تولید آلودگی هوا در تهران، زمستان و تابستان نمی شناسد. در پاییز و زمستان، آسمان تهران بر اثر انباشت ذرات معلق آلوده می‌شود. در فصل بهار آلاینده اصلی گرد و غبارهای داخلی و خارجی هستند و حالا بر اثر گرمای هوا، آلاینده اصلی هوای تهران، گاز ازن شده است. این آلاینده در هفته گذشته ۲ روز موجب شد هوای تهران برای گروه‌های حساس ناسالم شود.
«وحید حسینی» مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در این باره می‌گوید: زمانی‌که آلاینده معیار هوای تهران ازن باشد، این آلاینده موجود در هوایی که تنفس می‌کنیم، می‌تواند به سلامتی ما آسیب برساند که این شرایط به ویژه در روزهای گرم و آفتابی که به طور معمول، ازن به حد ناسالم می‌رسد، بیشتر رخ می‌دهد. وی تصریح کرد: این پدیده که با عنوان ozone exceedance شناخته می‌شود، بطور معمول کمتر رخ می‌دهد اما حتی میزان نسبتاٌ پایین ازن نیز می‌تواند باعث بروز عوارض بر سلامتی انسان شود؛ به ویژه در افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی، کودکان، سالمندان و افرادی که در خارج از منزل فعال هستند که ممکن است به ازن حساس باشند.
این استاد دانشگاه در خصوص شرایط ویژه پس از بالا گرفتن وضعیت ازن در تهران گفت: در مواجهه با ازن، کودکان در معرض بیشترین خطر هستند، زیرا ریه‌های آن‌ها هنوز در حال رشد و تکامل بوده و معمولا فعالیت آن ها در خارج از منزل، در زمانی که سطح ازن بالا است، زیاد است که این خود باعث افزایش احتمال تاثیر ازن بر آنان می‌شود. همچنین احتمال بروز آسم در کودکان بیشتر از بزرگسالان است.
بر اساس گزارشات سازمان بهداشت جهانی، تنفس ازن می‌تواند انواع مشکلات سلامتی از جمله درد قفسه سینه، سرفه، سوزش گلو و گرفتگی ریه را ایجاد کند. همینطور می‌تواند برونشیت، آمفیزم (نوعی بیماری ریوی است که منجر به از بین رفتن خاصیت ارتجاعی ریه و از بین رفتن دیواره آلوئول‌های ریه می شود) و آسم را بدتر کند. گاز ازن در سطح زمین همچنین می‌تواند ریه‌ها را برای عفونت مستعدتر کرده، عملکرد ریه را کاهش داده و موجب التهاب جدار ریه ها گردد و حتی در زمان ناپدید شدن علائم، آسیب به ریه را ادامه می دهد. قرار گرفتن در معرض ازن بطور مکرر و طولانی مدت ممکن است باعث ایجاد زخم دائم در بافت ریه و همینطور سرطان ریه گردد.
بر اساس گفته‌های مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، از آنجاکه گاز ازن یک اکسید کننده بسیار قوی است، حد استاندارد آن ۰.۱۲۵ قسمت در میلیون (ppm) از حجم هوا است؛ یعنی اگر متوسط غلظت این آلاینده در ساعت کمتر از این مقدار باشد، به لحاظ این آلاینده هوا سالم است و اگر بیشتر بود بسته به میزان غلظت، هوا را در شرایط ناسالم برای گروه های حساس، ناسالم، بسیار ناسالم و یا خطرناک قرار می دهد.
در هنگام وجود آلایندگی ازن چه باید کرد؟
در صورتی که غلظت ازن بالاتر از حد مجاز سلامت باشد، کودکان و بزرگسالان فعال و افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی، مانند آسم ، باید از مواجهه طولانی مدت در فضای باز اجتناب کنند و در صورتی که میزان این گاز در شرایط ناسالم قرار گیرد بقیه افراد از جمله کودکان باید حضور خود را فضای باز محدود و یا در صورت نیاز متوقف کنند. نکته قابل توجه این که برخی از دستگاه‌های تصفیه هوای خانگی با تولید گاز ازن به تصفیه هوا می‌پردازند و باید توجه به خطرات ناشی از ازن، استفاده از این دستگاه ها به هیچ وجه توصیه نمی شود.
