در بروکسل نشست شورای وزرای دفاع کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) برگزار شد که در آن "جیمز ماتیس" رئیس جدید پنتاگون نیز حضور داشت. "الکساندر گروشکو" نماینده دائم روسیه در مقر ناتو در بروکسل در مصاحبه با روزنامه «کامرسانت» به تشریح نتایج این نشست پرداخته است.
گروشکو در مورد نتیجه گیری روسیه از نشست شورای وزرای دفاع ناتو گفت: «دو نتیجه گیری می توان از این نشست داشت: اول اینکه آمریکا بصورت شدیدالحنی شرط ادامه حمایت خویش از ناتو را افزایش سهم مالی متحدانش در این سازمان اعلام کرد. از صحبتهای مقامات ناتو می توان متوجه شد که در این رابطه قرار است طرحهای ملی تهیه شود که احتمالا در نشست سران ناتو در تاریخ 2 ماه مه بررسی خواهند شد. دومین نتیجه هم این است که در این نشست تصمیم گیریهای تازه ای در رابطه با تقویت بخش جنوب شرقی اروپا اتخاذ شد. در پایگاه نظامی ناتو در رومانی، یک گروه از نیروهای چند ملیتی تشکیل خواهد شد. هشت کشور عضو گفته اند که حاضر به شرکت در این گروه نظامی هستند و پنج کشور دیگر عوامل حمایتی دیگری را در اختیار این ابتکارعمل قرار خواهند داد، از جمله حریم هوای و زمینی کشورهایشان را. علاوه بر اینها تصمیم گرفته شد تا حضور نیروی نظامی-دریایی ناتو در دریای سیاه هم تقویت شود.»
این دیپلمات روس تاکید کرد: «البته به عقیده ما، این اقدام وخامت اوضاع در منطقه ای که روسیه در آن منافع حیاتی دارد را تشدید خواهد کرد. واضح است که در این صورت همه اقدامات لازم برای تامین منافع روسیه در دریای سیاه اتخاذ خواهد شد. در حقیقت نتیجه گیری سیاسی ما از این نشست آن است که ناتو به خط مشی خود در تقویت جبهه شرقی خود ادامه می دهد و سعی دارد رویارویی بین مسکو و بروکسل را به ما تحمیل کند. در صورتیکه بدون وجود هیچ نوع دستورکار مثبتی بسیار مشکل بتوان به نقاط مشترک دست یافت.»
نماینده روسیه در مقر ناتو در مورد مواضع دولت جدید آمریکا گفت: «نظریه ضعف ناتو و بخصوص درخواست افزایش هزینه های نظامی تا دو درصد، بخشی از تلاشهای دولت آمریکا برای تهدید جلوه دادن روسیه است. البته ارقام خود گویای واقعیات هستند. مجموع هزینه های نظامی کشورهای اروپایی عضو ناتو، چیزی معادل 250 میلیارد یورو است. این هزینه بیشتر از مجموع بودجه نظامی دو کشور روسیه و چین است.»
وی افزود: «اگر بخواهیم به نیازهای واقعی در عرصه امنیتی نگاه کنیم، این هزینه بسیار بیشتر از حد لازم است. این مسئله از آن جهت خطر دارد که افزایش هزینه ها تنها نیست، بلکه به دنبال آن خرید تسلیحات نظامی بیشتر از حد موجود نیز پیش می آید. اگر این طرحها تحقق پیدا کند، ما احتمالا در شرایط جنگ سرد قرار گرفته و رویارویی واقعی بین مسکو و غرب بوجود خواهد آمد. ولی تاریخ دوران جنگ سرد ثابت کرده است که زمانی که بهای چنین وضعیتی صلح و ثبات در جهان باشد، چنین جنگی برای هیچیک از طرفین قابل قبول نخواهد بود.»
گروشکو تاکید کرد: «در هر صورت روسیه نمی تواند به این تغییرات و تمایلات نظامی ناتو واکنشی نشان ندهد. واضح است که چنین برخوردی برای مدت طولانی ادامه خواهد داشت و مسلما تمامی این طرحها برای روسیه یک تهدید محسوب می شوند. البته به عقیده من، کشورهای اروپایی دیر یا زود متوجه خواهند شد که منافع واقعی و امنیت آنها در چیست. بهترین تضمین برای امنیت، بدون تردید روابط عادی و درست با روسیه است.»
اهمیت روابط مسکو و واشنگتن در امنیت جهانی
سفیر روسیه در ناتو در پاسخ به این سئوال که با توجه به اظهارات تند "جیمز ماتیس" وزیر دفاع آمریکا در مورد عدم تمایل برای همکاری نظامی با روسیه، دلیل دیدار روسای ستادهای کل نیروهای نظامی دو کشور در باکو چه بود، توضیح داد: «برگزاری چنین نشستهایی همیشه مفید است. آمریکا و روسیه مسئولیت خاصی در حمایت از صلح و امنیت جهان دارند. گذشته از این، روسیه و آمریکا، مانند بسیاری کشورهای دیگر دارای منافع مشترکی هستند و در بسیاری از این مسائل در شرایط نه چندان آسان ما توانسته ایم به نتایج جدی هم دست یابیم. که از جمله مهمترین آنها پیمان کاهش تسلیحات تهاجمی راهبردی و توافقنامه هسته ای با ایران را می توان نام برد. روسیه و آمریکا طی سالهای گذشته همکاری خوب و سازنده ای نیز در زمینه حل وفصل مناقشه در سوریه داشتند که نتایجی نیز در پی داشتند. بنابراین منطقی نیست که فرصتهای بدست آمده برای برقراری تماسها در چنین سطوح بالایی را از دست داد.»
طرحهای نظامی راه حل مشکلات نیست
الکساندر گروشکو در تفسیر سخنان قبلی دونالد ترامپ در مورد منسوخ شدن ناتو و گرایش کشورهای اروپایی برای تکیه بر توان تدافعی خویش گفت: «در وهله نخست وجود این گرایش در اروپا بسیار مثبت است. در حال حاضر ناتو سعی دارد تا جا پاهای جدیدی برای خود پیدا کند. به نظر من رهبران اروپایی به این درک رسیده اند که ضروری است تا هزینه بیشتری بپردازند و راهی برای ادای سهم بیشتر در مبارزه با تروریسم بیابند، چرا که مشکل پناهجویان قبل از همه دردسر بزرگی برای آنها شده است.»
وی افزود: «ولی اینکه در آینده چه می شود؟ ما می دانیم که شکل گیری مواضع قطعی دولت جدید آمریکا حداقل چند ماهی زمان می برد. در برخی موارد راهکارهای جدید بعد از شش ماه اعلام می شوند. البته از هم اکنون مشخص است که مسئله امنیت در وهله نخست اولویت قرار دارد که این مسئله نیز نیازمند زمان است.»
نماینده دائم روسیه در بروکسل در پایان گفت: «در مجموع اقدامات اخیر غرب به گونه ای است که مغایر با تلاشهای گذشته در جهت رهایی از میراث جنگ سرد است. وقتی صحبت از موضع قدرت جای مسئله امنیت جمعی را می گیرد، طبیعی است که این درک هم از بین رفته که اصلی ترین ابزار تامین امنیت، یعنی کنترل تسلیحات و در نظر گرفتن منافع قانونی یکدیگر هم نقش خود را از دست می دهند. واضح است که کشورهای عضو ناتو از این معیارها صرف نظر کرده و به سمت طرحهای نظامی برای تامین امنیت روی آورده اند. پیش بینی نتیجه چنین برخوردی چندان خوش بینانه نیست.»
