برنامه تلویزیونی «جهان آرا» که از شبکه افق سیما پخش شد، میزبان دو چهره دانشگاهی در زمینه قراردادهای نفتی بود. در این برنامه علی شمس اردکانی، نایب رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران و مسعود درخشان، استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی و منتقد قرارداد توتال.
طی این برنامه که به منظور بررسی ابعاد متفاوت قرارداد شرکت توتال فرانسه، سی. ان. پی. سی چین و پتروپارس به رهبری توتال، تهیه شده بود، هر یک از میهمانان به ارائه نظر خود در زمینه قراردادهای جدید نفتی (IPC) به طور کل و قرارداد منعقد شده با توتال در بخش توسعه فراساحل فاز۱۱ پارس جنوبی پرداختند.
درخشان با تاکید بر اینکه کلید حل مشکلات صنعت نفت ایران، در دست شرکت های خارجی نیست، گفت: امروزه بسیاری از شرکت های عظیم نفتی تمام بخش های پروژه های نفتی خود را به تنهایی انجام نمی دهند و از شرکت های خرد و تخصصی تر در زمینه های مختلف، استفاده می کنند. ایران هم می تواند به عنوان کشوری که در صنعت نفت فعالیت داشته است، به جای استفاده از کمپانی های بزرگ از شرکت های کوچک و تخصصی در زمینه های مختلف استفاده کند.
او با طرح این سوال که چرا باید شرکت فرانسوی توتال که اشتباهات فنی به اثبات رسیده ای در بخش A و E میدان سیری و فاز ۲ و ۳ پارس جنوبی دارد، مجدد وارد صنعت نفت ایران شود و، ادامه داد: این شرکت فرانسوی برای توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی بالغ بر ۱۱ سال، ایران را معطل نگه داشت.
درخشان با تاکید براینکه « کاری که خودمان می توانستیم انجام دهیم به شرکت توتال واگذار کردند»، ادامه داد: کسانی که فکر می کنند می توانند از قراردادهای IPC در جهت منافع سیاسی استفاده کنند هیچ شناختی از بازار جهانی نفت ندارند.
او گفت: کسانی که می خواهند از شرکت های غربی علیه استعمار آمریکا استفاده کنند الفبای کار را هم نمی دانند.
وی تصریح کرد: کاری که خودمان می توانستیم انجام دهیم به شرکت توتال واگذار کردند و جشن پیروزی می گیرند، این در شأن ما نیست. من مطمئن هستم حتی یک مهندس مخزن ایرانی که معتقد باشد کاری که توتال انجام می دهد در داخل کشور انجام شدنی نیست، نداریم.
این استاد دانشگاه علامه گفت: ما از قراردادهای نفتی برای شکستن دیوار تحریم داریم استفاده می کنیم این ضعف دیپلماسی ماست، دستگاه دیپلماسی برای جبران ضعف خود باید منابع کشور را به حراج بگذارد؟
وی تصریح کرد: اگر توتال قادر به حل مشکلات ما بود ۱۶ سال پیش این کار را کرده بود و قراردادش با ایران را رها نمی کرد.
درخشان گفت:متاسفانه جوّی به وجود آمده که فکر می کنند کلید حل مشکلات، شرکت های بزرگ نفتی دنیا هستند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: جهان باید بداند که ایران در چارچوب اقتصاد_مقاومتی مشکلاتش را حل می کند نه با تکیه بر خارجی‌ها.
وی با طرح این سوال که چرا مراکز فکری و پژوهشی در مورد قراردادهای جدید نفتی اظهار نظر کارشناسی نمی کنند، ادامه داد: اشکال اصلی ما نبود نهادهای نظارتی دقیق و کافی است.
در بخش دیگر این گفتگو، علی شمس اردکانی با تاکید بر اینکه قرار بر این بود که یک کمیته نظارتی، بر اجرا و چگونگی قراردادهای نفتی نظارت داشته باشد، تصریح کرد: هنوز اعضای این کمیته مشخص نیستند. البته باید در نظر داشت که انجام امر نظارتی، باید از سوی نهادی مجزا و تحت عنوان سوم شخص، به صورت تخصصی کار را انجام دهد.
