«دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا تنها کسی است که کدهای آغاز حمله هستهای به هر کشوری از جمله کره شمالی را در اختیار دارد. او به تازگی، احتمال چنین اقدامی را محتمل ندانسته است.
او ظرف چند روز گذشته، چندین بار کره شمالی را تهدید کرده در صورتی که به اقداماتش علیه آمریکا ادامه بدهد به این کشور با «آتش و خشمی» پاسخ داد که جهان نظیر آن را شاهد نبوده است.
این اظهارات ترامپ با انتقادهای گستردهای در داخل خود آمریکا رو به رو شده است. از جمله، 60 نماینده کنگره آمریکا در نامهای به «رکس تیلرسون»، وزیر خارجه آمریکا بیان آنها را «غیرمسئولانه و خطرناک» دانستهاند. بسیاری از سیاستمدارن هم خواستهاند تدابیری برای جلوگیری از حمله هستهای آمریکا به کره شمالی اتخاذ کنند.
از ابتدای سال جاری میلادی که ترامپ اختیار کدهای آغاز یک حمله هستهای مرگبار را در اختیار گرفت، بسیاری با توجه به روحیه زودرنج و دمدمی مزاج او، این سوال را مطرح کردند که چه تمهیدات حفاظتیای برای پیشگیری از تصمیمات لحظهای یک نفر با عواقب فاجعهآمیز موجود است؟
مطابق قانون اساسی آمریکا رئیسجمهور نمیتواند بدون تأیید کنگره، اعلان جنگ کند، اما واقعیت آن است در صورتی که ترامپ تصمیمی در این زمینه بگیرد، کنگره از توان اندکی برای ایستادن مقابل وی برخوردار خواهد بود. رئیسجمهور، به عنوان فرمانده کل قوا، از اختیارات خاص خودش برای اعلان جنگ، به بهانه محافظت از کشور در برابر تهدیدها برخوردار است.
کنگره میتواند قانونی برای منع استفاده از زور نظامی یا قطع منابع مالی برای هر گونه اقدام نظامی در کره شمالی تصویب کند. اما دولت ترامپ بدون مواجهه با چنین ممنوعیتهای مستقیمی، با اعلام اینکه آمریکا تحت تهدید قرار گرفته از اختیار لازم برای توسل به اقدام نظامی تا 60 روز برخوردار خواهد بود.
در روزهای گذشته، اظهارات بیپروا و بدون تأمل ترامپ موجب شده بسیاری از نمایندههای کنگره آمریکا خواستار کاستن از اختیارات رئیسجمهور برای آغاز حمله بدون مجوز کنگره شوند.
«دان کلیدی»، نماینده جمهوریخواه ایالت میشیگان به عنوان مثال گفته که با حضور ترامپ در کاخ سفید، لازم است نقش کنگره به صراحت مشخص شود. وی به سیانان گفته است: «این، بحثی است که باید انجام شود. اختیارات کنگره بایستی به صراحت مشخص شوند، به ویژه با وجود این رئیسجمهور که د رعرصه هدایت سیاست خارجی دمدمیمزاج به نظر میرسد.»
اما کاخ سفید، درباره حدود و ثغور اختیارات کنگره و دولت، دیدگاه متفاوتی دارد و دولت ترامپ قبل از حمله به پایگاه هوایی الشعیرات سوریه، چند ماه قبلتر هم مجوز کنگره را نگرفت.
شان اسپایسر، سخنگوی سابق کاخ سفید، ماه آوریل درباره اینکه آیا رئیسجمهور آمریکا آماده است به تنهایی و بدون مشورت با کنگره علیه کره شمالی اقدام کند، مورد پرسش قرار گرفت. او در جواب گفت که دولت، کنگره را از این موضوع مطلع خواهد کرد، اما رئیسجمهور از اختیاراتش به موجب بند دوم قانون اساسی استفاده خواهد کرد.
این بند به رئیسجمهور آمریکا اختیار میدهد در صورت رسیدن به این تشخیص که امنیت ملی آمریکا تهدید شده میتواند مجوز اقدام نظامی را صادر کند. اختلاف میان کاخ سفید و کنگره ظاهراً در تفاسیری است که آنها از «تهدید علیه امنیت ملی» ارائه میدهند و همین ابهام حقوقی است که دست قوه مجریه را برای اقدام باز میگذارد.