اکنون اعضای اوپک مجددا تصمیم دارند درباره تمدید یا عدم تمدید این توافق تصمیم بگیرند. جلال میرزایی، عضو کمسیون انرژی مجلس، میگوید: «با توافق اوپک در آمدهای نفتی ایران افزایش مییابد ودولت میتواند بودجه بیشتری به ساختوساز، عمران و آبادانی کشور اختصاص دهد و در آیندهای نه چندان دور شاهد بهبود وضعیت کسبوکار، رشد و توسعه کشور هستیم. »
باتوجه به اینکه برخی اعضای اوپک تصمیم به تمدید کاهش تولید گرفته اند و آقای زنگنه گفته است اگر اکثریت اعضای اوپک از تمدید توافق کشورهای عضو و غیر عضو اوپک برای کاهش عرضه نفت حمایت کنند، ایران هم مانند گذشته با دیگر اعضای این سازمان همراه میشود، به نظر شما چه اتفاقی در این رابطه رخ میدهد و تمدید این توافق چه تاثیری بر بازار نفت و اقتصاد ایران خواهد داشت؟
در حال حاضر آرامش در بازارهای جهانی نفت برقرار است و توافق اوپک باعث شد قیمتها به بالای 50 دلار برای هر بشکه برسد. افزایش قیمت نفت به نفع اقتصاد کشورهای منطقه است، چرا که بر اساس قیمت مشخصی میتوانند بودجه طرحها و پروژههای خود را مشخص کنند. در حال حاضر تکلیف ایران از نظر درآمدهای نفتی مشخص است و میتوان گفت دیگر با دورانی که قیمت نفت تا 38-37 دلار برای هربشکه رسید مواجه نخواهیم شد. قیمت بالای 50 دلار هر بشکه نفت به نفع اقتصاد کشور ما خواهد بود و افزایش آن کمک بیشتری به اقتصاد ما خواهد کرد. ثبات این قیمت هم میتواند باعث حفظ ثبات اقتصاد کشور باشد. با توافق اوپک درآمدهای نفتی ایران افزایش مییابد و دولت میتواند بودجه بیشتری به ساختوساز، عمران و آبادانی کشور اختصاص دهد و در آیندهای نه چندان دور شاهد بهبود وضعیت کسبوکار، رشد و توسعه کشور هستیم. بودجه کشور بر اساس قیمتهای 53 دلار برای هر بشکه نفت بسته شده است. اگر قیمت نفت کاهش پیدا کند، بسیاری از طرحها و پروژههایی که برای آنها میزان مشخصی اعتبار در نظر گرفته شده است، تحقق پیدا نمیکند و ما با عدم تخصیص بودجه مواجه میشویم، اما وقتی قیمت نفت و درآمدهای نفتی افزایش داشته باشد، دولت هم انضباط مالی بیشتری پیدا میکند و طرحهای راهسازی و عمرانی در اعتبارات با عدم تخصیص بودجه مواجه نمیشود و همچنین اهداف، با بودجه در نظر گرفته شده، در انتهای سال مالی تحقق پیدا میکنند. ما در سالهای اخیر بودجه را بر اساس درآمدهای نفتی و قیمت 50 دلار برای هر بشکه نفت بستیم، ولی با اختلافاتی که در اوپک وجود داشت و عدم تعهد اعضا به توافقات قیمت نفت پایین آمد و به حدود 40 دلار برای هر بشکه رسید؛ یعنی برای هر بشکه ما 10 دلار کاهش قیمت داشتیم و در پایان سال حدود 20 تا 25درصد درآمدهای نفتی ما کاهش پیدا کرد. بنابراین ما به همان میزان، عدم تخصیص بودجه به پروژههایی را داریم که برای آنها اعتبار در نظر گرفتهایم و قرار بوده یا تکمیل شوند یا به اتمام برسند. درآمدهای نفتی به عنوان یک متغیر مستقل تاثیر زیادی بر سایر متغیرهای اقتصادی میگذارد و میتواند طرحها، پروژههای عمرانی و برنامههایی را که دولت برای توسعه و پیشرفت اقتصادی در نظر دارد، تا حد زیای پیش ببرد.
موفقیت ایران را در اوپک چقدر مثبت ارزیابی میکنید و ایران تا چه میزان توانست حق خود را از این سازمان پس بگیرد؟
میتوان گفت سهم ایران در بازار نفت با توجه به تولیدی که دارد تقریبا به وضعیت قبل از تحریمها رسیده است و این دستاورد بسیار خوبی بود. زمانی که کشورهای رقیب در بازار حضور داشته باشند و سهم ما را از بازار بگیرند به دست آوردن مشتریهای جدید کار بسیار سخت و دشواری است. در دوران وزارت آقای زنگنه به ویژه بعد از برجام، وزارت نفت عملکرد بسیار خوبی داشت و توانست سهم ایران را از بازارهای جهانی نفت پس بگیرد که مصداق آن صادرات روزانه بیش از 700هزار بشکه نفت به اروپا است. این در حالی است که در زمان تحریمها بازار نفت خود را کاملا به کشورهای منطقه و رقیبان نفتی خود مانند عربستان واگذار کرده بودیم. به دست آوردن دوباره این بازار کار بسیار دشواری بود که اتفاق افتاد و میتوان آن را یک دستاورد مثبت تلقی کرد. اینکه ما چقدر بتوانیم در بازار جهانی نفت تاثیر گذار باشیم، به میزان تولید ما بستگی دارد. ما باید بتوانیم با افزایش تولید و نوسازی صنعت نفت این اطمینان را به مشتریهای خود بدهیم که این توانایی را داریم سالها نیازهای نفتی آنها را تامین کنیم. اگر صنعت نفت را نوسازی نکنیم، جذب سرمایهگذار خارجی نداشته باشیم و این روند افزایش تولید را حفظ نکنیم، مشتریان خود را در میانمدت و بلندمدت از دست خواهیم داد. حفظ وضعیت فعلی و ارائه یک چشمانداز مثبت از روند تولید در ایران، این اطمینان را به مشتریان ما در بازار میدهد که با ایران قراردادهای بلندمدتی را امضا کنند.
عملکرد روسیه و عربستان را در تمدید این توافق چگونه ارزیابی میکنید؟
روسیه و عربستان این توانایی را داشتهاند که به عنوان دو کشور تاثیرگذار در بازار جهانی نفت تفاهم ایجاد کنند. روسیه به عنوان کشور غیر عضو اوپک و یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت در جهان با عدم رعایت حفظ سهمیهها در بازار و عرضه نفت ضررهای زیادی را متحمل شده است. اقتصاد کشورهای روسیه و عربستان به نفت وابسته است و کاهش قیمت نفت به اقتصاد آنها فشار زیادی وارد میکند. بنابراین این دو کشور خواستار تمدید توافق شدند تا در صورت رعایت سهمیهها و کاهش تولید بتوانند از افزایش قیمتها سود بیشتری داشته باشند. تمدید این توافق با حفظ وجود سهمیهها میتواند تاثیر زیادی بر ثبات قیمتها در بازار جهانی نفت داشته باشد و از کاهش آن جلوگیری کند. اگر روسیه با سیاستهای اوپک همراهی نکند، اعضای اوپک هم دچار مشکل میشوند و همین نکته باعث تضعیف رابطه اعضا و عدم اعتماد آنها به یکدیگر میشود. این موضوع میتواند تاثیر منفی بر قیمتها در بازارهای جهانی داشته باشد. میتوان گفت روسیه و عربستان از بازیگران اصلی در بازار جهانی نفت هستند.