مرز برجامی اروپا با آمریکا

 همزمان، سفیر فرانسه در واشنگتن در واکنش به طرح پیشنهادی جان بولتون به ترامپ برای لغو برجام، گفت پاریس از لغو برجام حمایت نکرده و راضی به این کار نخواهد شد. محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران نیز طرح بولتون برای خروج آمریکا از برجام را شکستی بزرگ برای واشنگتن و منجر به انزوای بیشتر این کشور در صحنه بین‌المللی خواند و گفت گوش شنوای زیادی برای این پیشنهادها وجود ندارد. جان بولتون روز دوشنبه تهدید کرد به دلیل اینکه صدای مخالفان برجام را به گوش ترامپ و افکار عمومی آمریکا برساند، اقدام به انتشار عمومی طرح خروج از برجام می‌کند تا همگان بدانند گزینه‌ای به نام «لغو یکجانبه برجام از سوی آمریکا» وجود خارجی دارد.

 

دولت ترامپ در آستانه تایید سومین گزارش سه ماهه از پایبندی ایران به برجام قرار دارد و در این خصوص به‌دنبال بهانه‌تراشی برای نشان دادن عدم پایبندی ایران به مفاد توافق هسته‌ای است. در همین ارتباط نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل در ماموریتی ویژه راهی وین اتریش شد تا با پیش کشیدن موضوع بازرسی از تاسیسات نظامی ایران، مقامات آژانس را تحت فشار قرار دهد. تحرکاتی که نه تنها تاکنون نتیجه نداده، بلکه منجر به حمایت دیگر اعضای 1+5 از جمله آلمان و فرانسه از ایران شده است که در کنار مواضع چین و روسیه می‌تواند منجر به حفظ توافق هسته‌ای شود. در همین خصوص، خبرگزاری دویچه وله آلمان با اشاره به سفر زیگمار گابریل، وزیر امور خارجه آلمان به آمریکا نوشت که ایران از موضوعات مورد بحث در سفر گابریل به آمریکا بود. وزیر آلمانی در این سفر تاکید کرد که تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران نیز در اروپا با شک و تردید دیده می‌شود، چون می‌تواند توافق اتمی که طی مذاکرات و تلاش فراوان منعقد شده است را به خطر بیندازد. گابریل همچنین گفت که ما بسیار به این مساله علاقه‌مندیم که این توافق را به‌عنوان اروپایی و آلمانی حفظ کنیم. اما باید این مساله برای ایران آشکار شود که در واقع همه جزئیات این توافق باید اجرایی شود. آلمان مشترکا با فرانسه، انگلیس و آمریکا در این راستا بر ایران فشار وارد می‌کند.

 

موضع قاطع پاریس

همزمان با تلاش برای حفظ برجام، سفیر فرانسه در واشنگتن در واکنش به طرح پیشنهادی بولتون به ترامپ برای لغو برجام، گفت پاریس از لغو برجام حمایت نکرده و راضی به این کار نخواهد شد. «ژرار آرو» سه‌شنبه شب بار دیگر تاکید کرد که پاریس با لغو توافق هسته‌ای ایران و گروه موسوم به 1+5 مخالف است. او در توییتر در واکنش به طرح جان بولتون سفیر اسبق آمریکا در سازمان ملل برای لغو توافق هسته‌ای نوشت: «همان‌طور که رئیس‌جمهوری امانوئل ماکرون گفت: «هیچ جایگزینی برای «برجام» وجود ندارد.» آرو افزود: «فرانسه از لغو آن حمایت نکرده و به این کار رضایت نخواهد داد. امانوئل ماکرون رئیس‌جمهوری فرانسه روز سه‌شنبه در جمع سفرای این کشور ضمن اعلام حمایت پاریس از توافق هسته‌ای تاکید کرد که «هیچ جایگزینی برای برجام وجود ندارد.» او گفت توافق هسته‌ای زمینه را برای ایجاد «رابطه‌ای سازنده» با ایران فراهم می‌کند و جایگزینی برای آن وجود ندارد. اظهارات ماکرون یک روز پس از آن عنوان شد که فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم توافق هسته‌ای را یک دستاورد خواند و گفت این توافق متعلق به کل جامعه بین‌الملل است. این اظهارات پاسخی روشن به دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا است که براساس برخی گزارش‌ها، به‌دنبال یافتن بهانه‌ای برای بر هم زدن توافق هسته‌ای است. پیش‌تر نیز مجله بریتانیایی پراسپکت (چشم‌انداز) در تحلیلی نوشت که بریتانیا برخلاف آمریکا به صراحت اعلام کرده است که چه ایالات‌متحده از برجام حمایت کند و چه نکند، بریتانیا به حمایت از توافق هسته‌ای ادامه خواهد داد.

