چرا زنگنه خودکفایی بنزین را دبه کرد؟

صحبت‌های هفته گذشته بیژن زنگنه با خبرنگاران در حاشیه جلسه هیات دولت درباره خودکفایی بنزین و ذکر این مطلب که «من هیچ وقت نگفتم در تولید بنزین خودکفا می شویم، و روزنامه کیهان گفت» توانست موج رسانه ای را که تا پیش از آن در خصوص "صادرات گاز مفت به ترکیه در صدر اخبار وجود داشت را تغییر دهد و به یک باره فضای رسانه‌ای به این سمت حرکت کرد که واقعا چه کسانی بودند که ادعای خودکفایی در تولید بنزین و صادرات بنزین را تا پایان دولت یازدهم مطرح می کردند.

با آغاز به کار دولت یازدهم در سال 92 وقتی که به یکباره و با تصمیم بیژن زنگنه وزیر نفت و معصومه ابتکار رئیس سازمان محیط زیست تولید بنزین با کمک مجتمع های پتروشیمی و بهتر است بگوییم خودکفایی در تولید بنزین متوقف شد، چنین روزهایی قابل پیش ‌بینی بود، تکنوکرات‌هایی که خود را منجی صنعت نفت می دانند واردات بنزین را در طول 4 سال دولت یازدهم به خودکفایی ایران در تولید این حامل انرژی که محصول استراتژیک پالایشگاه های جهان به شمار می رود ترجیح می دهند.

از آنجا بود که واردات بنزین از ارقام 5،6 و 7 میلیون لیتر در روز در سال 92 آغاز و تا ارقام 30 و 40 میلیون لیتر نیز تا همین سال گذشته رسید.

 در طول این مدت بارها نسبت به توقف احداث پالایشگاه سازی که در واقع مصداق اقتصاد  مقاومتی، از منویات مقام معظم رهبری و مانع از خام فروشی نفت می شود به مسئولان دولت یازدهم و به خصوص وزارت نفت تذکر داده بود اما از آنجا که همواره دولت و وزارت نفت را منتقد مغرض  می داند این انتقادات دلسوزانه را رد کرده و نسبت به آن واکنش نشان می داد.

شاید بهتر باشد که الان بگوییم نباید از مسئولانی که توان اداره پالایشگاه های موجود کشور را ندارند و حوادث پی در پی در پالایشگاه های موجود از جمله پالایشگاه شازند اراک گواه این مسئله است توقع احداث پالایشگاه های جدید و خودکفایی در تولید بنزین کشور را داشت.

بنابراین باید بار دیگر تاکید کرد اظهارات بیژن زنگنه پس از اتمام جلسه هیات دولت که گفت "من هیچ وقت نگفتم در تولید بنزین خودکفا می شویم" نه تنها تکذیب اظهارات گذشته مدیران ارشدی است که خود، به آنها سمت داده است بلکه تکذیب سخنان رئیس جمهور در مراسم افتتاح پالایشگاه ستاره خلیج فارس و پیش از آن در مراسم افتتاح فازهای پارس جنوبی است.

برای نمونه می توان بخشی از این صحبت ها را در زیر ملاحظه کرد:

1) پرونده واردات بنزین امسال بسته می‌شود

2)جزئیات طرح خودکفایی از واردات بنزین در سال 94

3)روند خودکفایی تولید بنزین در کشور شتاب گرفت

4)خودکفایی در تولید بنزین کشور تا پایان سال 94

5)ایران از سال آینده توان صادرات بنزین دارد

6)خودکفایی کشور در تولید بنزین از اوایل سال 94

7)بی نیازی از واردات بنزین با تکمیل دو طرح پالایشی

8)تلاش‌های دولت برای خودکفایی در تولید بنزین و گازوئیل نتیجه داد

9)امروز، روزی به یادماندنی برای تاریخ صنعت نفت ایران است

آنچه که باید در ادامه این گزارش به آن تاکید کرد موضوع تولید بنزین در کشور و افتتاح کامل پالایشگاه ستاره خلیج فارس است.

خبرنگار فارس در گذشته و طی گزارش های مختلف یادآور شده است در حال حاضر روزانه به طور میانگین 78 میلیون لیتر بنزین در کشور مصرف می شود که سالانه و براساس افزایش تولید خودرو و نبود سیاست کنترل مصرف انتظار افزایش مصرف بنزین در سال های آتی نیز وجود دارد.

این شرایط در حالی رقم می خورد که ظرفیت پالایشی کشور هم اکنون یک میلیون 800 هزار بشکه است. براساس اطلاعات بدست آمده هم اکنون پالایشگاه‌های کشور با تمام ظرفیت اقدام به پالایش نمی‌کنند که اگر این اتفاق رخ دهد تولید بنزین کشور به 65 میلیون لیتر می رسد که گپ 13 تا 14 میلیون لیتری تولید بنزین در شرایط فعلی با واردات پر می شود. براساس اسنادی که وجود دارد هم اکنون تولید تجمعی بنزین پالایشگاه ستاره خلیج فارس چیزی حدود 0.1 تا 0.2 میلیون لیتر است که عملا می توان گفت این رقم عددی محسوب نمی شود و با این شرایط مشخص نیست که فاز اول این پالایشگاه نیز با ظرفیت تولید 12 میلیون لیتر بنزین چه زمانی به طور کامل به مدار تولید برسد.

از این رو باید گفت علی‌رغم وعده‌های خودکفایی در تولید و صادرات بنزین قطعا امسال نیز این آرزو محقق نمی شود و اگر فکری به حال مصرف فزاینده بنزین در سالهای آتی نشود در سالهای بعد نیز تحقق خودکفایی در تولید بنزین بعید به نظر می رسد.