الهه کولایی در خصوص جزئیات برنامه هایش برای اداره شهر تهران سخن گفت.
*می خواهم سئوال آخر را اول بپرسم به نظر می آید مطرح کردن یک خانم برای شهرداری تهران بیشتر از آنچه که جدی باشد یک ژست است و آن، اینکه سرانجام ما یک گزینه خانم در میان گزینه های شهرداری مطرح کردیم واین گزینه بیش از آنکه جزئی باشد تاکیدی بر متفاوت بودن با دوره های پیشین است.
-واقعیت این است که این یک مطالبه است. زنان در سمت های اجرایی کشور متناسب با نقش و توانمندی هایشان حضور نداشتند اما این مطالبه در سطح جامعه وجود دارد زیرا ما مشاهده می کنیم طی دهه های گذشته بیشتر بعد از انقلاب اسلامی زنان نقش محوری و تاثیرگذاری در تحولات کشور داشته اند. تاکید بنیانگذار جمهوری اسلامی بر نقش و حضور زنان در جامعه این انتظار منطقی را در جامعه زنان ایرانی بوجود آورده که بر اساس شئونات بومی و ملی نقش محوری در عرصه های اجتماعی ایفا کنند. این مطالبه وجود دارد اما همچنان فضای لازم برای ارتقا حضور گسترده زنان فراهم نشده است همینکه در بین چند نامزد نام یک خانم مطرح می‌شود و همه روی آن تمرکز می کنند که چرا یک زن؟, نشان دهنده همین موضوع است. چرا گفته نمی شود «چرا یک مرد» . سالهای متمادی است که مردان از این وزارتخانه به آن وزارتخانه و از این مدیریت به آن مدیریت می روند و هیچ گاه کارآمدی و توانمندی آنها زیر سئوال نرفته است اما این موضوع در نظام سیاسی و فرهنگی ما هنوز پذیرفته نشد اما در سطح جامعه این اتفاق افتاده است و جامعه پذیرای حضور زنان در پست های مدیریت هست. مطرح شدن نام یک خانم پاسخ به مطالبات جامعه است و پاسخ دادن به ظرفیت های ایجاد شده برای حضور زنان در پست های کلیدی. برای این کار نیاز به الگوهای کشورهای دیگر هم نیست اینکه یک زن در بین نامزدهای شهرداری مطرح می‌شود پاسخ دادن به این مطالبه اجتماعی است. ۵۰ درصد جمعیت کشور را زنان و جوانان تشکیل می دهند و زنان و جوانان در همه جوامع خواستار تغییر هستند و این نماد تغییر است و نشان دهنده ظرفیت نظام جمهوری اسلامی برای پاسخ به تغییرات سریع اجتماعی است اما باید قبول کنیم در حوزه فرهنگ، مقاومت جدی ای وجود دارد و در نظام سیاسی. به هر حال یک رقیب جدید ورود پیدا کرده و می خواهد سهمی از قدرت را بگیرد. بنابراین مقاومت هایی وجود دارد. من رشته ام علوم سیاسی است و در خصوص مباحث توسعه مطالعه و تدریس کرده ام. در کشورهای در حال توسعه این رفتارها و نگرش ها طبیعی است و باید تلاش کنیم که تغییر پیدا کند و این ناباوری ها رفع شود.
* کمبود یک نگاه زنان در شهر حس می‌شود. خیابان ها و معابر این شهر چندان با خانم ها و کودکان مهربان نیستند. یک مادر با کالسکه سخت می تواند در این شهر عبور کند. شما موافق این فقر و نگاه زنانه در شهر هستید.
من این نگاه را لمس کرده ام. این بی توجهی ساختاری در حوزه عمومی به زنان در شهرهای کشور به چشم می خورد زیرا حوزه های عمومی بیشتر حوزه های مردانه بوده. این موضوع مربوط به زمانه ما نیست بلکه یک پیشینه طولانی تاریخی دارد و مقاومت های تاریخی نیز در خصوص آن وجود دارد آن هم ناشی از غیبت پایدار زنان در مدیریت های شهری است. ما نه تنها در پست های اصلی بلکه در مناطق و نواحی نیز کمتر شاهد مدیریت زنان هستیم. وقتی زنان در حوزه تصمیم گیری ها نیستند بنابراین ممکن است که نیازهای آنها نیز نادیده گرفته شود. زنان نگاه کلی گرا، همه جانبه نگر به همه مسائل دارند و می توانند چندین وظیفه را همزمان به خوبی اداره کنند، مادران شاغل در تربیت فرزندانشان موفق تر هستند و یک ضرب المثل فرانسوی می گوید اگر می خواهی کاری خوب انجام شود به فردی بسپار که سرش شلوغ تر است زیرا نظم بهتر به کارها می دهد.
این خصلتی است که خداوند در زنان قرار داده. حضور زنان در جامعه نباید جداگانه تعریف شود. همچنین نقش آموزش شهروندی که شهرداری ظرفیت بالایی در حوزه آموزش شهروندان دارد در این رابطه مهم و اساسی است. شهروندان باید با حقوق و تکالیفشان آشنا شوند. این شهر را تا به حال مردان اداره می کرده اند و این مشکلات که در شهر وجود دارد ناشی از نگاهی مردانه است که بدون در نظر گرفتن نیازهای متعدد جامعه بشری شکل گرفته است. ما نیازمند تحولات در حوزه های سخت افزاری و نرم افزاری هستیم. کالبد شهر ومبلمان شهری باید به نیازهای زنان، کودکان، سالمندان، افراد کم توان و ... توجه کند و با یک نگاه کلی نگر می توان به همه نیازها پاسخ داد.