 

شکستی بزرگ برای واشنگتن

از سوی دیگر، محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران در واکنش به تلاش‌های مخرب مقامات آمریکایی، طرح بولتون برای خروج آمریکا از برجام را شکستی بزرگ برای واشنگتن و منجر به انزوای بیشتر این کشور در صحنه بین‌المللی خواند. ظریف در گفت‌وگویی درباره طرح جان بولتون نماینده اسبق آمریکا در سازمان ملل برای خروج واشنگتن از برنامه جامع اقدام مشترک عنوان کرد: من طرح آقای بولتون را چون ظاهرا نتوانستند مستقیم برای کاخ سفید ارسال کنند، خواندم. حتما این طرح یک شکست بزرگ برای ایالات‌متحده خواهد بود و باعث انزوای بیشتر آمریکا در صحنه بین‌المللی خواهد شد.» رئیس دستگاه دیپلماسی با یادآوری این که البته بولتون اولین بار نیست که در این صحنه حضور دارد، ابراز کرد: «بار قبل هم سیاست‌های آقای بولتون در ابتدای دهه 80 شمسی در آمریکا دنبال شد و آمریکایی‌ها نتیجه آن را دیدند. آقای بولتون باید یادش باشد که اگر سیاست‌ ایشان موفق می‌بود، آمریکا نیازی پیدا نمی‌کرد که 10 سال بعد از پیگیری آن سیاست‌، نهایتا به پای میز مذاکره بیاید و با ایران مذاکره کند و به تفاهم برسد.»وزیر امور خارجه ایران که با پایگاه اطلاع‌رسانی دولت گفت‌وگو می‌کرد، در این باره عنوان کرد: «بولتون برای 10 سال سیاست نفی غنی‌سازی ایران را پایه‌گذاری و پیگیری کرد و نتیجه آن این شد که ایران توانسته بود تعداد سانتریفیوژهایش را از 200 به 20 هزار برساند و در واقع دستاورد آقای بولتون، 19 هزار و 800 سانتریفیوژ بود و این بود که بعد از اینکه مردم ایران در انتخابات سال 92 نشان دادند که فشار و تحریم‌ بر اراده سیاسی‌ مردم ما تاثیری ندارد، آمریکا به پای میز مذاکره آمد.» او همچنین در مورد اظهارات اخیر هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل درباره برجام گفت: آنچه خانم هیلی مطرح کرده است بیشتر نشان‌دهنده‌ بی‌اطلاعی ایشان از متن توافق برجام است.

 

سیاست آمریکا متزلزل است

در ادامه واکنش‌ها به رفتار آمریکا در قبال برجام، رئیس‌جمهوری ایران سه شنبه شب نیز با بیان اینکه خود آمریکایی‌ها و سیاستمدارانشان هم نمی‌توانند به آن پاسخ بدهند. هم‌حزبی‌های آقای ترامپ هم نمی‌توانند به آن پاسخ دهند، گفت: «سیاست آمریکا، سیاست متزلزلی است و در حال حاضر هیچ چارچوبی برای رفتار سیاست داخلی‌ و خارجی و اقتصادی‌شان و حتی با همسایگان و هم‌پیمانانشان وجود ندارد.» حسن روحانی در گفت وگوی زنده تلویزیونی با مردم با اشاره به رفتار آمریکا گفت: «این می‌تواند از یک جهت به نفع ما باشد. آن جهت این است که آمریکا برای اجماع‌سازی علیه ایران در سخت‌ترین و دشوار‌ترین شرایط تاریخی است.»روحانی افزود: «امروز این کار برای آمریکا امکان‌پذیر نیست. به تعبیری امروز آمریکا بدترین شرایط و ایران بهترین شرایط را دارد. یعنی حتی شما می‌بینید درباره برجام، متحدان آمریکا که اتحادیه اروپا هستند، مواضع‌شان چگونه است.» رئیس‌جمهوری اظهار کرد: «28 کشوری که اتحادیه اروپا را تشکیل می‌دهند، به صراحت اعلام می‌کنند ما پایبند به برجام هستیم. بنابراین امروز ما در شرایطی هستیم که می‌توانیم اطمینان داشته باشیم و مسیر و راه‌مان را ادامه می‌دهیم.» روحانی همچنین گفت: ما هیچ‌گاه آغازگر نقض برجام نخواهیم بود، اما در برابر تخلفات دیگران هم دست روی دست نخواهیم گذاشت.