این چنین آثاری هم ساخته میشوند اما تجربه نشان داده با گذشت زمان آن چیز که میماند آثار مبتذل نیستند.
وی سینمای ایران را به بازار تشبیه کرد و افزود: در مکتب بازاری همه بر اساس تقاضا کالا ارائه میدهند و متاسفانه سینما هم اینطور شده است.
وی فروش بالای فیلم "گشت 2" را بازتاب مشکلی اجتماعی دانست و عنوان کرد: شما فکر می کنید گشت ارشاد چرا فروش میکند، زیرا بسیاری از اقشار جامعه در آن مسخره و تحقیر میشوند و مردم به آنها میخندند. این اتفاق را نباید چندان عجیب باشد چون از کوزه همان برون تراود که در اوست.
بازیگر سریال "مرد هزار چهره" با تاکید بر ساخت آثار ماندگار در سینمای ایران تاکید کرد: همه این نوع آثار ساخته میشوند و شاید میلیاردها تومان بفروشند اما بعدها آن آثاری در یاد میمانند که دارای محتوا و مفهوم باشند. من نگاهم این است که فیلمهای ضروری و مهم در ذهن جامعه میماند و فیلمهای بی ارزش سریعاً از ذهن خارج میشود.
به قیمت خنداندن مخاطب و فروش بلیت از برخی مسائل اخلاقی به سادگی نگذریم
حمیدزرگرنژاد کارگردان سینمای ایران که این روزها پیش تولید فیلم سینمایی "امپراتور" را پشت سر میگذارد رعایت اخلاق از سوی فیلمساز را قدم اول در این راه دانست و گفت: من به عنوان یک فیلمساز نمیتوانم قوانینی را بابت رعایت گروه سنی تنظیم کنم اما میتوانم این امر را در تولید آثار خود رعایت کرده و به قیمت خنداندن مخاطب و فروش بلیت از برخی مسائل اخلاقی به سادگی نگذرم. با این وجود من نمیتوانم به همه دیکته کنم و به نظرم این اتفاق کاملاً به دیدگاه فیلمسازان بستگی دارد.
وی نگاه صرف به گیشه را زیانبار اعلام کرد و افزود: اگر صرفاً چشم خود را ببندید و فقط به گیشه فکر کنید اتفاقات خوبی را به همراه ندارد. این نگاه تجاری سینما را به سمت آثار سخیف و بفروش هدایت میکند. خود فیلمسازان چنین آثاری میدانند با حذف آن قسمتهای ناهنجار هیچ اتفاقی در اثرشان نخواهد افتاد. مگر اینکه این دیدگاه خود کارگردان برای نشان دادن این مسائل اصرار شده باشد.
زرگرنژاد با اشاره به متعهد بودن خود به پایگاه خانواده خاطرنشان کرد: من هیچ وقت از کلمه "باید" برای دیگران استفاده نمیکنم و مابقی فیلمسازان تصمیمشان کاملاً شخصی است اما این را میدانم که خودم موظفم بنا به چارچوب خانواده و جامعه اثری ارائه دهم که اعتقادم را زیر پا نگذارد.