*در برنامه هایتان اشاره کردید ۳۰ درصد پست های مدیریتی به زنان و جوانان داده می‌شود این نگاه نمی تواند آسیب زا باشد؟
-اینکه می گویم ۳۰ درصد نه اینکه یک شبه ۳۰ درصد پست های مدیریتی متعلق به زنان شود بلکه ما باید به این سمت حرکت کنیم که سهم زنان از مدیریت ها افزایش پیدا کند و محور برنامه ها این گونه باشد. مسائل مرتبط با جامعه باید با برنامه ریزی باشد نه چکشی و مهندسی شده. انسانها پیچ و مهره نیستند که آنها را مهندسی کنیم اما چند دهه است که گفته می‌شود خانمها باید از پست های میانی برای پست های عالی تربیت شوند اما زمینه حضور در پست های میانی نیز فراهم نمی شود. اگر یک خانم وارد پست مدیریتی شود می تواند زمینه حضور خانهای دیگر برای رسیدن به قدرت را فراهم و برای تحقق این خواسته برنامه ریزی کند. ما در مسائل اجتماعی بدنبال معجزه نیستیم بلکه بدنبال تغییر تدریجی هستیم.
*یکی از مشکلات قدیمی تهران منابع درآمدی آن است. کارشناسان شهری معتقدند برای توسعه پایدار باید بدنبال منابع پایدار رفت. پیشنهاد شما برای کسب درآمدهای پایدار در شهر چیست؟
-من در پاسخ های قبلی اشاره کردم که ما در مواجهه با مسائل پیچیده اجتماعی بدنبال ساده سازی راه حل هستیم اما می توان با شیوه ها و روش ها و راهکاریی که سایر مجامع از آن استفاده کرده اند برای توسعه در کشور استفاده کنیم. ما نیازمند کسب درآمدهای جدید هستیم که یکی از آن سرمایه گذاری کشورهای دیگر در کشور است. مشتاق و خواهان برای این سرمایه گذاری کم نیست بجز کشورهای اروپایی، کشورهای پیرامونی نیز تمایل زیادی به سرمایه گذاری دارند بجز جذب مشارکت های خارجی با برون سپاری پروژه ها می توان مشارکت مردم را در پروژه های شهری افزایش داد.فقط این را محور قرار دهیم که مردم ملاک تصمیم گیری ها و سیاست های گذاری های ما باشند.
یکی دیگر از راهکار تعامل با دولت و نهادهای قدرت است . این را نباید فراموش کنیم که تهران یک شهر ملی است و هزینه های آن را نباید مردم تهران بدهند بلکه همه مردم ایران از مزایای تهران استفاده می کنند اما شاهد آن هستیم که مجلس هر وقت بودجه ای به تهران می دهد فضایی متفاوت ایجادمی شود در حالی که هنوز در اطراف تهران مناطق کم توسعه یافته ای وجود دارد که باید به دلیل ملی بودن این شهر با همان منابع ملی توسعه پیدا کنند. متاسفانه نگاه سیاست زده به تهران باعث تقابل هایی شده که نتیجه فوری آن بر روی سر مردم تهران نمود پیدا کرده. ما نیازمند تقویت تعامل با همه دستگاهها هستیم و همانطور که در حوزه سیاست خارجه، سیاست برد- برد را دنبال می کنیم باید در داخل نیز در تعامل با سایر نهادها سیاست برد – برد را اجرایی کنیم. همچنین استفاده از فناوری های نوین که بیشتر از آن دکوری استفاده می شده برای کسب درآمدها استفاده کرده و از نتایج مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی و نگاه مدرن جوانان استفاده کنیم.
*یکی دیگر از موضوعاتی که در برنامه تان به آن اشاره کردیم آموزش شهروندی و فرهنگسازی برای حل مشکلات شهر است اما تجربه نشان داده شهروندان کمتر در این حوزه آموزش پذیرند مصداق آن نیز تفکیک زباله از مبدا است که با وجود تمام تلاش ها هنوز دستاوردقابل قبولی در این حوزه نداشته ایم.
-اگر در برنامه ها، مردم به بازی گرفته شوند و اعتماد آنها به مدیریت ها جلب شود و آنها در سود و زیان در شهر شریک هستند حتما برای منافع خودشان مشارکت می کنند اما نباید فراموش کنیم که کار فرهنگی زمان بر است و نیاز به استمرار و پیگیری دارد. بایید در اولویت گذاری ها دقت بیشتری شود تا با انتخاب درست مردم را همراه کنیم.
*در برنامه هایتان موضوع محله محوری را مطرح کرده اید که ما تجربه شورایاری را در این زمینه داشته ایم دو نوع نگاه در این زمینه وجود داشته. مدیرانی که شورایاری ها را پذیرفته و آنهایی که آنها را به بازی نمی گرفتند. شما برای فعال تر کردن شورایاری ها چه خواهید کرد.
-با ارزیابی و نقد وضعیت شورایاری ها باید به ارزیابی درستی از وضعیت شورایاری ها رسید و موانع گوناگون رسمی و غیررسمی فعالیت آنها را بررسی کرد. ما باید بپذیریم که مردم زینت المجالس نیستند و به حقوق آنها اعتقاد و باور داشته باشیم و بپذیریم شورایاری ها در کنار شورا و شهرداری قرار دارند و باید تمام موانع قانونی برای فعالیت آنها را از طریق مجلس، شورای عالی استانها و ... حل کرد.
