مطالعات تجربی نشان می‌دهد فرزندان اول، وسط و آخر دارای تفاوت‌هایی نسبت به یکدیگر هستند. برای مثال فرزند اول معمولاً از قدرت استقلال، مسئولیت پذیری و ریسک‌پذیری بالاتری در مقایسه با فرزندان بعدی برخوردار است. دانشمندان این تفاوت‌ها را به حساسیت بالاتر والدین در امر بزرگ کردن و نگهداری از فرزندان ارشد خانواده نسبت می‌دهند.
والدین به واسطه تجربه‌ای که برای بزرگ کردن و تربیت فرزند ارشد بدست می‌آورند، حساسیت کمتری نسبت به فرزندان بعدی از خود نشان داده و همین مسئله باعث می شود این فرزندان خلاقیت، آزادی و راحتی بیشتری در زندگی‌شان احساس کنند و بسیاری از فعالیت هایی که فرزند اول اجازه انجام آن را ندارد، برای فرزند دوم امکان‌پذیر و قابل دسترس باشد.
از طرفی فرزندان اول حتی با وجود اختلاف سنی کم با سایر فرزندان نوعی حس مراقبت، مسئولیت و سرپرستی از خواهر و برادر کوچکترشان از خود بروز می‌دهند. آنها معمولا به والدین در امر بزرگ کردن سایر فرزندان خانواده کمک می کنند و نگهداری از کودک را به نوعی می آموزند.
جالب است بدانید، فرزندان اول علاوه بر خصوصیات روحی به لحاظ فیزیکی و بهره هوشی نیز با سایر فرزندان تفاوت دارند.
فرزند اول به دلیل جوانتر بودن نسبی پدر و مادر، نگرانی مادر از سلامت جنین و اهمیت دادن به تغذیه حین بارداری در صورت نداشتن بیماری زمینه ای خاص، معمولاً از سلامت جسمی و روحی بهتر برخوردارند.
فرزندان آتی نیز چنانچه در سنین جوانی والدین خود به دنیا بیایند از سلامت روحی و جسمی خوبی برخوردار می شوند اما هرچه والدین به سنین میانسالی و مادر به اواخر دوران باروری خود نزدیک شود، احتمال ابتلا به انواع بیماری ها به ویژه بیماری های ژنتیکی در کودکان بیشتر می شود.
تک‌فرزندی یا چندفرزندی؛ کدام بهتر است؟
دانشمندان بر این باورند که تک فرزندی یا چند فرزندی همگی بر خصوصیات روحی و جسمی کودکان اثر می گذارد.
بر اساس تحقیقات، چنانچه تنها یک کودک در خانواده بدنیا بیاید، معمولاٌ با وجود تغذیه مناسب و امکانات عالی که خانواده در اختیار او قرار می دهد، اما به لحاظ شرکت در فعالیت های اجتماعی و فرهنگی، آشنایی با دوستان و فعالیت های گروهی با نوعی ضعف و عدم اعتماد به نفس مواجه می شود.
تک فرزندان معمولاً حالت انزوا داشته و حتی در برخی موارد در دوران کودکی دوست خیالی برای خود انتخاب می‌کنند، چرا که فاقد دوست و همبازی واقعی در قالب برادر و خواهر هستند.
از سوی دیگر، کودکانی که دارای خواهر و برادر هستند اجتماعی تر بوده به شرکت در جمع های گروهی و انجام فعالیت های تیمی بیشتر علاقه نشان می دهند و اعتماد به نفس بالاتری دارند.
البته نباید نقش ژنتیک را در رفتار فرزندان نادیده گرفت و بررسی دقیق نقش تولد کودکان در رفتار آنان منوط به انجام تحقیقات گسترده‌تری و شناسایی سایر عوامل است.
