بالغ بر چهل درصد مراجعان مراکز بهداشت روانی به گفته یک روانشناس درگیر مشکلات زناشویی به ویژه نارضایتی زناشویی هستند. نارضایتی زناشویی وقتی ایجاد می‌شود که وضعیت فعلی فرد در روابط زناشویی با وضعیت مورد انتظار و دلخواهش منطبق نباشد.
در مقابل، ازدواج های رضایت‌بخش باعث ارتقای سلامت همسران و مانع رویدادهای منفی زندگی و مشکلات روان‌شناختی در آنها می شود.
حسن دهقانی ثانی روانشناس و مشاور خانواده بیان کرد: در جدیدترین پژوهش های صورت گرفته محققان با تکیه بر نظریه میان فردی ازدواج به نقش غیر قابل انکار تفاوت های فردی زن و شوهر یا ویژگی های شخصیتی با ثباتی که هر یک از همسران با خود به بافت زندگی زناشویی می آورند، تأکید کرده اند.
وی اظهار داشت: نتایج تحقیقات متعدد حاکی از این است که رضایت زناشویی بیش از همه، متاثر از ویژگی های شخصیتی زوجین است. زن و شوهر با مطالعه تیپ‌های شخصیتی خود، مراجعه به مشاوره و مشورت با یکدیگر در مورد کارهای روزمره می‌توانند به زندگی موفق و درخور توجهی دست یابند.
این روانشناس و مشاور خانواده عنوان کرد: زوجین باید در ابتدا به شناخت مناسب و قابل توجهی از شخصیت خود و همسرشان برسند و با مطالعه و مراجعه به مشاورهای باتجربه در این زمینه از ویژگی های شخصیتی یکدیگر آگاهی پیدا کنند، زیرا این امر سبب پذیرش بهتر تفاوت های همسر می شود.
دهقانی ثانی افزود: یکی از نظریه های جالب در زمینه تیپ های شخصیتی، تئوری انیاگرام (تیپ های 9 گانه جورجیوف) است که هنوز در ایران در بین روانشناسان متخصص و اساتید دانشگاه، چندان شناخته شده نیست.
این تئوری در ابتدا توسط جورجیوف دانشمند و عارف بزرگ روسی مطرح شد و بعدا توسط روانشناسان به خصوص فردی به نام "نارن جو" وارد حیطه روانشناسی شد و تاکنون پژوهشهای زیادی در ابعاد گوناگون روی آن صورت گرفته است و اکنون جایگاه ویژه ای در جهان پیدا کرده است.
تئوری انیاگرام
وی تصریح کرد: تئوری انیاگرام یا تیپ های 9 گانه ترکیبی از عرفان شرقی و روانشناسی مدرن است. هدف جورجیوف از تحقیق در این زمینه شناخت ابعاد شخصیت انسان و ارائه راهکار برای رشد و خودآگاهی بیشتر انسان بوده است؛ زیرا جورجیوف بر این باور بود که تا انسان خود را به درستی نشناسد، قادر به کمک به خود و دیگران نیست.
تیپ کمالگرا
این روانشناس و مشاور خانواده در خصوص تیپ های 9 گانه تاکید کرد: افراد دارای تیپ کمالگرا به دنبال کامل بودن در همه چیز هستند و از ناقص بودن احساس سرخوردگی می کنند. این افراد به احتمال خیلی زیاد، دارای والد یا والدین ایرادگیری بوده اند که به راحتی راضی نمی شدند. به طور معمول این گره از اشخاص ایرادگیر، کنترل کننده و مضطرب هستند و زمینه شخصیت وسواسی در آنان زیاد است؛ زیرا این ویژگی ها را حداقل از یکی از والدین یاد گرفته اند.
تیپ مهرطلب
دهقانی ثانی با بیان اینکه افراد دارای تیپ مهر طلب یا کمک کننده همواره به فکر دیگران هستند، تصریح کرد: این گروه از اشخاص نیاز به محبت و توجه دارند. قادر به "نه" گفتن نیستند، چون از طرد شدن ترس و واهمه دارند. افرادی وابسته و متکی به دیگران هستند. حرمت ذاتی پایینی دارند و دائم در پی تایید و تحسین دیگران هستند.
تیپ موفقیت جو
وی بیان کرد: گروهی از افراد که تیپ پیشرفت گرا یا موفقیت جو دارند برای پیشرفت سخت تلاش می کنند و جویای نام و مقام هستند. افرادی پر کار و رقابت‌جو هستند و برای پیشرفت کردن دست به هر اقدامی که لازم باشد، می زنند. این خطر در آن ها وجود دارد که توجه به کار و موفقیت و رقابت با دیگران بیش از توجه به خود و خانواده اش اهمیت پیدا کند.
تیپ رمانتیک محزون یا هنرمند
این روانشناس و مشاوره خانواده اظهار داشت: افرادی دارای تیپ رمانتیک محزون یا هنرمند بسیار احساساتی و زودرنج هستند و به دلیل اینکه از تخیل بسیار نیرومندی برخوردارند خودشان هم دچار همان احساسات میشوند.
افسردگی و نوسان خلق در این گروه از افراد زیاد مشاهده می‌شود از کارهای یکنواخت خسته میشوند و نیز مستعد ولخرجی هستند.
