با وجود بحران منابع آبی، صادرات محصولات سبزی و صیفی با حواشی و انتقادات زیادی همراه است، چراکه صادرات محصولات آب بر به معنای صادرات آب است. براساس آمار سالانه 5 میلیارد متر مکعب آب مجازی حاصل از صادرات محصولات آب بر صادر می شود که این امر با سیاست ارتقای بهره وری آب منافات دارد.
عیسی کلانتری وزیر اسبق کشاورزی در این باره معتقد است در شرایطی که ایران با محدودیت منابع آبی و بحران روبرو است خودکفایی محصولات آب بر نظیر گندم نباید به هر قیمتی تمام شود.
رضا نورانی رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی با اشاره به آخرین وضعیت صادرات محصولات آب بر اظهار کرد: وزارتخانه برای کاهش تولید محصولات آب بر در حد نیاز داخل باید برنامه ریزی صحیحی انجام دهد.
نورانی در ادامه افزود: با توجه به آنکه تولید محصولات جالیزی و باغی در تمامی فصول امکان پذیر است ، اما تولید این گونه محصولات باید در فصل بهار که گیاه نیاز کمتری به آب دارد، صورت پذیرد.
رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی در خصوص صادرات هندوانه تصریح کرد: علی رغم کیفیت بالای هندوانه در کشور، نبود بسته بندی مناسب موجب شده که این محصول از سایر کشورها با نرخ های بالاتری در بازار قطر به فروش رسد.
صادرات محصولات سبزی و صیفی توجیه اقتصادی ندارد
مسعود اسدی رئیس تشکل های بخش کشاورزی گفت: با توجه به وضعیت بحرانی آب کشور، تولید محصولات آب بر نظیر سبزی و صیفی باید در حد نیاز داخل باشد، در غیر این صورت صادرات توجیه اقتصادی ندارد.
وی افزود: سالانه میزان قابل توجهی آب مجازی حاصل از تولید محصولات آب بر به بازارهای هدف صادر می شود، در حالیکه صادرات آب به کشورهای همسایه در آمد بیشتری برای کشور در بر دارد.
اسدی با اشاره به ضرورت اجرای الگوی کشت بیان کرد: سال ها است وزارت جهاد کشاورزی و جامعه کشاورزان با مشکل نبود الگوی کشت روبرو هستند که این امر در برخی موارد ازدیاد تولید، امحا محصول و درنهایت نابودی منابع آبی و اقتصاد کشاورزان را به همراه دارد.
رئیس تشکل های بخش کشاورزی ادامه داد: با توجه به آنکه امکان اجرای الگوی کشت از سوی دولتی ها وجود ندارد، وزارتخانه این امر را باید به تشکل ها واگذار کند.
وی با اشاره به ضرورت اصلاح الگوی آب در کشور گفت: هدف از صادرات محصولات کشاورزی ، ایجاد ارزش افزوده بالا است از این رو صادرات محصولات کم آب امری ضروری است.
اسدی در پاسخ به این سوال که انتقاداتی به خودکفایی گندم مطرح است، تصریح کرد: بنا به فرمایش مقام معظم رهبری مبنی بر خودکفایی محصولات استراتژیک نظیر گندم، نباید به میزان آب مصرفی و نرخ بالای آن در مقایسه با نرخ های جهانی توجه کرد، چراکه وابستگی به بیگانگان امنیت ملی را به خطر می اندازد.
خوداتکایی محصولات کشاورزی نباید به هر قیمتی تمام شود
کاوه زرگران رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تهران بیان کرد: با توجه به محدودیت منابع آبی به خوداتکایی و خودکفایی محصولات کشاورزی نباید پا فشاری کرد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا عمده صادرات محصولات کشاورزی سبزی و صیفی هستند، تصریح کرد: صادرات یک روال دائمی ندارد، چراکه برنامه ریزی مدونی برای تولید و صادرات نداریم و پس از برداشت محصول در زمینه عرضه به بازارهای صادراتی تصمیم گیری های لازم اتخاذ می‌شود.
زرگران در خاتمه یادآور شد: با توجه به موقعیت جغرافیایی کشور نباید به دنبال صادرات محصولات آب بر و خام کشاورزی باشیم، بلکه باید محصولات دارای ارزش افزوده بالا را در زمره سبد صادراتی خود قرار دهیم.