در بین تیپ‌های 9 گانه انیاگرام افراد دارای این تیپ حساس‌ترین تیپ شخصیتی محسوب میشوند و زندگی در کنار این افراد مثل راه رفتن روی یخ است. آنها تضادهای وجودی زیادی دارند و احتمال ابتلا به اعتیاد در این تیپ، به نسبت سایر تیپ‌ها بیشتر است.
تیپ درونگرا
دهقانی ثانی عنوان کرد: افراد دارای تیپ شخصیتی فکور بسیار در خود فرورفته یا درونگرا هستند این گروه از افراد از بودن در جمع لذت نمی‌برند و از اجتماع گریزان هستند قادر به ابراز احساسات خود نیستند و به طور معمول تمایل کمتری برای ازدواج دارند.
افراد دارای این تیپ دوست دارند، نامرئی باشن. همواره در تصمیم گیری ها تابع عقل خود هستند. اهل کتاب خواندن، مطالعه و جمع‌آوری اطلاعات هستند و دوست دارند از همه چیز اطلاع پیدا کنند.
تیپ شکاک
وی افزود: افراد دارای تیپ شخصیتی وفاخو، وفاجو و شکاک نسبت به همه چیز سوء‌ظن و بدبینی دارند. این اشخاص محتاط هستند و همواره دوست دارند بدانند که در ذهن دیگران راجع به آنها چه می‌گذرد، نگران خیانت و بی‌وفایی دیگران هستند به طور معمول اضطراب دارند و تمایل دارند درمکانی که کار می‌کنند وظایف مشخص تعریف شده‌ای داشته باشند.
تیپ خوش گذران
این روانشناس و مشاوره خانواده تأکید کرد: افراد دارای تیپ شخصیتی خوش تیپ و خوش‌گذران به دنبال لذت جویی بوده و برونگراترین تیپ در بین تیپ‌های 9 گانه انیاگرام هستند.
این اشخاص همواره به دنبال زندگی بدون درد و رنج هستند. افرادی اجتماعی و رفیق‌باز هستند. این گروه از اشخاص بسیار خوش‌بین و اهل غلو کردن نیز بوده و همچنین به خاطر لذت‌جویی، تنوع‌طلبی و هیجان خواهی بالایی که دارند، گرایش به اعتیاد در این تیپ نسبتا زیاد است.
تیپ قدرت طلب
دهقانی ثانی یادآور شد: افراد دارای تیپ شخصیتی چالش‌گر و قدرت طلب همواره بدنبال قدرت و تسلط بر دیگران هستند این گروه از اشخاص تمایل دارند مدیر و رهبر باشند و همواره دستور بدهند.
اگر دیگران به خصوص زیردستان آنها، از آنان اطاعت نکنند، سخت برآشفته و عصبی میشوند ولی با این وجود حمایت‌کننده هم هستند و از زیردستان خود حمایت می‌کنند ولی به شرط اینکه آن افراد مطیع اوامر آنان باشند.
تیپ صلح طلب
وی تصریح کرد: افراد دارای تیپ شخصیتی صلح‌طلب و میانجی همواره دنبال آرامش، صلح و آشتی با دیگران هستند. اشخاصی انطباق‌پذیر و تابع هستند از درگیری و خشونت پرهیز می‌کنند نسبتا تنبل هستند در تصمیم‌گیری‌ها مشکل دارند و تصمیم نهایی را به درستی نمی‌گیرند.
این روانشناس و مشاوره خانواده با بیان اینکه این ویژگی‌ها سرنخ‌های این تیپ‌ها هستند، تأکید کرد: فرض بر این است که هر فرد همان گونه که دارای یک گروه خونی است، یکی از این تیپ‌های شخصیت را نیز دارد. در ضمن میزان سلامت شخصیت در هر تیپ از یک تا نُه در نوسان است.
دهقانی ثانی توصیه کرد: در این نظریه 9 گروه شخصیتی به سه گروه یا مثلث تقسیم‌بندی میشوند که در درون هر مثلث، هر تیپ به ویژگی‌های برخی تیپ‌ها نیز گرایش دارد که اصطلاحا به آن بال یا وینگ می‌گویند.
وی اظهار داشت: مثلث اراده شامل تیپ‌های 1،8 و 9 هستند و مثلث قلب یا احساسات تیپ‌های 2،3 و 4، مثلث مغز و تفکر تیپ‌های 5 ،6 و 7 را در بر می‌گیرند.
این روانشناس و مشاوره خانواده بیان کرد: برای شکل‌گیری هر تیپ علت خاصی پیش‌بینی شده است که تجربیات خاص دوران کودکی و نحوه ارتباط والدین با کودک نیز در شکل‌گیری تیپ نقش موثری دارد. افراد برای شناخت تیپ شخصیتی باید با استفاده از تست شخصیت انیاگرام مورد آزمون قرار گیرند و سپس راه‌های رشد و سلامت شخصیت خود را با کمک روانشناس آشنا و مسلط به این تئوری، بازیابند.
زن و شوهر با همه تفاوت‌هایی که دارند در صورتی که این تمایزها را به خوبی بشناسند و به آنها احترام بگذارند می‌توانند زندگی همراه با آرامش و شادی را برای خود رقم بزنند و سوء‌تفاهم‌ها و توقعات بیجا در میان آنها از بین می‌رود.
